Nhiều đề xuất gỡ vướng NOXH của doanh nghiệp

Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội (NOXH) do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì vừa diễn ra chiều nay, theo Báo Chính phủ.

Tham gia phát biểu, đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển Nhà và Đô thị (HUD) thông tin tính đến thời điểm hiện nay, doanh nghiệp đã hoàn thành bàn giao, đưa vào sử dụng khoảng 3.500 căn hộ.

Từ nay đến năm 2026, HUD triển khai các dự án NOXH với tổng quy mô 2.800 căn hộ, hướng tới mục tiêu 17.500 căn hộ đến năm 2030.   

Qua quá trình triển khai thực tiễn về đầu tư xây dựng, doanh nghiệp đã nêu lên những khó khăn và đề xuất giải pháp. 

Về thủ tục, cơ chế ưu đãi hỗ trợ của địa phương, đại diện HUD cho biết có những dự án NOXH khi hoàn thiện hạ tầng bên trong nội khu lại thiếu, chậm được kết nối với hạ tầng khu vực.

Khi sử dụng nguồn vốn địa phương để hỗ trợ về chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đấu nối hạ tầng kỹ thuật thì chưa có hướng dẫn cụ thể, có nguy cơ bị coi là dự án đầu tư công và phải thực hiện theo Luật Đầu tư công, dẫn đến khó triển khai. Một số địa phương vướng mắc và lúng túng khi thực thi, thậm chí dừng cơ chế hỗ trợ để rà soát các văn bản pháp luật liên quan.

Về việc áp dụng cơ chế ưu đãi miễn tiền sử dụng đất đối với các dự án NOXH được phê duyệt trước Luật Nhà ở 2023, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ có chỉ đạo cụ thể để tháo gỡ vướng mắc nêu trên trong việc miễn tiền sử dụng đất, xác định giá đất.

Cụ thể, cho phép áp dụng quy định về miễn tiền sử dụng đất tại Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023 đối với các dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực.

Về phần lợi nhuận bù đắp từ phần 20% đất thương mại sang giá bán, trong trường hợp địa phương chưa xác định được tiền sử dụng đất tại dự án theo quy định, cho phép nhà đầu tư chủ động tính toán và tạm so sánh với giá trị tiền sử dụng đất tạm tính theo bảng giá đất công bố của địa phương ở thời điểm tính toán. Qua đó, làm cơ sở để chấp thuận giá bán nhà ở hình thành trong tương lai của dự án.

Khi đó chủ đầu tư có thể cam kết trong trường hợp quyết toán dự án, nếu lợi nhuận từ phần 20% đất thương mại thấp hơn so với giá trị tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định thì chủ đầu tư sẽ chịu phần tổn thất chi phí này.  

Về vướng mắc trong thủ tục kinh doanh dự án NOXH, đại diện HUD thông tin quá trình xét duyệt phương án kinh doanh cũng như xét duyệt hồ sơ đối tượng hưởng ưu đãi còn kéo dài. Bởi, cơ sở dữ liệu về các đối tượng hưởng ưu đãi chưa có hoặc chưa đầy đủ.

Về vướng mắc trong cơ thế thực hiện và quản lý quỹ đất, hiện một số địa phương có quỹ đất xây dựng NOXH rất lớn theo quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư khu đô thị, khu nhà ở. Tuy nhiên, địa phương còn hạn chế về nguồn lực cũng như vướng mắc thủ tục đầu tư nên việc đưa quỹ đất trên vào sử dụng rất chậm, gây lãng phí.

Trong khi doanh nghiệp phát triển khu nhà ở, khu đô thị có quỹ đất đó hoàn toàn có đủ năng lực và mong muốn đầu tư NOXH. Việc điều chỉnh để giao chủ đầu tư có quỹ đất đó trực tiếp làm NOXH thuộc thẩm quyền của địa phương, tuy nhiên còn tồn tại e ngại vướng mắc về pháp luật đấu thầu và đầu tư.  

HUD kiến nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát các quỹ đất thuộc diện bàn giao để xây dựng NOXH. Xem xét nếu chủ đầu tư khu đô thị, khu nhà ở có quỹ đất đủ năng lực và có nguyện vọng đầu tư thì tổ chức điều chỉnh để giao doanh nghiệp đó triển khai dự án, nhanh chóng khai thác quỹ đất.

Bên cạnh đó, nghiên cứu thành lập, thiết lập cơ chế hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chuyên đầu tư phát triển NOXH. Kiến nghị Chính phủ xem xét ban hành cơ chế đặc thù lựa chọn, giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp nhà nước có đủ uy tín, năng lực kinh nghiệm chủ động sử dụng nguồn vốn và đề xuất thực hiện đầu tư dự án NOXH tại các địa bàn có nhu cầu cao để đẩy mạnh nguồn cung.  

Ngoài ra hiện nay, quy định về trình tự thủ tục, thời gian để phát triển 1 dự án NOXH là khá lớn. HUD kiến nghị Chính phủ xem xét, xây dựng các quy định, cơ chế ưu tiên phát triển dự án thông qua việc rút ngắn trình tự thủ tục.

Đơn cử như với khâu lựa chọn nhà đầu tư thì áp dụng phương thức chỉ định thầu đối với các dự án đã có nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện (có thể xếp hạng các nhà đầu tư theo thang điểm thông qua việc đánh giá hồ sơ năng lực, kinh nghiệm ở bước mời quan tâm hoặc theo quy mô các dự án NOXH).

Hay rút ngắn quy trình đấu thầu bằng cách nâng cao năng lực, trách nhiệm bên mời thầu nhằm giảm bớt thủ tục, thời gian không cần thiết như sửa đổi, làm rõ, gia hạn hồ sơ mời thầu; đánh giá hồ sơ dự thầu.