TP HCM trợ giá thêm 161 tỉ đồng để duy trì hoạt động xe buýt

Tại cuộc họp, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM Võ Khánh Hưng cho biết, việc tính toán trợ giá sai là nguyên nhân khiến các doanh nghiệp vận tải công cộng thời gian qua hoạt động thua lỗ, nhưng không có chuyện các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng dừng hoạt động.

Sở GTVT cho biết những năm qua việc bố trí kinh phí trợ giá xe buýt ngày càng giảm, tỉ lệ trợ giá cũng có xu hướng giảm dần. Trợ giá không đủ cho hoạt động do quan điểm xe buýt phải tận dụng tối đa sức chứa (tối thiểu 45 hành khách/chuyến khi thẩm định giao dự toán kéo dài trong nhiều năm), tuy nhiên khối lượng vận chuyển bình quân có xu hướng giảm. Cụ thể, đến cuối năm 2019 chỉ đạt 29,7 hành khách/chuyến.

Trong năm 2019, sản lượng hành khách ước tính khoảng 5,6 triệu chuyến. Năm nay, sản lượng chỉ được tính 4,5 triệu chuyến nhưng hiện hữu vẫn là 5,6 triệu chuyến. Kinh phí Nhà nước cấp về thấp dẫn đến việc các hợp tác xã, doanh nghiệp vận tải thu không đủ chi.

Ông Võ Khánh Hưng cho biết, Sở đề xuất TP tính toán lại đầy đủ, chính xác hơn để bù cho sự thiếu hụt. Đến thời điểm này, Sở Giao thông Vận tải mới được cấp bổ sung khoản kinh phí thiếu hụt năm 2019 dẫn đến thanh toán chậm trễ cho doanh nghiệp, hợp tác xã. Trong vài ngày tới, các doanh nghiệp, hợp tác xã sẽ được bổ sung đầu đủ kinh phí trợ giá cho năm 2019.

Đối với dự toán chi ngân sách trợ giá năm 2020 được Sở Tài chính thẩm định trình UBND TP HCM phê duyệt, giao dự toán cho Trung tâm Quản lí Giao thông công cộng là 1.150 tỉ đồng, Sở Giao thông Vận tải TP tính toán vẫn chưa đủ.

Về sản lượng hành khách bình quân trên một chuyến, Sở Tài chính thẩm định là 44,5 hành khách/chuyến, tăng 50% so với thực tế thực hiện năm 2019. Con số này rất khó thực hiện, đặc biệt trong năm 2020, khi ngành vận tải chịu ảnh hưởng rất lớn từ dịch Covid-19. 

Về số lượng chuyến xe hoạt động, Sở Tài chính dự kiến là 4,5 triệu chuyến xe/năm, tương ứng dự toán cho các tuyến xe buýt phổ thông là 956,5 tỷ đồng. Điều này là không thể thực hiện được trong điều kiện các yếu tố chi phí đều tăng, phương tiện đã được các đơn vị vận tải đầu tư thay thế mới.

Các số liệu dự toán về doanh thu bình quân từ vé cũng chưa phù hợp tình hình thực tế, khiến Sở GTVT không thể triển khai đầu tư thay thế phương tiện mới đối với các tuyến phương tiện cũ, đồng thời phải tạm ngưng một số tuyến trợ giá, phá vỡ kế hoạch dự kiến mở mới một số tuyến kết nối các khu đô thị mới, khu dân cư...

Ông Hưng nói thêm, sau khi được UBND TP HCM thống nhất cho phép tính toán lại sản lượng hành khách theo tinh thần tính đúng, tính đủ, Sở Giao thông Vận tải thành phố đã đề xuất tăng thêm 161 tỉ đồng tiền trợ giá năm 2020 so với dự toán từ đầu năm để không tái diễn tình trạng như năm 2019.

Về hướng phát triển hoạt động xe buýt sắp tới, ông Hưng cho hay Nghị định 32/2019 có qui định đấu thầu để doanh nghiệp vận tải được khai thác tuyến. Do đó, ngoài các HTX xe buýt, các doanh nghiệp vận tải đang khai thác tuyến thì các doanh nghiệp khác cũng có thể tham gia đấu thầu để khai thác.

Hiện Trung tâm Quản lí vận tải hành khách công cộng đang lên kế hoạch triển khai công tác tổ chức đấu thầu, lựa chọn đơn vị đủ năng lực cung cấp sản phẩm dịch vụ xe buýt trong năm 2020. Hiện Sở đang gửi Sở Tài chính thẩm định lần 2 dự toán gói thầu đợt 1 và trình đề cương, dự toán kinh phí cũng như kế hoạch lựa chọn nhà thầu thực hiện cho đợt 2.

Thời gian tới, Sở Giao thông Vận tải TP HCM sẽ tập trung mở rộng các tuyến xe buýt phục vụ người dân ở các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, quận Bình Thạnh, quận 9, quận Thủ Đức và các tỉnh lân cận.