Vụ Tân Thuận IPC: Lộ 'nhóm lợi ích' thâu tóm tài sản nhà nước?

Cùng hội, cùng thuyền…

Dấu hiệu rõ nhất là “đặc quyền” đi nước ngoài. Theo kết luận của Thanh tra TP HCM, trong hai năm 2016-2017, nhiều cán bộ lãnh đạo của IPC đi nước ngoài vượt quá số ngày cho phép, có báo cáo nhưng không thể hiện kết quả thu được sau chuyến đi.

Trong dịp Tết dương lịch 2018, ông Tề Trí Dũng và cấp phó là ông Trần Đăng Linh đi Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha và Pháp. UBND TP HCM cho phép đi từ ngày 2/1/2018 đến 12/1/2018 nhưng cả hai ông cùng đi từ ngày 29/12/2017 (trước 5 ngày) và về ngày 15/1/2018 (trễ 3 ngày). Kinh phí của chuyến đi bình quân là 246 triệu đồng/người.

Trước đó năm 2016, ông Tề Trí Dũng, ông Trần Đăng Linh và bà Hồ Thị Thanh Phúc (Tổng giám đốc công ty Sadeco, khi đó đang là trưởng phòng của IPC) được đi “công tác” tại Bỉ, Hà Lan, Mỹ trong 11 ngày. Kinh phí chi cho chuyến đi lấy từ nguồn ngân sách để chi trả là hơn 1 tỷ đồng. Ông Dũng, ông Linh và bà Phúc đã đi vượt quá năm ngày so với quyết định cho phép của UBND TP HCM.

Ngoài ra, ông Nguyễn Trường Bảo Khánh, thời điểm ấy là Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần khu công nghiệp Hiệp Phước (người đại diện vốn của Công ty IPC) cũng được tham gia chuyến đi. Theo kết luận thanh tra, trong 2 năm 2016-2017, ông Tề Trí Dũng đi nước ngoài 106 ngày, ông Trần Đăng Linh (83 ngày)... Việc đi nước ngoài quá nhiều ảnh hưởng đến nhiệm vụ được giao và quản lý điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thời điểm các ông Tề Trí Dũng, Trần Đăng Linh, Nguyễn Trường Bảo Khánh và bà Hồ Thị Thanh Phúc cùng được hưởng đặc quyền đi nước ngoài cũng là khoảng thời gian IPC và Sadeco xúc tiến chuẩn bị thực hiện các thương vụ chuyển nhượng cổ phần doanh nghiệp nhà nước IPC đang nắm giữ tại công ty Sadeco và Công ty Hiệp Phước lần lượt cho hai công ty tư nhân là Nguyễn Kim và Tuấn Lộc trên danh nghĩa là các cổ đông chiến lược dù Sadeco và Hiệp Phước đang ăn nên làm ra, đặc biệt Sadeco đang sở hữu hơn 700 ha đất ở các vị trí đắc địa tại Khu Nam Sài Gòn, huyện Cần Giờ và UBND TP HCM đã yêu cầu không giảm tỷ lệ vốn sở hữu của IPC tại Sadeco.

Theo điều tra của Tiền Phong, vào cuối tháng 6/2017, tại đại hội cổ đông Sadeco, nhóm đại diện vốn nhà nước do IPC cử gồm 4 người thì có 3 gương mặt là các ông Tề Trí Dũng, Trần Đăng Linh, bà Hồ Thị Thanh Phúc đã biểu quyết đồng ý 100% phương án tăng vốn điều lệ theo hình thức phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim, làm thiệt hại ít nhất cho IPC 153 tỉ đồng.

Có lợi ích nhóm?

Kết luận thanh tra chỉ ra việc kinh doanh bất động sản của IPC xảy ra hàng loạt sai phạm. Cụ thể: Tại dự án xây dựng khu định cư An Phú Tây (huyện Bình Chánh, TPHCM). Năm 2016, ông Tề Trí Dũng đã tự ý kí 4 hợp đồng chuyển nhượng, ông Trần Đăng Linh kí 2 hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với tổng diện tích hơn 20.000 m2, đơn giá từ 7 triệu đồng/m2, mà không thông qua đấu giá.

Nguồn tin của Tiền Phong cho biết Cơ quan CSĐT Công an TP HCM đang mở rộng điều tra làm rõ hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn của bà Hồ Thị Thanh Phúc để duyệt chi nhiều khoản tiền từ nguồn thù lao và quỹ khen thưởng Hội đồng Quản trị (HĐQT) cho các thành viên HĐQT sử dụng trái quy định, tạo điều kiện cho một số thành viên HĐQT chiếm đoạt tiền của nhà nước.

Có nhiều chứng cứ cho thấy lợi dụng danh nghĩa là Tổng Giám đốc Sadeco, bà Phúc đã đề xuất để ông Tề Trí Dũng, Chủ tịch HĐQT Sadeco duyệt chi nhiều khoản tiền “khủng” cho mình và các thành viên HĐQT để chiếm đoạt số tiền lớn của nhà nước.

Điều đáng nói, ông Tề Trí Dũng giữ vai trò đại diện vốn của IPC tại 4 đơn vị thành viên của IPC. Ông Dũng được UBND TP HCM bổ nhiệm giữ chức vụ Thành viên không chuyên trách Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc IPC vào tháng 5/2015 theo Quyết định số 138/QĐ-UBND-TC do ông Tất Thành Cang, khi đó đang là Phó Chủ tịch UBND TP HCM kí.

Liên quan đến các phi vụ chuyển nhượng cổ phần, đạo điều kiện cho tư nhân thâu tóm doanh nghiệp nhà nước đang ăn nên làm ra của IPC và Sadeco, vai trò của ông Tất Thành Cang khi đó giữ chức Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM nổi lên khá rõ. Từng là Phó Chủ tịch UBND TPHCM và Văn phòng Thành ủy TP HCM có cổ phần trong IPC, không thể nói ông Tất Thành Cang không biết khi duyệt phương án tái cơ cấu, Chủ tịch UBND TP HCM đã yêu cầu IPC không được giảm tỉ lệ vốn sở hữu để nhà nước giữ quyền chi phối tại Sadeco.

Tại Thông báo số 495 ngày 18/5/2017, Văn phòng Thành ủy TP HCM đã truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó bí thư Thường trực Thành ủy chấp thuận chủ trương phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Sadeco... IPC đã yêu cầu Chi cục Tài chính Doanh nghiệp thành phố trình UBND TP HCM phê duyệt phương án tăng vốn điều lệ và giảm tỉ lệ sở hữu của IPC tại Sadeco xuống 28,8%. Theo Thanh tra TP HCM, văn bản 495 chỉ truyền đạt ý kiến cá nhân của ông Tất Thành Cang, không phải của tập thể Thường trực Thành ủy.

Trước khi bị công ty Nguyễn Kim “thâu tóm”, nhóm cổ đông nhà nước sở hữu 62,8% vốn điều lệ của Sadeco, trong đó Văn phòng Thành ủy TP HCM nắm giữ khoảng 2% vốn; công ty TNHH một thành viên đầu tư và xây dựng Tân Thuận (thuộc Văn phòng Thành ủy) nắm giữ khoảng 15% vốn.

Càng khó hiểu hơn khi Thanh tra TP HCM vừa vào cuộc, dù thu được khoản lợi khổng lồ, lần lượt các công ty Nguyễn Kim, Tuấn Lộc … đã trả lại số cổ phần đã mua cho IPC. Theo điều tra của Tiền Phong, vào năm 2015, nhờ mua được 5 triệu cổ phiếu Sadeco sau đó bán lại cho công ty Nguyễn Kim, công ty Exim đã thu được lợi nhuận lên tới hơn 150 tỉ đồng.