Nông dân điêu đứng vì dịch tả heo châu Phi, ai mới là người được hưởng lợi?

Dịch tả heo châu Phi xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 2 năm nay, sau đó lan rộng và diễn biến phức tạp, do chưa có vaccines điều trị. Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông cho biết tính đến đầu tháng 9, dịch tả đã lan rộng hơn 600 huyện của 63 tỉnh, thành trên cả nước.

Cơ quan chức năng tại các địa phương đã tiêu hủy hơn 4,7 triệu con heo, tổng trọng lượng 270.000 tấn, tương ứng khoảng 7% lượng thịt heo cả nước. Thống kê cũng cho thấy chính các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ là nạn nhân bị thiệt hại nặng nề nhất bởi dịch tả châu Phi, do không có biện pháp đảm bảo an toàn sinh học.

Báo cáo mới đây của Công ty CP Chứng khoán VnDirect chỉ ra chính các "ông lớn" trong ngành chăn nuôi là đối tượng đang hưởng lợi nhiều nhất từ dịch tả châu Phi.

Ai đang hưởng lợi nhiều nhất?

Báo cáo đánh giá của VnDirect về thị trường ngành chăn nuôi heo tại Việt Nam khẳng định nhờ đảm bảo việc áp dụng biện pháp an toàn sinh học nghiêm ngặt, chưa ghi nhận dịch bệnh, là nguyên nhân khiến các doanh nghiệp có quy mô lớn được hưởng lợi trong tâm bão dịch tả châu Phi.

Theo Bộ NN&PTNN, tính đến đầu tháng 9, hơn 4,7 triệu con heo đã bị tiêu huỷ vì dịch tả châu Phi. (Ảnh: Tuổi Trẻ).

Theo đó, những cái tên quen thuộc trong ngành chăn nuôi như Dabaco, CP Vietnam, Masan Meatlife - công ty con của Tập đoàn Masan, sẽ tăng trưởng tốt từ việc heo tăng giá trở lại.

Chuyên gia của VnDirect phân tích và đánh giá, trong số các "ông lớn", Dabaco là doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều nhất. Doanh thu năm 2018 của Dabaco có khoảng 30% đến từ phân khúc heo giống và heo thịt. Con số này chưa kể các sản phẩm thức ăn chăn nuôi cho heo chiếm hơn 50% trên doanh thu thức ăn chăn nuôi cả năm. 

Phần lớn trang trại của Dabaco nằm ở các tỉnh phía Bắc như Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Tuyên Quang. VnDirect nhận định đây là khu vực dịch tả bùng phát sớm, và hiện tại số lượng các ổ dịch mới đã giảm. 

Trong khi đó, giá heo tại miền Bắc hồi phục nhanh hơn miền Nam, và đã về mức tương đương hồi đầu năm. 

Chuyên gia từ VNDirect cũng dự báo giá heo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao cho đến năm 2020, do thiếu hụt nguồn cung, hạn chế vận chuyển giữa các tỉnh và hiện tượng xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc có thể làm nguồn cung thịt heo miền Bắc giảm cục bộ. 

Vì vậy, các điều kiện này càng tạo điều kiện cho "ông lớn" Dabaco tăng trưởng vượt bậc vào các tháng cuối năm. 

Chủ tịch Dabaco cũng kì vọng giá heo tăng sẽ giúp công ty hoàn thành kế hoạch lợi nhuận cả năm 2019, với hơn 350 tỉ đồng. Nửa đầu năm nay, lợi nhuận của công ty chỉ mới đạt chưa đến 30 tỉ.

Cũng theo chuyên gia của VnDirect, các "ông lớn" khác sẽ được hưởng lợi nhưng mức độ không bằng so với Dabaco.

VnDirect cho rằng Masan MeatLife được xem là "người mới" trong ngành chăn nuôi nhưng vẫn được hưởng lợi trong cơn bão dịch tả châu Phi. (Ảnh: Masan).

Cụ thể, tỉ trọng doanh thu từ mảng chăn nuôi của Hòa Phát và Vilico chỉ lần lượt đạt 8% và 2%, thấp hơn nhiều so với tỉ trọng 30% của Dabaco. Còn Masan MeatLife được xem là "người mới" trong ngành chăn nuôi, chưa hưởng lợi nhiều, bởi chỉ mới tham gia thị trường từ cuối năm 2018.

Song song việc hưởng lợi nhờ nguồn cung thịt heo giảm, giá tăng, thì Công ty CP Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng một khoản béo bở khác khiến doanh thu của các "ông lớn" này tăng mạnh, chính là mảng chăn nuôi gia cầm. 

Sản phẩm này đang được xem là sẽ thay thế nguồn cung thịt heo nếu khan hiếm vào cuối năm. Thời gian qua, cơ quan chức năng cũng khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng chăn nuôi gia cầm, tái cơ cấu ngành chăn nuôi để thay thế thịt heo vì dịch tả.

Giá heo hơi đã chạm đáy, sẽ duy trì xu hướng tăng tới đầu năm 2020

Ngoài việc khẳng định các "ông lớn" trong ngành chăn nuôi sẽ được hưởng lợi từ dịch tả châu Phi, các chuyên gia của VnDirect cũng phân tích tình hình giá heo vào các tháng cuối năm và kéo dài đến năm 2020.

Dẫn số liệu từ Ipsos Business Consulting, dự báo Việt Nam có thể thiếu hụt 500.000 tấn thịt heo trước Tết Nguyên đán do nguồn cung chưa hồi phục, trong khi nhu cầu tiêu thụ quy mô lớn tăng trở lại. 

VnDirect dự báo giá heo sẽ tiếp tục tăng trong cuối năm và kéo dài đến năm 2020. (Ảnh: Phúc Minh).

Trong khi đó, từ tháng 5/2019, giá heo hơi tại Việt Nam bắt đầu hồi phục sau 3 tháng dịch diễn biến phức tạp. Tính đến giữa tháng 9, giá heo hơi đạt mức trung bình 45.000-50.000 đồng/kg ở miền Bắc và 36.000-45.000 đồng/kg ở miền Nam.

Sở dĩ có sự chênh lệch là do dịch bệnh xảy ra ở miền Bắc trước và lan dần về phía Nam, nên khi miền Bắc đã dần kiểm soát được dịch thì giá heo miền Bắc hồi phục sớm hơn và mạnh hơn khu vực miền Nam.

Ngoài ra, giá heo hơi trong nước cũng có khả năng chịu ảnh hưởng từ việc nguồn cung sụt giảm ở Trung Quốc. Điều này dẫn đến giá heo tại Trung Quốc tăng mạnh thời gian trở lại đây, với mức giá hiện tại trung bình 80.000-90.000 đồng/kg.

Sự chênh lệch giá này có thể đẩy mạnh việc các thương lái Trung Quốc mua heo từ Việt Nam, chủ yếu qua đường tiểu ngạch, do đó làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt trong nước và đẩy giá lên cao hơn nữa. 

Bên cạnh đó, trong trường hợp căng thẳng thương mại Mỹ - Trung dịu bớt và giảm thuế xuất khẩu thịt heo từ Mỹ sang Trung, nguồn cung tại Trung Quốc có thể cải thiện và làm chậm lại đà tăng giá.

VnDirect khẳng định giá heo hơi đã chạm đáy và sẽ duy trì xu hướng tăng cho tới đầu năm 2020, nhờ đó các hộ chăn nuôi quy mô lớn và chưa nhiễm bệnh sẽ được hưởng lợi từ dịch tả heo châu Phi.