11.000 lao động không có lương, đường sắt nguy cơ dừng hoạt động

Sáng 20/2, Tổ Công tác của Thủ tướng có buổi làm việc với Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, để kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng giao. Tổ công tác cũng lắng nghe các tập đoàn và tổng công ty trình bày khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), báo cáo hiện tổng công ty đang gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách và vướng mắc khi thay đổi người đại diện về quản lí vốn.

"Chạy tàu cũng sai, không chạy cũng sai"

Điều 49 Luật Ngân sách Nhà nước quy định khi cơ quan nhận được ngân sách thì giao dự toán cho các đơn vị trực thuộc. Nhưng VNR không còn là đơn vị trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải mà chuyển về Ủy ban Quản lí vốn Nhà nước, nên không còn phù hợp khi áp dụng quy định này.

Chưa được giao dự toán ngân sách, dẫn đến 11.000 nhân viên như tuần đường, gác chắn, bảo đảm an toàn giao thông và các nhiệm vụ khác của tổng công ty vẫn chưa có lương.

Ông cho biết Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo lên Thủ tướng với 3 văn bản liên tiếp. Tổng công ty cũng báo cáo lên bộ, thậm chí báo cáo “vượt cấp” lên Thủ tướng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết được.

“Đến hôm nay tổng công ty vẫn chưa nhận được dự toán và trên 1 vạn con người không có tiền lương. Như thế chỉ có thể dừng tàu thôi. Nếu dừng tàu thì ảnh hưởng đến cả hoạt động sản xuất kinh doanh, an sinh, nhưng cho chạy tàu thì trái luật”, ông Minh phân tích.

Bên cạnh đó, ông cho hay nếu bất cứ nhân viên tuần đường, gác chắn nào bị tai nạn thì lãnh đạo đơn vị đường sắt có thể bị khởi tố, bởi không ai giao nhiệm vụ. "Để đỡ trách nhiệm cho cấp dưới, tôi đã ra văn bản chỉ đạo làm, nếu sai tội chịu. Tôi ra văn bản cũng sai, vì có ai giao cho tôi đâu, chạy tàu cũng sai, không chạy tàu cũng sai", ông Minh nói.

Xem xét đưa Tổng công ty Đường sắt về lại Bộ Giao thông Vận tải

Nhiều lần nhấn mạnh tính cấp bách của tổng công ty trong giai đoạn này, Chủ tịch VNR cho hay vốn của các công ty bảo trì chỉ 10-20 tỉ đồng, không thể vay ngân hàng vì không có hợp đồng.

“Tổng công ty thấy khó quá nên tạm ứng cho vay một ít. Sau này kiểm toán vào làm việc thì chúng tôi cũng sai vì không có chức năng cho vay”. Ông nói và cho biết đến đầu tháng 3 mà không được giải quyết vấn đề vốn thì buộc phải báo cáo Chính phủ cho dừng tàu, vì không thể chạy được nữa.

Ông Minh cho biết Quốc hội đã ra Nghị quyết 87, trong đó nêu tiếp tục cơ chế giao vốn bảo trì đường sắt cho Bộ Gia thông Vận tải. Tuy nhiên, Bộ Giao thông Vận tải lại cho rằng nội dung như vậy vẫn chưa rõ có phải tiếp tục giao cho Tổng Công ty Đường sắt hay không.

“Chúng tôi không thể đánh giá quan điểm nào là đúng, vì bây giờ nhiều người sợ sai lắm. Đến giờ trên 1 vạn con người không có lương. Các đơn vị thì không có tiền để chi trả nên Tổng công ty phải ứng. Song tôi ứng như vậy là tôi đang làm sai và phải đối diện với nhiều rủi ro”, ông Minh lo ngại.

Phó chủ nhiệm Nguyễn Cao Lục cho biết Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải và Ủy ban Quản lí vốn nhà nước tại doanh nghiệp đánh giá toàn diện đề xuất điều chuyển Tổng công ty Đường sắt Việt Nam từ Ủy ban Quản lí vốn nhà nước tại doanh nghiệp về trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải; những ưu điểm và nhược điểm của đề xuất này, báo cáo Thủ tướng phương án sắp xếp vào đầu tháng 3/2020.

Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận được một số ý kiến của chuyên gia và đại biểu Quốc hội, đề nghị điều chuyển Tổng công ty Đường sắt Việt Nam từ Ủy ban Quản lí vốn nhà nước tại doanh nghiệp về trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải quản lí, để nâng cao hiệu quả hoạt động và vận hành của Tổng công ty.

VNR vốn là doanh nghiệp thuộc Bộ Giao thông Vận tải Cách đây 2 năm. Tổng công ty này được chuyển sang Ủy ban Quản lí vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cùng với hàng loạt đơn vị khác như Vietnam Airlines, ACV, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam...

VNR gặp rất nhiều khó khăn từ khi thay đổi do không được giao dự toán thu chi ngân sách để quản lí kết cấu hạ tầng đường sắt, không được tiếp tục giao nhiệm vụ chủ đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng sử dụng vốn đầu tư công.