Làm sao kéo nhà đầu tư nước ngoài vào 'cuộc chơi' nhà ở xã hội?

Thời gian qua, nguồn cung nhà ở xã hội chưa đáp ứng nhu cầu đặt ra. Một trong các nguyên nhân được nhắc đến là do chính sách phát triển nhà ở xã hội chưa đủ để thu hút các chủ đầu tư tham gia vào thị trường này.

Theo chuyên gia Savills, việc phát triển các sản phẩm nhà ở xã hội cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa khu vực công và khối tư nhân. Nghiên cứu “Affordable housing, for long-term impact and growth” (Nhà ở giá phải chăng - Những tác động và sự tăng trưởng trong dài hạn) của Savills Investment Management đã chỉ ra, nhà ở xã hội là sản phẩm nhà ở giá phải chăng với đặc thù được sự hỗ trợ phát triển bởi Nhà nước. Tuy nhiên, nhiều nơi trên thế giới, cũng như Việt Nam, đang cho thấy sự cấp thiết về nguồn lực từ khối tư nhân để giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở bình dân. 

“Chỉ dựa vào ngân sách quốc gia để phát triển các dự án nhà ở xã hội là điều không thể. Theo phân tích của chúng tôi ở nhiều thị trường, phía Nhà nước phải khuyến khích khối tư nhân để các doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào vấn đề này”, các chuyên gia của Savills phân tích.

Nhìn nhận về vấn đề này, ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc điều hành Savills Việt Nam cho rằng, những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội hiện tại chưa đủ hấp dẫn, rất khó để đại bộ phận các chủ đầu tư trên thị trường tạo ra lợi nhuận từ dòng sản phẩm này. Khối tư nhân vẫn đang tập trung ở các phân khúc cao hơn mà chưa chú trọng đến thị trường quan trọng này.

Ông Troy nói thêm, các doanh nghiệp có thể dễ dàng thu được 9,5%/năm từ việc gửi tiền ngân hàng, thay vì đầu tư vào nhà ở xã hội với những rủi ro trong quá trình phát triển dự án và lợi nhuận 10%/năm theo quy định hiện nay.

Vị chuyên gia đến từ Savills gợi ý về việc thu hút nhà đầu tư quốc tế phát triển nhà ở xã hội.

“Tại một số thị trường phát triển như Ấn Độ và Trung Quốc, các doanh nghiệp tư nhân có thể cung cấp một lượng lớn nguồn cung nhà ở bình dân, ví dụ như các dự án nhà ở công nhân ở gần khu công nghiệp. 

Mô hình này cũng có thể được ứng dụng cho Việt Nam trước sự phát triển mạnh mẽ của ngành sản xuất hiện nay cũng như rất nhiều nhà đầu tư quốc tế đang hứng thú với phân khúc đặc biệt này”, Phó Giám đốc điều hành Savills Việt Nam cho biết.  

Tuy nhiên, chưa có quy định đầy đủ nào về điều kiện để xây dựng các dự án nhà ở xã hội đối với các chủ đầu tư quốc tế. Điều kiện để các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường này là một lộ trình dài hạn với dự án quy mô lên đến hàng chục nghìn căn hộ. Trong khi các dự án hiện nay tại Việt Nam vẫn đang được thực hiện một cách rời rạc. 

“Nếu Việt Nam có một chiến lược rõ ràng và xuyên suốt được chỉ đạo và đảm bảo bởi Chính phủ, tôi tin rằng sẽ thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế bởi chỉ với dự án quy mô lớn mới có thể thu hút khối tư nhân về mặt lợi nhuận”, vị chuyên gia khuyến nghị.