Hưởng ứng Ngày Quốc tế phòng chống ngược đãi người cao tuổi (15/6), xin cập nhật một số quy định và mức phạt liên quan đến hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người cao tuổi.
Khái niệm ngược đãi người cao tuổi theo định nghĩa của WHO: “Ngược đãi người cao tuổi là tình trạng xâm hại, vi phạm các quyền của người cao tuổi làm tổn hại tới sức khỏe thể chất và tinh thần cho người cao tuổi (thương tích, ốm đau, tuyệt vọng…).
Các hình thức ngược đãi người cao tuổi: Bạo hành thể chất; ngược đãi tình cảm, lời nói; Bỏ mặc bỏ rơi người cao tuổi; Lạm dụng tình dục; Bóc lột về tài chính.
Ảnh minh họa - Nguồn: Báo Pháp luật Việt Nam |
Ngược đãi người cao tuổi gồm những hành vi: Đánh đập, xô đẩy, đạp, tát... làm cơ thể người cao tuổi mang thương tích, trầy xước, bầm tím, đau đớn, bỏ đói, bỏ khát. Ngược đãi vì lợi dụng tiền bạc, của cải là sự tính toán mưu mô xuất phát từ lòng tham vô độ mà họ hành hạ người cao tuổi nhằm đạt được mục đích và ý đồ đen tối, bắt người cao tuổi phải bán đất, bán nhà, sửa đổi di chúc làm sao có lợi cho họ. Nếu người cao tuổi không làm theo ý đồ của họ thì họ ngược đãi, hành hạ cho đến khi đạt được ý đồ. Ngược đãi tinh thần là: dùng lời nói để chửi mắng xỉ vả, làm nhục, đe dọa gây sợ hãi, cô lập với bên ngoài làm cho người cao tuổi mất định hướng, rối loạn tâm thần, hoảng hốt lo sợ. Ngoài sự lạm dụng ngược đãi cố tình thì còn có sự ngược đãi vô tình của người thân như chăm sóc chểnh mảng, thiếu hiểu biết về chăm sóc sức khỏe, ăn uống.
Trong lao động
người lao động cao tuổi là đối tượng lao động đặc biệt bởi chế độ sử dụng lao động có phần được ưu tiên hơn như: Được rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc được áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian; được người sử dụng lao động thường xuyên quan tâm chăm sóc sức khoẻ,…
Điều 21 Nghị định 95/2013/NĐ-CP quy định: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 5 trăm - 1 triệu đồng nếu người sử dụng lao động sử dụng người lao động cao tuổi đang hưởng hưu trí hằng tháng nhưng không trả khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định.
Phạt tiền từ 10- 15 triệu đồng nếu người sử dụng lao động có hành vi sử dụng người lao động cao tuổi làm những công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người lao động cao tuổi.
Trong gia đình
Con cháu có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo phụng dưỡng ông bà, cha mẹ và đây cũng là nghĩa vụ phải thực hiện của con cháu quy định trong Luật hôn nhân và gia đình. Theo đó, nếu con cháu có hành vi ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ thì tùy theo tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi mà có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nghị định 167/2013/NĐ-CP đưa ra một số quy định xử phạt như sau:
STT |
Hành vi |
Mức phạt |
A |
Hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình |
|
1 |
Đánh đập gây thương tích |
1 - 1,5 triệu đồng |
2 |
Sử dụng các công cụ, phương tiện hoặc các vật dụng khác gây thương tích |
1,5 - 2 triệu đồng |
3 |
Không kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu điều trị trong trường hợp nạn nhân cần được cấp cứu kịp thời hoặc không chăm sóc nạn nhân trong thời gian nạn nhân điều trị chấn thương do hành vi bạo lực gia đình (trừ trường hợp nạn nhân từ chối) |
|
B |
Hành vi hành hạ, ngược đãi thành viên gia đình |
|
4 |
Bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân |
1,5 - 2 triệu đồng |
5 |
Bỏ mặc không chăm sóc thành viên gia đình là người già, yếu, tàn tật |
|
C |
Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của thành viên gia đình |
|
6 |
Lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm |
5 trăm - 1 triệu đồng |
7 |
Tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài liệu thuộc bí mật đời tư nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm |
1 - 1,5 triệu đồng |
8 |
Sử dụng các phương tiện thông tin nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm |
|
9 |
Phổ biến, phát tán tờ rơi, bài viết, hình ảnh, âm thanh nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm |
|
D |
Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý |
|
10 |
Cấm thành viên gia đình ra khỏi nhà, ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, bạn bè hoặc có các mối quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh nhằm mục đích cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý đối với thành viên đó |
1- 3 trăm nghìn đồng |
11 |
Không cho thành viên gia đình thực hiện quyền làm việc |
|
12 |
Không cho thành viên gia đình tham gia các hoạt động xã hội hợp pháp, lành mạnh |
|
13 |
Buộc thành viên gia đình phải chứng kiến cảnh bạo lực đối với người, con vật |
3 - 5 trăm nghìn đồng |
14 |
Cưỡng ép thành viên gia đình thực hiện các hành động khiêu dâm, sử dụng các loại thuốc kích dục; |
5 trăm - 1 triệu đồng |
E |
Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình |
|
15 |
Ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con |
1- 3 trăm nghìn đồng |
G |
Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng |
|
16 |
Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu |
1- 3 trăm nghìn đồng |
Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ |
||
H |
Bạo lực về kinh tế |
|
17 |
Chiếm đoạt tài sản riêng của thành viên gia đình |
5 trăm - 1 triệu đồng |
18 |
Ép buộc thành viên gia đình lao động quá sức hoặc làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại hoặc làm những công việc khác trái với quy định pháp luật về lao động |
|
19 |
Ép buộc thành viên gia đình đi ăn xin hoặc lang thang kiếm sống |
|
I |
Hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp |
|
20 |
Buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ |
1- 3 trăm nghìn đồng |
21 |
Thường xuyên đe dọa bằng bạo lực để buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ |
3 - 5 trăm nghìn đồng |
Độc giả có vướng mắc về pháp lý xin gửi yêu cầu hoặc đề nghị tư vấn qua Email: thuandx@vietnammoi.vn hoặc xuanthuandong@gmail.com Ngoài ra độc giả tham khảo kiến thức luật tại: vietnammoi.vn Lưu ý: Những tư vấn theo đề nghị của người gửi câu hỏi qua Email, nội dung trả lời có giá trị tham khảo, phổ biến kiến thức, không dùng làm tài liệu tố tụng. |