Thay vành móng ngựa bằng bục khai báo

Lịch sử vành móng ngựa

Vành móng ngựa có từ bao giờ chưa ai xác định chắc chắn nhưng có thể khẳng định là nó du nhập vào nước ta từ khi thực dân Pháp xâm lược. Chiếc vành móng ngựa từ thời Pháp thuộc ở trụ sở TAND Tối cao có lẽ giờ cũng không còn nhưng các phiên bản của nó thì tòa án nào cũng na ná nhau. Có nhiều giả thuyết giải thích về nguồn gốc ra đời của vành móng ngựa. Nhưng đa số cho rằng lúc đầu nó chỉ là một hàng chấn song ngăn cách giữa bị cáo với HĐXX. Sau đó, do việc vận chuyển khó khăn nên người ta đã thu bớt nó lại. Qua nhiều thời kỳ, đến khi nó có hình giống như chiếc vành móng ngựa nên người ta gọi nó là “vành móng ngựa”.

Đã không ít các hội thảo khoa học bàn về mô hình tố tụng hình sự nhưng ít thấy ai bàn về chỗ ngồi cho bị cáo là nhân vật trung tâm của phiên tòa. Thực tiễn xét xử cho thấy không chỉ bị cáo mà cả các chiến sĩ cảnh sát tư pháp cũng đứng vào đó nhưng đứng cạnh, đứng sau. Hình ảnh này khiến người ta cảm thấy không ổn nên thay bằng cái bục thì hay hơn. Khổ nhất vẫn là bộ phận chuẩn bị phiên tòa lưu động. Họ phải vận chuyển vành móng ngựa từ trụ sở tòa án đến địa điểm mở phiên tòa. Có khi vùng sâu, vùng xa phải đi cả ngày đường, chở bằng xe máy, xe đạp hay khiêng vác đều vất vả, có khi té gãy cả vành móng ngựa, người thì xây xát.

Vành móng ngựa là bộ phận không thể thiếu trong phiên tòa hình sự. Nhưng trong luật không quy định rõ bị cáo phải đứng trước vành móng ngựa. Thế nên mới có chuyện khi ra tòa, bị cáo nhất quyết không chịu đứng vào và cho rằng đứng vào đó là phải đi tù.

Nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao ĐINH VĂN QUẾ _____________________________

CHUYỆN BI HÀI VỀ VÀNH MÓNG NGỰA

Bị tuyên án tử, đá vành móng ngựa

Ngày 7-12-2015, ngay sau khi TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên y án tử hình thì Trần Thanh Tiến (ngụ Bến Tre) lớn tiếng chửi thề, dùng chân đá vành móng ngựa, đạp bàn luật sư. Bị cáo còn vùng vẫy nhằm thoát sự khống chế của cảnh sát tư pháp. Tiến bị kết án tử về ba tội giết người, cướp tài sản và hiếp dâm. Bị cáo này còn có lịch sử ra tòa khá “ấn tượng”. Tháng 6-2013, Tiến bị TAND TP Tân An, Long An phạt sáu tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Vừa ra trại, Tiến tiếp tục bị TAND quận Bình Tân, TP.HCM phạt 15 tháng tù cũng về tội trộm. Mới về quê được ba tháng, Tiến tiếp tục gây ra vụ án đặc biệt nghiêm trọng trên…

Chửi thề, đạp đổ vành móng ngựa

Chủ tọa đọc tuyên án: “Bị cáo tái phạm vì bị phạt hai năm tù năm 2013, mới ra tù chưa được xóa án tích”. Lập tức Lý Hải Dương nhảy đổng lên chửi: “Đ.M điếc tai”, rồi liên tục chửi rủa và đạp đổ vành móng ngựa. Đó là cảnh tượng tại phiên tòa ngày 24-7-2015 tại TAND quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ khi Dương bị xử về tội trộm cắp tài sản. Chưa kể khi bị tòa tuyên phạt 18 tháng tù thì Dương còn dọa sẽ… phá trại giam. Trước đó bị cáo đã dùng búa đập vỡ cửa kính nhà vợ chồng anh ruột mình nhưng bị phát hiện nên bỏ đi. Sau đó Dương quay lại dùng xà beng phá cửa, lấy một đầu đĩa DVD, một ampli, hai micro, một máy giặt, một quạt đứng, một tủ nhựa, một điện thoại di động trị giá hơn 7,7 triệu đồng.

Vợ bị cáo quỳ trước vành móng ngựa cảm ơn tòa

Ngày 4-10-2016, khi TAND tỉnh Hà Tĩnh tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại, vợ bị cáo Đinh Thiện đã quỳ trước vành móng ngựa rồi chắp tay: “Cảm ơn, cảm ơn quan tòa!”. Nguyên trước đó Thiện bị TAND huyện Hương Khê tuyên 42 tháng tù giam về tội vi phạm quy định về giao thông đường bộ. Trong khi từ đầu đến cuối bị cáo kêu oan, gia đình bị cáo thì cho rằng vụ án có nhiều uẩn khúc, không thể kết tội Thiện…