Sát ngày đàm phán, Tổng thống Donald Trump lại gây bất ngờ khi áp lệnh trừng phạt mới lên các công ty Trung Quốc

Quyết định này được Bộ Thương mại Hoa Kỳ giải thích là trừng phạt Bắc Kinh vì đã "vi phạm nhân quyền và ngược đãi" trong "chiến dịch đàn áp" của Trung Quốc ở Tân Cương, giam hàng loạt và giám sát công nghệ cao đối với người Duy Ngô Nhĩ, người Kazakhstan và các nhóm thiểu số Hồi giáo khác.

Ông Trump cứng rắn giải quyết chiến tranh Mỹ - Trung

Bộ trưởng Bộ Thương mại Wilbur Ross cho biết: "Chính phủ Hoa Kỳ và Bộ Thương mại không thể và sẽ không dung thứ cho sự đàn áp tàn bạo của các dân tộc thiểu số ở Trung Quốc".

Reuters đánh giá đây là "lệnh phạt đi trước là lệnh phạt khôn" của Tổng thống Donald Trump trong bối cảnh 2 bên đang tìm cách giải quyết căng thẳng bằng các cuộc đàm phán thương mại cấp cao ở Washington trong tuần này.

Quyết định này nhắm vào 20 cơ quan an ninh công cộng Trung Quốc và 8 công ty bao gồm công ty giám sát video Hikvision, cũng như các ông trùm trong công nghệ nhận dạng khuôn mặt SenseTime Group Ltd và Megvii Technology Ltd.

Hikvision, với giá trị thị trường khoảng 42 tỉ USD, tự gọi mình là nhà sản xuất thiết bị giám sát video lớn nhất thế giới. Còn SenseTime, trị giá khoảng 4,5 tỉ USD, là một trong những kì lân AI có giá trị nhất thế giới trong khi Megvii, được hỗ trợ bởi gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba.

Lệnh cấm mới được cho là thể hiện rõ quan điểm cứng rắn của ông Trump trước thềm đàm phán với Trung Quốc. (Ảnh: ZNews).

Các công ty khác trong danh sách là công ty nhận dạng giọng nói iFlytek Co, nhà sản xuất thiết bị giám sát Chiết Giang Dahua Technology, nhà sản xuất sản phẩm pháp y dữ liệu kĩ thuật số Hạ Môn Meiya Pico Information Co và Yixin Science and Technology.

Ông Trump cấm các công ty này mua các thành phần từ các công ty Mỹ mà không có sự chấp thuận của chính phủ. Điều lệnh này đặt ra tương tự như cách Washington sử dụng trong nỗ lực hạn chế ảnh hưởng của Huawei vì những gì họ cho là "đảm bảo an ninh quốc gia".

Các quan chức Mỹ cho biết hành động này không liên can gì với việc nối lại đàm phán thương mại với Trung Quốc trong tuần này. Nhưng giới phân tích đánh giá đây là hành động thể hiện lập trường cứng rắn của Tổng thống Mỹ khi 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới tìm cách chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài 15 tháng.

Vào tháng 8, chính quyền Trump đã đưa ra một quy tắc tạm thời cấm mua thiết bị viễn thông liên bang từ 5 công ty Trung Quốc, bao gồm Huawei và Hikvision.

Lệnh cấm đã được đưa vào Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Quốc gia, được thông qua vào năm ngoái và hạn chế sử dụng tiền liên bang để mua các thiết bị, dịch vụ viễn thông và thiết bị giám sát video từ các công ty viễn thông này vì lí do lo ngại an ninh quốc gia.

Lệnh phạt sẽ "tác động tiêu cực đến nền kinh tế Hoa Kỳ"?

Một phát ngôn viên của Hikvision Hoa Kỳ cho biết công ty này cực lực phản đối quyết định của ông Trump và lưu ý rằng vào tháng 1, họ đã giữ lại một chuyên gia nhân quyền và cựu đại sứ Hoa Kỳ để tư vấn cho công ty về việc tuân thủ nhân quyền.

"Việc trừng phạt Hikvision, bất chấp những cam kết này, sẽ ngăn cản các công ty toàn cầu liên lạc với chính phủ Hoa Kỳ, làm tổn thương các đối tác kinh doanh tại Hoa Kỳ của Hikvision và tác động tiêu cực đến nền kinh tế Hoa Kỳ", công ty nói thêm.

John Honovich, người sáng lập công ty nghiên cứu video giám sát IPVM, cho biết Hikvision và Dahua đều sử dụng Intel, Nvidia, Ambarella, Western Digital và Seagate. Theo đó, sự tác động đối với đối tác của các công ty Trung Quốc này sẽ rất nặng nề.

Hikvision cho rằng các đối tác và nền kinh tế Mỹ sẽ chịu tổn thất sau lệnh cấm mới. (Ảnh: SCMP).

Danh sách đen của Huawei đã làm tổn thương nhiều nhà cung cấp tại Mỹ phụ thuộc vào công ty viễn thông lớn nhất thế giới về doanh thu, và khiến Huawei gặp khó khăn trong việc bán sản phẩm mới.

SenseTime cho biết họ "thất vọng sâu sắc trước động thái của Hoa Kỳ". Họ nhấn mạnh rằng đã tuân thủ tất cả các luật pháp liên quan của nơi họ hoạt động và tích cực phát triển một bộ quy tắc đạo đức AI, để đảm bảo các công nghệ của mình được sử dụng có trách nhiệm.

Riêng công ty IFlytek cho biết việc nằm trong danh sách đen sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của họ. 

"Chúng tôi đã lường trước được tình trạng này và sẽ tiếp tục cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tuyệt vời cho khách hàng của chúng tôi", đại diện công ty khẳng định.

Với Hạ Môn Meiya cũng thế. Công ty này cho biết doanh thu ở nước ngoài của họ chưa đến 1% tổng doanh thu và hầu hết các nhà cung cấp của họ là các công ty trong nước.