Thế giới sẽ đối mặt với thách thức nào trong năm 2017

	Những khoảnh khắc xúc động năm 2016
	10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2016

Khi năm 2016 dần khép lại, những ồn ào của năm qua cho thấy sự khó lường của tình hình thế giới, từ làn sóng dân túy với chiến thắng bất ngờ của tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hay Anh rời Liên minh châu Âu EU, tới nguy cơ IS thực hiện các vụ tấn công khủng bố trên toàn thế giới dù nhóm này dần mất lãnh thổ tại Syria và Iraq. Bên cạnh đó còn là sự đối đầu giữa Nga và NATO xung quanh nhiều vấn đề gai góc.

2017 dự báo sẽ tiếp tục chứng kiến nhiều thay đổi với loạt nhân tố mới. Dưới đây là một số dự báo nổi bật về tình hình thế giới trong năm tới.

Mỹ sẵn sàng "xử đẹp" Trung Quốc

Quan hệ Mỹ - Trung Quốc sẽ đối mặt với nhiều thách thức mới dưới thời chính quyền Donald Trump. Ảnh minh họa: Reuters

Trung Quốc vẫn đang tiếp tục quân sự hoá trên Biển Đông, sẵn sàng đối đầu với hải quân Mỹ nhằm làm suy yếu vị thế của Mỹ ở Thái Bình Dương. Những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ trong khu vực như Singapore, Indonesia... có thể mất lòng tin nếu Washington không ủng hộ quan điểm của các nước này về Biển Đông, theo Business Insider.

Đội ngũ của Trump đang nắm nhiều công cụ trong tay để đối đầu với Trung Quốc như lên án Trung Quốc thao túng tiền tệ, đe doạ chiến tranh thương mại, ủng hộ vùng lãnh thổ Đài Loan, tăng cường tuần tra hàng hải xung quanh các căn cứ quân sự Bắc Kinh xây trái phép trên Biển Đông.

Trong khi đó, Stratfor dự đoán Mỹ sẽ áp rào cản thương mại đối với Trung Quốc và tranh cãi thương mại gia tăng giữa Washington - Bắc Kinh có thể được cảm nhận trên toàn cầu trong năm tới.

Trump với Triều Tiên, Iran, Cuba

Trong khi phần lớn chuyên gia có thể dự đoán tình hình của một số nước trong thời điểm nhất định, điều duy nhất họ có thể biết về đội ngũ lãnh đạo Triều Tiên là những lời lẽ đe dọa và dám hành động liều lĩnh.

Dù Mỹ tập trận thường niên với quân đội Hàn Quốc, hay tàu hải quân Mỹ bị phát hiện đến gần bờ biển Triều Tiên thì Bình Nhưỡng luôn phản ứng dữ dội bằng các vụ thử hạt nhân và phóng tên lửa.

Khi Triều Tiên tuyên bố đang phát triển hiệu quả chương trình vũ khí hạt nhân, vấn đề này và tình hình ở bán đảo Triều Tiên sẽ là một trong những thách thức lớn với ông Trump sau khi nhậm chức. Giới quan sát đang theo dõi liệu ông có áp dụng lập trường cứng rắn hơn với Bình Nhưỡng và khiến căng thẳng tiếp tục gia tăng.

Chính quyền Trump chưa thể xóa bỏ các chính sách với Iran hay Cuba. Ảnh: Reuters

Trong quá trình tranh cử, Trump phản đối mạnh mẽ thoả thuận Iran, nhưng ông sẽ không hoặc ít nhất không "xé bỏ" hoàn toàn thoả thuận ngay lúc này. Về cơ bản, đây là thoả thuận đa phương nên dù Mỹ không tham gia thì các nước khác vẫn có thể bắt tay với Iran.Thay vào đó, ông Trump có thể gây nhiều khó khăn cho việc đầu tư vào Iran,làm nản chí những công ty Mỹ hoặc nước đồng minh muốn rót vốn vào quốc gia Hồi giáo.

Các báo cáo mới nhất từ Liên Hiệp Quốc về chương trình hạt nhân của Iran cho thấy quốc gia này đã có những bước đi hợp tác. Tuy nhiên, tác động từ cuộc bầu cử Mỹ với phần thắng bất ngờ của tỷ phú Trump có thể khiến Iran nhượng bộ hơn nữa để tìm cách tiếp cận thị trường phương Tây.

Tương tự, Trump từng phản đối mạnh mẽ các nội dung trong chính sách cởi mở quan hệ với Cuba của Tổng thống Barack Obama. Ông đe doạ sẽ bãi bỏ toàn bộ nếu Havana không chấp thuận thoả thuận mới "tốt hơn”.

Giáo sư Frank Mora của trường Đại học Quốc tế Florida lo ngại chính sách với Cuba có thể quay trở về như giai đoạn trước thoả thuận. Nếu Trump quyết áp đặt một số lệnh trừng phạt, ông có thể nhận được sự ủng hộ từ các nghị sĩ Cộng hoà có tiếng. Tuy nhiên, một số nghị sĩ khác, vì muốn duy trì lợi ích và mối liên hệ ở Cuba, có thể cố gắng xoa dịu tình hình.

Châu Âu đương đầu khó khăn

Theo Strarfor, 2017 là năm có nhiều sự kiện ở khu vực châu Âu. Liên minh châu Âu (EU), vốn phải vật lộn với khủng hoảng nhập cư và kinh tế, sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn.

Sau “cơn địa chấn” Brexit và chiến thắng của ông Trump, cuộc bầu cử Pháp là một trong những sự kiện lớn có thể trở thành đòn giáng vào giới tinh hoa phương Tây trước làn sóng dân túy. Nếu giành chiến thắng, bà Marine Le Pen, chủ tịch đảng Mặt trận Quốc gia cực hữu, khẳng định sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về việc rời EU.

Tương tự, các nền kinh tế lớn của khu vực đồng Euro như Đức hay Italia cũng tổ chức bầu cử. Kết quả có thể tác động và đe dọa tới sự tồn tại của khu vực này.

Nga nâng tầm ảnh hưởng

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: AP

Chính quyền Mỹ có thể giảm nhẹ biện pháp trừng phạt với Nga và hợp tác với Moscow trong tình hình Syria. Tuy nhiên, sự hợp tác sẽ ở giới hạn bởi Nga muốn tăng lực đòn bẩy như trong vấn đề không gian mạng và Trung Đông. Washington sẽ không hoàn toàn hài lòng với điều này và muốn kìm chân Moscow.

Trong khi giải pháp hòa bình ở Syria có thể đạt được, Nga sẽ gần gũi với Tehran khi quan hệ Mỹ-Iran xấu đi. Bên cạnh đó, việc châu Âu chia sẽ tạo lợi thế để Nga củng cố tầm ảnh hưởng tại các vùng đất biên giới. Moscow cũng sẽ tìm cách khai thác sự chia rẽ ở EU khiến quan hệ với Đức trở nên căng thẳng.

Trên CS Monitor, Andrew Monaghan, học giả về các vấn đề Nga,nhận định tham vọng của Nga trên các mặt trận ngoại giao, quân sự, không gian mạng... rất lớn. Syria là minh chứng rõ ràng nhất cho tham vọng đó với chiến dịch oanh kích của Không quân Nga nhằm hỗ trợ Tổng thống Syria Bashar al-Assad chống lại các lực lượng đối nghịch.

Ông Putin đã tổ chức đàm phán 3 bên giữa Nga - Thổ Nhĩ Kỳ và Iran về việc chấm dứt cuộc nội chiến Syria. Lãnh đạo Nga dự kiến cũng đứng ra chủ trì cuộc đàm phán giữa chính phủ Syria và các phe đối lập.

Điện Kremlin cũng công khai ý định ngăn chặn Mỹ và phương Tây mở rộng ảnh hưởng trên toàn cầu. Trong tài liệu về chính sách đối ngoại được công bố tháng 12 này, Moscow tuyên bố sẽ "ngăn chặn mọi can thiệp quân sự cũng như các hình thức can thiệp bên ngoài khác"; đồng thời "phản ứng rất mạnh mẽ trước các hành động không thân thiện".

Nga sở hữu sức mạnh quân sự mạnh mẽ và Tổng thống Putin được cho là sẵn sàng sử dụng sức mạnh này.

Tổng thống Syria Assad vẫn tại vị

Tổng thống Syria Assad bắt tay người đồng cấp Nga Putin tại Điện Kremlin. Ảnh: Reuters

Với sự thất bại của phe nổi dậy ở Aleppo, Tổng thống Bashar al-Assad cùngcác đồng minh như Nga và Iran đã củng cố vị thế và nắm quyền kiểm soát ở phần lớn miền Đông Syria.

Ông Trump từng nhiều lần hoài nghi trước chính sách của Mỹ về Syria. Sau khinhậm chức, ông có thể ngầm cho phép hoặc thậm chí ủng hộ ông Assad tiếp tục nắm quyền ở Syria để thể hiện sự tích cực trong mối quan hệ với Nga.

Trong khi đó, phe đối lập ở Syria sẽ buộc phải sơ tán hoặc bị “đè bẹp”. Những thảm cảnh từng xảy ra ở Aleppo có thể sẽ tái diễn khi Mỹ và một số đồng minh phương Tây rút dần sự ủng hộ với nhóm chống đối Assad.

Nguy cơ IS tấn công nước ngoài

Năm 2017, IS sẽ suy yếu nhưng vẫn là mối đe dọa. Ảnh: Alamy

Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đang hứng đòn từ các cuộc oanh kích và thu hẹp âm mưu "lập quốc". Để giảm thiệt hại lãnh thổ, IS có thể sẽ chuyến sang âm mưu tấn công ở nước ngoài, đặc biệt là ở phương Tây. Một nghiên cứu tại Trung tâm Chống khủng bố ở Học viện Quân sự West Point (Mỹ) cảnh báo: “Khi IS đang mất dần lãnh thổ, cộng đồng quốc tế cần nâng cao cảnh giác với sự gia tăng của khủng bố”.

Tình hình tại Syria sẽ ổn định hơn, với việc các cường quốc phương Tây ngừng hỗ trợ phe đối lập, tăng cường chiến dịch oanh kích, trong khi hỗ trợ các lực lượng mặt đất. IS vẫn hoạt động ở phía bắc châu Phi và châu Á, nhưng thiếu sự hỗ trợ từ trung ương và các nguồn tài trợ.

Cuối năm 2017, phần lớn lãnh thổ Iraq và Syria sẽ được giải thoát khỏi sự chiếm đóng của nhóm khủng bố. Sự hiện diện đáng chú ý nhất của IS có thể chỉ còn trên phương tiện truyền thông xã hội. Nhóm phiến quân sẽ tiếp tục thu hút các phần tử cực đoan, người Hồi giáo bảo thủ và kẻ thù của phương Tây qua kênh này.