Đang gay gắt với Trung Quốc, Tổng thống Trump lại tuyên chiến với châu Âu, máy bay Airbus, rượu vang, phô mai gánh thuế đầu tiên

Quyết định này được Tổng thống Donald Trump đưa ra sau khi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) bật đèn xanh cho Washington. WTO cho biết Hoa Kỳ có thể nhắm vào nhiều hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU), do khối này không tuân thủ phán quyết trước của WTO liên quan đến việc trợ cấp cho Airbus.

10% thuế với máy bay Airbus, 25% với các sản phẩm tiêu dùng

Hoa Kỳ đã lần đầu tiên gửi khiếu nại vào năm 2004 về cái mà họ gọi là "trợ cấp bất hợp pháp" cho nhà sản xuất máy bay Airbus của một số chính phủ châu Âu. Reuters đánh giá đây là một động thái sẽ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương.

Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho biết sẽ "tiếp tục đánh giá lại các thuế này, dựa trên các cuộc thảo luận với phía EU". Lệnh áp thuế này sẽ có hiệu lực vào ngày 18/10, bao gồm các máy bay Airbus lớn được sản xuất tại Pháp, Anh, Đức và Tây Ban Nha - bốn quốc gia thuộc tập đoàn Airbus.

Phản ứng với quyết định này, Ủy viên Thương mại châu Âu Cecilia Malmstrom nói rằng: "Thuế quan mới của Hoa Kỳ sẽ thiển cận và bị phản tác dụng". Cô đã để ngỏ liệu EU sẽ có hành động trả đũa hay không.

Máy bay Airbus bị ông Trump đánh thuế đến 10%. (Ảnh: Ilfogliettone).

Ông Trump từ lâu đã tuyên bố về những gì ông gọi là "các hoạt động thương mại không công bằng của EU". Chính quyền của ông đã gia tăng căng thẳng với châu Âu khi ông áp thuế nhập khẩu thép và nhôm vào năm ngoái. Đáp lại, EU đã áp thuế vào khoảng 3 tỉ USD hàng hóa của Mỹ, bao gồm cả bourbon và xe máy.

Trump cũng đã đe dọa thuế đối với ô tô và nhập khẩu ô tô từ châu Âu. Vào tháng 5, chính quyền đã trì hoãn các mức thuế đó lên đến 6 tháng.

Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cũng công bố danh sách hàng trăm sản phẩm sẽ có mức thuế 25%, bao gồm rượu whisky Ailen và Scotch, hàng may mặc và chăn mền khác nhau từ Vương quốc Anh; cà phê và một số công cụ và máy móc từ Đức; các loại phô mai, dầu ô liu và thịt đông lạnh từ Đức, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh; một số sản phẩm thịt heo, bơ và sữa chua từ nhiều quốc gia…

Danh sách này còn bao gồm cả áo len, áo sweater, đồ cashmere và quần áo len do Anh sản xuất. Xúc xích thịt heo do EU sản xuất và các sản phẩm thịt heo khác ngoài giăm bông và cà phê Đức cũng nằm trong diện chịu thuế mới.

Hoa Kỳ đã bán ra khoảng 319 tỉ USD hàng hóa cho các nước EU vào năm 2018, khiến khu vực này trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất. Hoa Kỳ cũng đã nhập khoảng 488 tỉ USD sản phẩm từ EU. Đây là nhà cung cấp hàng hóa lớn thứ 2 của Hoa Kỳ.

Trump gay gắt, nhiều doanh nghiệp chao đảo trước mùa Giáng sinh

Việc đánh thuế nhằm vào Airbus có thể gây thiệt hại cho nhiều hãng hàng không Mỹ, như Delta. Họ đang có số đơn hàng trị giá hàng tỉ USD với hãng này. Vì thế, để bảo vệ công nghiệp sản xuất máy bay của mình, Hoa Kỳ sẽ không áp dụng thuế đối với các bộ phận máy bay do EU sản xuất được sử dụng trong các hoạt động lắp ráp Alabama của Airbus, hoặc những bộ phận được sử dụng bởi Boeing của Mỹ.

Tuy nhiên, hãng Delta chia sẻ trên CNBC rằng việc áp thuế này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho các hãng hàng không Mỹ, hàng triệu công nhân người Mỹ đang làm việc tại châu Âu và khách du lịch. Trong khi đó, hãng JetBlue nói rằng họ lo ngại về thuế quan sẽ tác động bất lợi đến khả năng phát triển và cạnh tranh của các hãng hàng không giá rẻ như JetBlue.

Trên Reuters, Joseph Profaci, Giám đốc điều hành của Hiệp hội dầu ô liu Bắc Mỹ, cho biết một phần đáng kể hàng nhập khẩu ban đầu bị đe dọa với thuế quan mới. 

"Chúng tôi vẫn đang cố gắng 'tiêu hóa' những ý nghĩa mà chính sách thuế mới mang lại đối với ngành công nghiệp, nhưng trước hết toàn bộ ngành dầu sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều", vị này cho biết.

Các nhà nhập khẩu thực phẩm đã thúc giục chính quyền Trump bỏ qua thuế quan. Họ cảnh báo có rất ít hoặc không có sản phẩm nội địa nào có thể thay thế các mặt hàng nhập khẩu. Hiệp hội Thực phẩm Đặc biệt cho biết mức thuế này sẽ ảnh hưởng đến 14.000 nhà bán lẻ thực phẩm đặc sản Mỹ và hơn 20.000 nhà bán lẻ thực phẩm khác.

Ralph Hoffman, Ohó Chủ tịch điều hành của Schuman Cheese có trụ sở tại New Jersey, một trong những nhà nhập khẩu lớn nhất về pho mát Ý, cho biết mức thuế này có thể cắt giảm 30% nhập khẩu của công ty ông vào giữa mùa lễ Giáng sinh quan trọng. 

"Tình hình trông nó có vẻ khá tệ khi họ đánh mạnh thuế vào phô mai", ông nói.

Rượu vang là thứ không thể thiếu trên mỗi bàn ăn dịp Giáng sinh. (Ảnh: Valenzano Wine).

Hoffman cho biết Schuman và các công ty khác đã mua thêm số lượng phô mai với thời hạn sử dụng lâu hơn, nhưng chất lượng và độ an toàn giảm hẳn cho với loại thông thường. Ông cho biết công ty nhập về hơn 1.100 container phô mai mỗi năm, phục vụ các cửa hàng lớn trong nước.

Phil Marfuggi, Chủ tịch Hiệp hội các nhà nhập khẩu phô mai Hoa Kỳ, cho biết công ty của ông phải đối mặt với khoản phí tăng lên tới 70.000 USD cho mỗi 10 container đến cảng Hoa Kỳ sau ngày 18/10.

Robert Tobiassen, Chủ tịch Hiệp hội các nhà nhập khẩu đồ uống quốc gia, cho biết mức thuế mới đối với rượu whisky, rượu mùi và rượu vang từ một số quốc gia EU, sẽ tác động mạnh đến 12.000 nhà nhập khẩu của Hoa Kỳ. 

"Những mức thuế quan này sẽ tàn phá nhiều doanh nghiệp gia đình vừa và nhỏ nhập khẩu các sản phẩm này vào Hoa Kỳ", ông nói.