Ứng viên đảng Dân chủ Tim Kaine và đảng Cộng hòa Mike Pence tranh luận trực tiếp trước hàng triệu khán giả xem truyền hình vào lúc 8 h sáng nay (giờ Hà Nội). Cuộc tranh luận được tổ chức tại Đại học Longwood, bang Virginia và kéo dài 90 phút.
Người dẫn dắt cuộc tranh luận này là bà Elaine Quijano của đài CBS News. Bà Quijano, 42 tuổi, là người trẻ nhất và là người Mỹ gốc châu Á đầu tiên điều phối cuộc tranh luận bầu cử Mỹ, theo Quartz.'
Đoàn kết đất nước
Hai ứng viên nhận được câu hỏi: Làm thế nào để đoàn kết đất nước?
Ông Kaine trả lời: "Bà Clinton từng là Đệ nhất phu nhân Mỹ, thượng nghị sỹ, và giờ là ứng viên tổng thống. Tôi phải ngạc nhiên hết lần này đến lần khác về mức độ hài lòng của những người từng làm việc cùng bà ấy". Ông cho biết bà Clinton luôn ghi lại hồ sơ và có kinh nghiệm hợp tác trong nhiều vấn đề.
Về phía Pence, ông phát biểu đây là khoảng thời gian đầy thử thách của quốc gia với một loạt các vấn đề về kinh tế, thuế, năng lượng, y tế..., khiến người lao động Mỹ phải lao đao. Ông cho rằng cách tốt nhất để đoàn kết người dân là thông qua sự thay đổi ở Washington.
"Người Mỹ muốn đất nước một lần nữa đứng lên đỉnh cao, và toàn bộ sự nghiệp của Donald Trump đã gây dựng, sẽ tìm ra lối đi để tiến lên phía trước. Khi Donald Trump làm tổng thống Mỹ, đất nước sẽ mạnh mẽ hơn", Pence nói.
Sau khi cuộc tranh luận kết thúc, ứng viên đảng Cộng hoà viết trên Twitter rằng Pence đã thắng lớn.
Trong khi đó, bà Clinton chia sẻ "không thể tự hào hơn về Kaine".
Ứng viên phó tổng thống Tim Kaine của đảng Dân chủ. Ảnh: Reuters |
Ngu ngốc hay điên rồ
Kaine công kích Pence: "Ông ta không muốn thừa nhận rằng chúng tôi đã ngăn chặn chương trình vũ khí hạt nhân của Iran, cũng không muốn thừa nhận rằng bà Hillary Clinton là đóng góp trong việc bắt giữ Bin Laden".
Bên cạnh đó, ông còn trích dẫn lời cảnh báo của cố tổng thống Ronald Reagan về "những kẻ ngốc và điên rồ" được nắm trong tay chiếc cặp hạt nhân, ngầm ám chỉ cấp trên của Pence. Đòn công kích này đã khiến Pence phải "đứng hình".
Trong khi đó, khi đấu khẩu về quỹ Clinton, Pence cho rằng quỹ Clinton cho phép cả gia đình họ chu du khắp thế giới, "nhưng chúng ta sẽ biết nhiều hơn về nó nếu bà Hillary công khai 33.000 email", đề cập đến bê bối sử dụng email cá nhân của nữ ứng viên.
Về vấn đề phá thai, Pence cho rằng việc một đứa trẻ được sinh ra nhưng vẫn có thể bị tước đi mạng sống, đối với ông là sự nguyền rủa. Pence khẳng định ông và Trump ủng hộ việc không trừng phạt phụ nữ vì họ phá thai.
Tuy nhiên, khi Kaine phản bác rằng chính Trump đã nói vậy, Pence bào chữa rằng Trump chỉ nói nhầm.
"Ông ấy không phải chính trị gia hào nhoáng", Pence nói.
Người dẫn chương trình Quijano đặt câu hỏi cho Pence: "Tại sao Tổng thống Nga Putin sẽ tôn trọng chính quyền của ông Donald Trump?" Pence trả lời: "Bởi sự mạnh mẽ, thẳng thắn và đơn giản",
Chiến dịch tranh cử lăng mạ
Kaine tiếp tục công kích về các phát ngôn bạo miệng của Trump, nhắc lại việc vị tỷ phú từng gọi người nhập cư Mexico là "kẻ hiếp dâm" và "tội phạm", gọi phụ nữ là "lợn", hay phát ngôn liên quan đến nơi sinh của Tổng thống Obama.
"Tôi không thể tin rằng thống đốc Pence muốn bảo vệ một chiến dịch tranh cử lăng mạ mà ông Trump đang vận hành", Kaine nói.
Về cải cách nhập cư, Pence nói rằng ông Trump đã có một kế hoạch. Ông tiết lộ rằng nó bao gồm việc tăng cường an ninh biên giới, tuần tra biên giới, loại bỏ "những người nhập cư bất hợp pháp và những người quá hạn thị thực". Tuy nhiên, ông không đề cập đến bức tường biên giới với Mexico mà Trump từng nhắc đến.
Theo Pence, những phát ngôn của Trump không là gì so với việc bà Clinton gọi những người ủng hộ Trump là những người tồi tệ và đáng khinh.
Ứng viên phó tổng thống Mỹ Mike Pence của đảng Cộng hoà. Ảnh: Reuters |
Về vấn đề Triều Tiên. Người dẫn chương trình đặt câu hỏi làm thế nào để ngăn chặn việc phát triển tên lửa có thể vươn tới Mỹ.
Pence đáp: Chúng ta cần gây dựng lại quân đội Mỹ và cấu trúc lại các lực lượng để xây dựng một liên minh đối phó với vấn đề này. Khi Trump làm tổng thống, chúng ta sẽ trở lại những ngày tháng hoà bình nhờ sức mạnh".
Khi nhận câu hỏi: "Liệu ông có sẵn sàng hành động nếu Triều Tiên phóng tên lửa có thể vươn đến Mỹ", Kaine đáp: "Bạn phải hành động".
Về tình hình Syria, Pence gọi đây là sự hỗn loạn và cho rằng cần Mỹ cần một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và xây dựng lại quân đội. Ông kêu gọi thành lập vùng an toàn ở Syria, hợp tác với các nước Arab và có phản ứng trước động thái của Nga ở Syria.
Tranh luận về hồ sơ thuế
Ông Kaine một lần nữa đặt ra câu hỏi về thuế cho ông Pence, yêu cầu tỷ phú Trump phải công khai hồ sơ thuế.
Pence đáp trả rằng, hồ sơ thuế cho thấy Trump từng đối mặt với khoảng thời gian khó khăn 20 năm trước, nhưng vẫn chấp hành nghĩa vụ đóng thuế.
Ngay lập tức ông Kaine ngắt lời: "Làm thế nào ông biết được điều đó". Pence nhấn mạnh Trump đã gây dựng sự nghiệp kinh doanh lẫy lừng và tạo ra rất nhiều việc làm.
Sau những lời qua lại của các ứng viên, người dẫn chương trình Quijano đã phải ngắt lời họ.
Trong phần đặt câu hỏi về an sinh xã hội, Kaine khẳng định: “Chúng tôi sẽ không bao giờ dính líu tới một chương trình mạo hiểm để tư nhân hóa an sinh xã hội”. Ông cũng lưu ý rằng Pence và Trump lại hoan nghênh ý tưởng đó.
Về vấn đề thực thi pháp luật, câu hỏi được đặt ra là "phải chăng nước Mỹ đang yêu cầu quá nhiều ở cảnh sát? Kaine tỏ ra tự tin trong lĩnh vực này. Ông nói rằng Virginia là một trong 10 bang an toàn nhất khi ông giữ chức thống đốc, nhấn mạnh bí quyết chính là xây dựng mối liên kết giữa cộng đồng và lực lượng cảnh sát.
Sau đó, ông Kaine công kích Trump vì làm tổn hại mối quan hệ trong cộng đồng cảnh sát, khẳng định rằng đảng Dân chủ có thể bảo đảm an toàn tốt hơn cho người dân.
Theo Kaine, Trump nhiều lần ca ngợi Tổng thống Putin và rõ ràng là có mối quan hệ làm ăn với tài phiệt Nga.
"Nếu không biết sự khác nhau giữa độc tài và lãnh đạo, ông nên quay về học lớp 5", Kaine nói. Ông tiếp tục nhắc đến việc NY Times công bố nghi ngờ Trump không đóng thuế và sẽ không xây dựng lại quân đội.
"Trump sẽ ủng hộ quân đội của chúng ta", Pance đáp.
Kaine phản bác: "Ông ấy không đóng thuế".
Theo Guardian, Kaine đã nhắc đến vấn đề thuế của Trump khoảng 50 lần.
Hai ứng viên phó tổng thống trong màn tranh luận trực tiếp. Ảnh: Reuters |
Obamacre là kế hoạch "điên rồ"
Pence cho rằng chính phủ của Tổng thống Obama đã khiến nợ công tăng gấp đôi, đồng thời công kích Kaine cố tăng thuế khi giữ vai trò thống đốc bang Virgina.
Khi đề cập đến chương trình y tế Obamacare, Pence nói "ngay cả cựu tổng thống Bill Clinton cũng gọi đây là kế hoạch điên rồ". Ông bảo vệ Trump khi nói họ có một kế hoạch làm vực dậy nền kinh tế Mỹ. "Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng tốc độ tăng trưởng sẽ cao hơn, thất nghiệp giảm đi ở mức độ thấp hơn so với bất kỳ ứng viên đảng Cộng hoà nào từng cam kết trước đây và thu nhập sẽ tăng cao ở mức kỷ lục", ông nói.
Trong phần phản bác, Kaine nhắc đến khẩu hiệu "Bạn đã bị sa thải" của Trump trong chương trình Apprentice TV và nói: "Bạn muốn một tổng thống 'Bạn đã được tuyển' như bà Hillary, hay một tổng thống 'Bạn đã bị sa thải' như Trump".
Ông cho rằng Trump muốn bỏ mức lương tối thiểu liên bang và nhắc lại việc Pence từng bỏ phiếu chống lại việc tăng lương cơ bản. Ông nhận định Trump - Pence đang muốn đưa đất nước về thời xa xưa.
'Sợ chết khiếp nếu Trump làm tổng thống'
Quijano đặt câu hỏi đầu tiên cho Kaine: "Tại sao ông đủ tiêu chuẩn trở thành tổng thống?
Kaine cho biết ông rất tự hào khi đang chạy đua trong cuộc tranh cử với một người phụ nữ mạnh mẽ và đang làm nên lịch sử như bà Clinton. Bà Clin từng hỏi ông tại sao tham gia tranh cử, và cũng đã trả lời rằng các thử thách ở vị trí này sẽ khiến cuộc sống thay đổi theo hướng tích cực hơn.
"Ý nghĩ Trump làm tổng thống khiến chúng tôi sợ chết khiếp", ông nói.
Trong khi đó, ứng viên phó tổng thống của đảng Cộng hoà đáp: "Tôi hy vọng rằng nếu trách nhiệm được trao cho tôi, tôi sẽ đảm đương nó với kinh nghiệm của cả đời mình, kinh nghiệm của người trưởng thành, làm việc cho Quốc hội và dẫn đầu một bang".
Khi Quijano đặt câu hỏi tại sao 60% cử tri không tin tưởng bà Clinton và đề cập đến bê bối email, Kaine nói ông tin tưởng bà Clinton bởi người phụ nữ này có khát vọng được công hiến và giúp đỡ người khác.
"Bà ấy luôn đặt người khác lên trước bản thân. Điều này hoàn toàn trái ngược với Trump. Ông ấy luôn nghĩ cho mình trước", Kaine nói. Ông nhắc lại các phát ngôn bạo miệng của tỷ phú Trump.
Khi nhận được câu hỏi tương tự, Pence cho rằng cả ông Kaine và bà Clinton nên nhận nhiều chỉ trích. "Bà ấy là kiến trúc sư cho chính sách đối ngoại của ông Obama. Syria hiện nay là kết quả của chính sách ngoại giao thất bại", ông nói. Ông nói quỹ Clinton nhận đóng góp từ các chính phủ nước ngoài khi bà là ngoại trưởng Mỹ.
Trong phần tranh luận về khủng bố, ông Kaine khẳng định chỉ có một ứng viên duy nhất có thể đánh bại chủ nghĩa khủng bố là bà Hillary Clinton.
"Bà ấy từng tham gia chiến dịch tiêu diệt Bin Laden và chính bà ấy sẽ hạ thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi", ông nói.
Hai ứng viên phó tổng thống Mike Pence (trái) và Tim Kaine. Ảnh: Reuters/Rex Features |
Từ trước khi cuộc tranh luận bắt đầu, trang web của đảng Cộng hoà đã tuyên bố ông Pence là người chiến thắng. Đảng này còn liệt kê những khoảnh khắc tranh luận ấn tượng của ông Pence trong lĩnh vực kinh tế và công kích bê bối của bà Clinton.
Tại chiến dịch vận động tranh cử ở bang Arizona ngày 4/10, ứng viên tổng thống đảng Cộng hoà Donald Trump gửi lời chúc đến "phó tướng" Pence và nhận định cuộc tranh luận sẽ thể hiện sự tương phản giữa những ý tưởng lớn, các giải pháp táo bạo trong chiến dịch của đảng Cộng hoà, so với sự tầm thường trong chiến dịch của bà Clinton.
Cuộc tranh luận được coi là sàn đấu để hai "phó tướng" bảo vệ cấp trên của mình khi cuộc đua bước vào giai đoạn nước rút. Giới quan sát nhận định ông Pence sẽ chịu áp lực hơn trong cuộc tranh luận, sau nghi án trốn thuế mới đây của ứng viên tổng thống của đảng Cộng hoà Donald Trump.
Ông Pence, 57 tuổi, cựu thống đốc bang Indiana, dự kiến đối mặt với những câu hỏi về thuế và quan điểm công kích phụ nữ của Donald Trump. Trong khi đó, thượng nghị sĩ bang Virginia, ông Kaine, sẽ ủng hộ kinh nghiệm của bà Clinton và tấn công các chính sách ưu tiên người giàu của đối thủ đảng Cộng hoà.