Nghị lực vươn lên của những người 'không bằng bạn'

Khá nhiều hành động lóng ngóng, đôi lúc đứng thừ nhìn miệng khách hay ngẩn ngơ cười một mình là hình ảnh dễ bắt gặp của những nhân viên phục vụ mắc chứng tự kỷ, Down và chậm phát triển tại quán cà phê nằm ở trung tâm Sài Gòn. Và chủ nhân của quán cà phê đặc biệt này là doanh nhân Nguyễn Lâm Viên, bạn đồng hành của người tự kỷ.

Dùng đất trăm tỷ lập quỹ từ thiện

Ông Nguyễn Lâm Viên.

Dù tham gia nhiều hoạt động xã hội ngay từ khi còn thanh niên hay đến lúc là một doanh nhân thành đạt, ông Nguyễn Lâm Viên, chủ công ty Vinamit, vẫn cảm thấy đó chỉ là những đóng góp đắp đổi không mang tính dài hơi. Với máu kinh doanh và quản trị vốn ở trong người, ông nghĩ tại sao không cho xã hội một ý tưởng để giúp đỡ những người có hoàn cảnh đặc biệt thay vì đóng góp “theo mùa”.

“Vua mít” quyết định mở một nhà hàng cà phê và dùng toàn bộ tiền lời của quán để cùng xã hội chăm lo mảng y tế và giáo dục cho những trẻ bất hạnh, khuyết tật. Cân nhắc kỹ càng trước kế hoạch táo bạo, năm 2006, ông dành hơn 500m2 mặt tiền nhà riêng nằm trên đường Nguyễn Du, quận 1 – TPHCM để mở quán Regina Coffee và dùng nguồn thu của quán lập quỹ từ thiện.

“Mọi hoạt động của quán đều dành cho xã hội và những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Tôn chỉ của Regina là tôn trọng, giúp các em hòa nhập và phát triển, vì vậy chúng tôi dành toàn bộ lợi nhuận của quán để giúp các em qua giáo dục và y tế”, ông Viên chia sẻ.

Tại Regina Coffee có 7 nhân viên là người mắc chứng tự kỷ và Down.

Ngày đầu, dù bận trăm công nghìn việc điều hành công ty trên 500 nhân viên nhưng ông Nguyễn Lâm Viên vẫn dành nhiều thời gian để Regina Coffee thành hình và đi vào hoạt động. Chỉ sau một thời gian rất ngắn, quán đã sinh lời với lợi nhuận 2 – 3 tỷ đồng/năm. Regina trở thành nguồn quỹ lớn có tính ổn định cao, tập trung chia sẻ với các tổ chức từ thiện.

Ngoài ra, những trường hợp nguy cấp, người nhà nạn nhân có thể chạy ngay đến quỹ để xin trợ giúp (mỗi tháng Regina giúp khoảng hai ca cấp cứu nguy kịch, thường là ung thư hoặc tim). Hiện quỹ đang “rục rịch” xây một trường tình thương tại Lâm Hà – Bảo Lộc.

10 năm hiện diện nhưng Regina không phổ biến rộng rãi mà chỉ những người ở trong lãnh vực từ thiện mới tường tận. Mọi hoạt động của Regina Coffee không liên quan đến Vinamit, nếu có thì đó là sự hậu thuẫn của Vinamit khi cung cấp cà phê sạch để quán phục vụ khách hàng. Hàng tháng quán đều công khai lợi nhuận để khách hàng nắm bắt trước khi đưa vào quỹ.

“Tôi quan niệm, làm từ thiện phải xuất phát từ trái tim với tình yêu thật sự nên dứt khoát không mượn từ thiện để PR cho doanh nghiệp mà ngược, chúng tôi luôn nghĩ về trách nhiệm của mình đối với xã hội khi xã hội đã tin dùng sản phẩm của mình, bằng việc quay lại giúp các dự án phát triển như một cách tri ân”, ông Viên khẳng khái.

Tình yêu với trẻ chậm phát triển

Những nhân viên "đặc biệt" của quán.

Trong hầu hết mọi trường hợp, trái tim người đàn ông ngoài ngũ tuần dường như bị những đứa trẻ tự kỷ, Down và chậm phát triển chiếm phần lớn. Thời gian quý như vàng nhưng doanh nhân Nguyễn Lâm Viên vẫn thường dành nhiều giờ liền ngồi quan sát những đứa trẻ thiểu năng học tập, vui chơi xem chúng cần gì rồi lại mất nhiều ngày liền để tìm hướng giúp đỡ khi “chụp” được một ý tưởng.

Có lẽ vì thế mà tại Regina Coffee hiện có 7 nhân viên chậm phát triển phục vụ. “Việc giúp trẻ tự kỷ, Down hòa nhập vào cộng đồng là một việc làm đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và nỗ lực lớn của nhiều phía vì vậy cho đến nay kết quả chung không cao. Ông Nguyễn Lâm Viên đã đưa ra ý tưởng giúp những em này (trên 18 tuổi - PV) có việc làm và cũng chính ông đã theo sát với chúng tôi trong việc huấn luyện các em thành người phục vụ. Sau hơn một năm hoạt động, các em đang hòa nhập tốt và vui vẻ với công việc mình đang làm. Đó là một nỗ lực lớn xuất phát từ tình yêu của ông Viên”, bà Võ Thị Khoái, Hiệu trưởng trường chuyên biệt Gia Định nhận xét.

Những phục vụ viên đặc biệt của Regina Coffee được hưởng lương và làm việc như người bình thường, tuy đôi khi có chút vụng về, lóng ngóng và rất đỗi vô tư khi “nhìn miệng” khách. Để các em được làm việc trôi chảy, ông thuê thêm hai giáo viên của trường theo sát tại quán. Mỗi nhân viên đặc biệt này được đeo dòng chữ “Hãy kiên nhẫn vì tôi là người đặc biệt” trên ngực, như một lời giới thiệu đầy ý nhị đến với thực khách. Nhờ đó mà mọi người đón nhận, thông cảm và chờ đợi để được người đặc biệt phục vụ.

Nhiều thực khách bất ngờ khi được "người đặc biệt" phục vụ.

“Tôi không tin vào mắt mình khi được một bạn bị Down mời xem thực đơn và phục vụ thức uống. Ngày trước trong mắt tôi, những người bị Down không thể làm việc được nhưng nhờ đến quán tôi mới hiểu ai cũng có một giá trị riêng và cộng đồng cần nâng đỡ họ”, Ngọc Thùy - một thực khách cho biết.

Ông Nguyễn Lâm Viên cho biết, trong tháng 11 sẽ có thêm 6 bạn mắc chứng tự kỷ và Down trở thành nhân viên của quán. “Tôi muốn có nhiều hoạt động thiết thực hơn để xã hội biết về cộng đồng tự kỷ và Down. Đây cũng là cách để giúp các em nỗ lực hoàn thiện mình, và ngay cả thầy cô cũng phải nỗ lực thật nhiều nếu muốn các em có thể làm việc tốt. Qua những việc làm này, tôi hy vọng có thêm nhiều người hiểu về các em để có thêm nhiều hướng giúp các em”, ông Viên giải thích.