Vừa qua, Thanh tra TP HCM đã có Kết luận về chấp hành quy định pháp luật trong công tác quản lý quy hoạch đô thị, quản lý đầu tư xây dựng và mời gọi đầu tư tại Ban Quản lý (BQL) Đầu tư - Xây dựng Khu đô thị Tây Bắc thành phố.
Theo văn bản này, trải qua gần 20 năm quy hoạch, BQL Khu đô thị Tây Bắc đã trình UBND thành phố phê duyệt Đồ án quy hoạch chung tỷ lệ 1/5000 Khu đô thị Tây Bắc, với quy mô 6.089 ha.
Trên cơ sở quy hoạch chung, Ban đã tiến hành lập 7 đồ án quy hoạch gồm 11 phân khu tỷ lệ 1/2000 cơ bản đến năm 2013 được UBND Thành phố hoàn tất phê duyệt.
Các phân khu này gồm khu I, khu II và một phần khu, khu IV - IX, khu V, khu VI, khu VII, khu VIII, khu A, khu B, dự án sân golf Củ Chi, khu dân cư Tân An Hội nhằm định hướng quy hoạch khu đô thị Tây Bắc thành phố trở thành một khu đô thị vệ tinh, một trung tâm, đầu mối thương mại dịch vụ, tài chính, khoa học, công nghệ y tế giáo dục, văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi giải trí cấp khu vực.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ BQL Khu đô thị Tây Bắc vẫn còn một số hạn chế từ tổ chức lập, trình thẩm định, phê duyệt Đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000, tỷ lệ 1/2000 và công bố công khai quy hoạch chậm so với chỉ đạo của Thành ủy, UBND Thành phố, đến chưa xây dựng hồ sơ thiết kế đô thị trong các đồ án quy hoạch phân khu đã được phê duyệt.
Cùng với đó, chưa lập hồ sơ, thực hiện cắm mốc giới và ngoài thực địa; không đôn đốc, theo dõi kiểm tra việc lập hồ sơ cắm mốc giới của các chủ đầu tư dự án...
Đồng thời, trong giai đoạn từ năm 2015 - 2022, BQL Khu đô thị Tây Bắc thực hiện việc lập điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 đối với khu đô thị Tây Bắc đã ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư cũng như triển khai các dự án xây dựng.
Do đó, các khu đất trong khu đô thị Tây Bắc dự kiến kêu gọi nhà đầu tư thực hiện dự án đang tạm ngưng, chờ hoàn tất công tác điều chỉnh quy hoạch nhằm đảm bảo các điều kiện pháp lý triển khai dự ám.
Kết luận cũng nêu ra những thiếu sót, hạn chế, vi phạm của các đơn vị liên quan bao gồm đối với BQL khu vực phát triển đô thị Tây Bắc 1, tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch khu đô thị Tây Bắc từ tháng 6/2016 - 2/2020, mất hơn ba năm 8 tháng để hoàn thành bước phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 (điều chỉnh), chưa đúng với chỉ đạo của thành phố là phải hoàn thành đến cuối năm 2016.
Hồ sơ trình thẩm định nhiệm vụ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 (điều chỉnh) khu đô thị Tây Bắc thành phố thực hiện nhiều lần (4 lần) (từ ngày 16/10/2018 đến ngày 10/92019) mất 11 tháng chưa đảm bảo đồng bộ về chất lượng và yêu cầu kỹ thuật.
Sở Quy hoạch và Kiến trúc phải góp ý, điều chỉnh trả lại nhiều lần để bổ sung. Căn cứ quy định của Chính phủ về lập thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị, thời gian lập nhiệm vụ đối với quy hoạch phân khu là một tháng chưa đảm bảo, còn quá chậm.
Thời gian từ khi nhiệm vụ quy hoạch được phê duyệt đến khi được Sở Quy hoạch và Kiến trúc thẩm định, trình UBND thành phố Đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 (điều chỉnh) khu đô thị Tây Bắc để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét mất 10 tháng (từ ngày 16/11/ 2020 đến ngày 21 /9/ 2021).
Tính đến thời điểm thanh tra, công tác lập đồ án quy hoạch đã hơn 3,5 năm (tính từ khi nhiệm vụ quy hoạch được phê duyệt tháng 2/2020 đến tháng 10/2023).
Căn cứ quy định của Chính phủ về lập thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị, thời gian lập Đồ án quy hoạch phân khu là 9 tháng là quá chậm.
Việc trình phê duyệt đề cương nhiệm vụ và tổng dự toán lập quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/5000 khu đô thị Tây Bắc với quy mô 6.089 ha là không chính xác, làm phát sinh tăng kinh phí lập quy hoạch.
Trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch 1/5000 khu đô thị Tây Bắc trong đó nội dung đánh giá môi trường chiến lược chưa phân tích được các yếu tố, dự báo đánh giá các tác động đến môi trường, không có Bản đồ hiện trạng môi trường; không có bản đồ đánh giá môi trường chiến lược là chưa thực hiện đúng quy định.
Chưa thu thập ý kiến góp của BQL Đường sắt Đô thị, BQL các Khu chế xuất và Khu công nghiệp thành phố (Hepza); không có báo cáo tổng hợp các ý kiến góp ý, giải trình, tiếp thu các góp ý cho đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 (điều chỉnh) để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.
Chưa lập hồ sơ cắm mốc giới và thực hiện cắm mốc giới ngoài thực địa đối với 9 khu chức năng và một dự án (khu dân cư Tân An Hội) đã được phê duyệt đồ án quy hoạch, không theo dõi, kiểm tra việc lập hồ sơ cắm mốc giới của các chủ đầu tư dự án. Chưa thực hiện báo cáo định kỳ việc quản lý mốc giới.
Chưa xây dựng hồ sơ thiết kế đô thị trong các đồ án quy hoạch phân khu đã được phê duyệt; không xây dựng quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc theo đồ án được phê duyệt để phục vụ cho công tác quản lý quy hoạch đô thị bao gồm xác định các chỉ tiêu khống chế về khoảng lùi; cảnh quan đô thị khu vực trung tâm, dọc các trục đường chính, các khu vực không gian mở, các công trình điểm nhấn.
Việc lập, trình 4 Đồ án quy hoạch phân khu 1/2000 chậm, trong đó có đồ án chậm ít nhất một tháng 8 ngày và nhiều nhất 15 tháng 11 ngày so với thời gian quy đinh là 9 tháng.
Cùng với đó, một số chỉ tiêu của các đồ án được lập không phù hợp với quy hoạch chung tỷ lệ 1/5000 được phê duyệt.
Đồ án quy hoạch chung tỷ lệ 1/5000 khu đô thị Tây Bắc, quy mô 6.084 ha và các Đồ án quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 đã được UBND TP phê duyệt với tổng giá trị được quyết toán gần 19 tỷ đồng đồng nhưng hiện đang được thẩm định, điều chỉnh quy hoạch nên ảnh hưởng lớn đến tiến độ thu hút đầu tư, triển khai các dự án xây dựng trong Khu đô thị Tây Bắc.
Công bố công khai đối với các Đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 còn chậm so với thời gian quy định 30 ngày kể từ ngày được phê duyệt là không đúng với quy định.
Chưa xây dựng cơ chế chính sách, hỗ trợ đầu tư; phương án thu hút các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước vào Khu đô thị Tây Bắc là chưa thực hiện đúng với Quy chế tổ chức và hoạt động của Ban Quản lý Khu đô thị Tây Bắc.
Sở Quy hoạch và Kiến trúc cũng có hạn chế trong tổ chức thẩm định các đồ án quy hoạch chậm so với thời gian quy định, thiếu kiểm tra diện tích lập quy hoạch cho toàn khu đô thị Tây Bắc dẫn đến diện tích lập quy hoạch không chính xác; nội dung đánh giá môi trường chiến lược trong đồ án quy hoạch không đầy đủ theo yêu cầu quy định.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư các dự án không lập hồ sơ trình BQL khu đô thị Tây Bắc thẩm định hồ sơ cắm mốc giới là thực hiện không đúng với quy định. BQL cũng không theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc lập hồ sơ cắm mốc giới của các chủ đầu tư dư án.
Từ những sai phạm trên, thành phố giao đại diện BQL Khu vực Phát triển Đô thị Tây Bắc yêu cầu đơn vị tư vấn bổ sung, khắc phục các nội dung còn hạn chế, thiếu sót đối với đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 đang được điều chỉnh; đồ án quy hoạch phân khu 1/2000 đã nêu tại Kết luận thanh tra và các kiến nghị của Thanh tra Bộ Xây dựng.
Cùng với đó, tiến hành rà soát, điều chỉnh giảm giá trị khi quyết toán do việc trình phê duyệt đề cương nhiệm vụ và tổng dự toán lập quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/5000 khu đô thị Tây Bắc không chính xác về diện tích từ 6.089 ha còn 6.084 ha (chênh lệch 5 ha), làm phát sinh tăng kinh phí lập tổng dự toán lập đồ án điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 Khu đô thị Tây Bắc.
Đồ án quy hoạch Khu đô thị Tây Bắc thực hiện theo Quyết định 24 của Thủ tướng năm 2010 phát triển TP HCM theo mô hình đa cực - nhiều trung tâm.
Khu nội đô hiện tại sẽ cải tạo lại và phát triển các không gian ngầm quanh khu vực nhà ga metro thành các trung tâm thương mại, tiện ích gắn với phương tiện công cộng.
Khu Tây Bắc được cho là có địa chất, thổ nhưỡng tốt, ít bị ảnh hưởng khi có tác động của biến đổi khí hậu. Một số nhà nghiên cứu xã hội học và chuyên gia cho rằng, trong điều chỉnh quy hoạch chung của thành phố sắp tới, nên đặt hướng phát triển về phía Tây Bắc.
Điều này cũng nằm trong chiến lược phát triển đô thị vệ tinh, khu chức năng, xung quanh trung tâm hiện hữu nhằm giãn dân, gánh vác bớt sự quá tải dân cư ở nội thành.