Ông Trump thất thường trong những ngày cuối ở Nhà Trắng

"Đứa trẻ ăn vạ"

Những ngày gần đây, ông Trump ít khi xuất hiện trước công chúng mà chủ yếu ngồi ở Nhà Trắng và tìm cách cách đảo ngược kết quả bầu cử. Trong lúc đại dịch hoành hành khắp nước Mỹ, ông để mặc việc tạo dựng lòng tin vào vắc xin Covid-19 cho người khác và tập trung vào việc gieo rắc các cáo buộc gian lận phiếu bầu. Có vẻ như ông không còn quan tâm đến việc quản lý đất nước nữa.

Nhưng đến đêm 22/12, ông Trump bất ngờ tung đoạn video yêu cầu thay đổi gói cứu trợ đại dịch 900 tỷ USD đã bị trì hoãn từ rất lâu. Đòi hỏi của cá nhân ông Trump có nguy cơ phá vỡ sự thỏa hiệp hiếm hoi của lưỡng đảng dù trước đó ông chỉ đứng ngoài cuộc, để mặc các bên tranh cãi.

Động thái của ông Trump có thể khiến thị trường chứng khoán rơi tự do và kéo dài sự đau khổ của hàng triệu người Mỹ đói ăn hoặc mất việc làm.

Chưa đầy một ngày sau, ông Trump lại phủ quyết dự luật chính sách quốc phòng trị giá 740,5 tỷ USD được cả Đảng Dân chủ lẫn Đảng Cộng hòa ủng hộ. Việc này có thể buộc các nhà lập pháp phải trở lại Washington vào tuần tới để bác bỏ quyết định phủ quyết của tổng thống.

Chuỗi hành động thu hút sự chú ý của ông Trump trong vài chục giờ qua đè nặng khó khăn lên chính quyền tiếp theo. 

"Tôi nghĩ mọi người đang phải trải qua ác mộng và ai cũng muốn nó phải kết thúc", ông Biden nói vào hôm 22/12 khi được hỏi liệu có trông chờ vào thiện chí của ông Trump để giúp nước Mỹ thoát khỏi Covid-19 hay không.

Ông Trump tiếp tục gây ra nhiều ồn ào khi sử dụng quyền ân xá để làm lợi cho nhiều đồng minh chính trị. Trong khi số người chết hàng ngày vì Covid-19 tại Mỹ vượt quá 2.900, ông Trump lại chuyển sự chú ý vào việc ân xá cho hai cấp dưới đã nói dối trong cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và hai cựu nghị sĩ Đảng Cộng hòa phạm tội tài chính.

Ông Trump cũng ân xá cho 4 binh sĩ của Blackwater, công ty an ninh tư nhân được thành lập bởi người ủng hộ ông. Những người này phải vào tù vì xả súng thảm sát thường dân Iraq vào năm 2007, trong đó có cả trẻ em.

Trong những ngày qua, ông Trump ít khi xuất hiện trước công chúng mà thu mình trong Nhà Trắng, bao quanh bởi những phụ tá chuyên quảng bá tthuyết âm mưu, tập trung tìm cách lật lại kết quả bầu cử.

"Chúng ta đang chứng kiến một đứa trẻ hờn dỗi khi không đạt được thứ mình muốn rồi kêu gào ầm ĩ", một đảng viên Cộng hòa cấp cao thân cận với ông Trump nói với CNN.

Ngay cả những người thân cận cũng không thể biết được ông Trump sẽ làm gì. Việc quay đoạn video ông Trump đăng tải vào đêm 22/12 được giữ bí mật với hầu hết các trợ lý và thành viên Đảng Cộng hòa. Ông Stephen Moore, cố vấn kinh tế của ông Trump cũng nói rằng việc đoán trước hành động của tổng thống là bất khả thi, tờ The Hill cho biết. 

Và trong lúc các nhà lập pháp vò đầu bứt tai không biết liệu tổng thổng có thực sự phủ quyết gói tài khóa 2.300 tỷ USD không, ông Trump thản nhiên lên đường đến khu nghỉ dưỡng ở Florida để đón Giáng Sinh.

Đối đầu với cả đối thủ lẫn đồng minh

Ông Trump không phải người duy nhất muốn tăng khoản trợ cấp tiền mặt 600 USD cho người lao động Mỹ. Nhưng chính các đồng minh Đảng Cộng hòa của ông lại phản đối việc tăng thêm tiền.

Sự can thiệp của ông Trump là hành động chia rẽ chính trị vì nó có nguy cơ phá vỡ thỏa thuận mong manh của Quốc hội và có thể dẫn đến việc hàng triệu người Mỹ mất đi sự giúp đỡ trong cơn nguy khốn.

Trong lúc lên án dự luật tài khóa vì các khoản hỗ trợ cho nghệ thuật, viện trợ nước ngoài và những vấn đề khác, ông Trump "quên" không nhắc đến việc chính quyền của ông đã đính kèm mục cắt giảm thuế cho chi phí ăn trưa của doanh nghiệp trong khi hàng triệu người dân đang đói ăn.

Việc ông Trump phản đối dự luật cứu trợ và phủ quyết dự luật quốc phòng hẳn sẽ phá hỏng Lễ Giáng sinh của Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell. Tuần trước, ông McConnell đã làm trái ý tổng thống với việc công nhận chiến thắng của ông Biden.

Với lời đe dọa của ông Trump, Đảng Cộng hòa có thể thất bại trong cuộc tranh cử quan trọng ở Georgia và đánh mất quyền kiểm soát Thượng viện.

Đảng Dân chủ hoan nghênh việc tăng khoản hỗ trợ tiền mặt từ 600 USD lên 2.000 USD, nhưng vẫn muốn ông Trump ký thông qua dự luật cứu trợ. Ngoài ra, Đảng Dân chủ cũng tức giận trước việc ông Trump phủ quyết dự luật quốc phòng, cáo buộc tổng thống chơi trò chính trị với quân đội và hứa sẽ ban hành dự luật.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi chỉ trích rằng ông Trump "sử dụng những giờ phút cuối cùng trong nhiệm kỳ để gieo rắc hỗn loạn" bằng cách phá bỏ dự luật lưỡng đảng vô cùng ủng hộ.

Trong nội bộ Đảng Cộng hòa, hành động của ông Trump đang gây ra sự chia rẽ sâu sắc. Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Jim Inhofe, đồng minh thân thiết của ông Trump, cam kết sẽ nỗ lực bác bỏ quyết định phủ quyết của tổng thống. Ông kêu gọi các nhà lập pháp đảm bảo dự luật được ban hành, tờ Politico cho biết.

Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Liz Cheney (con gái cựu Phó Tổng thống Dick Cheney) cũng nói rằng Quốc hội nên ban hành dự luật bất chấp sự phản đối của ông Trump.

Tuy nhiên một số đảng viên Cộng hòa khác lại về phe ông Trump, nổi bật nhất là Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy. Một thành viên khác của Đảng Cộng hòa là Thượng nghị sĩ Josh Hawley cũng phản đối dự luật quốc phòng và công khai ủng hộ ông Trump.