Theo văn hóa phương Đông, món ăn cũng là biểu tượng của Ngũ hành, có ý nghĩa đặc biệt trong phong thủy. Theo đó, món ăn đêm giao thừa nào nên ăn để cả năm được thuận lợi cũng được nhiều gia chủ quan tâm.
Trong đêm giao thừa, gia đình ngồi quây quần bên nhau, cùng nhau thưởng thức các món ăn đặc trưng, đại diện cho sự may mắn, tài lộc của ngày Xuân để nguyện cầu cho năm mới hanh thông. Các gợi ý ngay sau đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc giao thừa ăn gì cho may mắn.
Trong văn hóa Á Đông, đầu năm ăn cá được cho là mang lại sức khỏe, may mắn và thịnh vượng cho năm mới trong dịp Tết Nguyên đán. Trong đó, món cá hấp là một trong những món ăn truyền thống được nhiều gia đình yêu thích mỗi đêm giao thừa.
Trong tiếng Trung, từ "ngư" được phát âm là "yu", đồng âm với từ "dư", vì vậy ăn cá tượng trưng cho sự giàu có và thịnh vượng trong năm tới. Thêm vào đó, mỗi loại cá sẽ có những phát âm khác nhau và trở thành biểu trưng cho những điều may mắn, ví dụ như:
- Cá diếc: "Cá diếc" có ký tự đầu tiên nghe giống từ “may mắn” trong tiếng Trung Quốc, ăn cá chép được coi là sẽ mang lại may mắn cho năm tới.
- Cá trê: "Cá trê" trong tiếng Trung Quốc có nghĩa là "năm dư dả". Vì vậy ăn cá trê là cầu mong dư giả trong năm mới.
Nem rán hay chả giò là món ăn quen thuộc của người Việt. Món ăn là cũng là những món không thể bỏ qua trong đêm giao thừa để năm mới có nhiều thuận lợi, tấn tới.
Hình dạng của những cuốn nem gợi nhớ đến những thỏi vàng, tượng trưng cho sự giàu có và thịnh vượng. Chính bởi hình dạng và màu sắc đặc biệt của nem rán nên đây không chỉ là món ăn thông thường mà còn là thực phẩm mang đến tài lộc cho gia chủ.
Trong mâm cơm ngày Tết, hành muối là món ăn không thể vắng bóng. Đây là món ăn quen thuộc với người Việt và có những tên gọi khác nhau tùy theo vùng miền. Chẳng hạn, miền Bắc gọi là dưa hành, miền Trung gọi là dưa món và miền Nam gọi là dưa kiệu.
Món ăn có vị giòn, hài hòa vị chua và ngọt giúp kích thích vị giác, có thể giảm ngán sau khi ăn các món ăn như thịt, bánh chưng, nem rán,... Bên cạnh tác dụng cân bằng khẩu vị, hành muối cũng được xem là một món ăn mang lại may mắn cho năm mới. Thực phẩm ngụ ý mang đến sự cân đối, bình hòa cho năm mới.
Nếu hỏi rằng nên ăn gì đêm giao thừa để tài vận hanh thông trong năm mới thì canh khổ qua là món ăn đáng được cân nhắc. Món ăn có vị đắng, có tác dụng giảm cholesterol, từ đó giúp người ăn giảm nguy cơ mắc bệnh đau tim và đột quỵ.
Ngoài ra, trong cách chơi chữ của người Việt, khổ qua có nghĩa là mọi nỗi khổ sẽ qua đi để đón một năm mới hạnh phúc an lành, hạnh phúc. Điều này lý giải vì sao trong mâm cỗ cúng đêm giao thừa của nhiều gia đình sẽ có sự góp mặt của món ăn này.
Nói đến các thực phẩm nên ăn đêm giao thừa không thể bỏ qua quýt (hoặc một số trái cây tương tự như cam, bưởi vàng). Quýt có hình dáng tròn, vỏ màu vàng tượng trưng cho dự đủ đầy, tài lộc.
Ngoài ra, theo cách phát âm của tiếng Trung Quốc, quýt có âm gần giống âm thanh của sự may mắn. Chính vì thế, nhiều gia chủ sẽ chọn mua loại trái này để bày trên mâm ngũ quả hoặc gia đình sẽ cùng nhau ăn trong đêm giao thừa.
Theo truyền thống của người Việt, trong mâm cỗ dâng lên đêm giao thừa không thể thiếu món xôi chè. Nhiều người quan niệm rằng, cuối năm nên thưởng thức những món ăn nhẹ nhàng, thanh tao và ngọt ngào sẽ giúp cho năm mới may mắn, hạnh phúc hơn.
Bên cạnh đó, màu đỏ sẽ đem lại may mắn và hạnh phúc. Do đó, chè đậu đỏ trở thành món ăn được rất nhiều gia đình nấu để dâng lên tổ tiên và cùng với người thân thưởng thức để cầu chúc năm mới được nhiều thuận lợi.
Thêm vào đó, đậu đỏ có đặc tính giảm nồng độ chất béo trung tính trong huyết thanh và ngăn ngừa sự tích tụ của cholesterol xấu rất có lợi cho gan. Vào ngày Tết, bạn có thể sẽ ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo thì đây sẽ là món ăn vừa tốt cho sức khỏe vừa mang lại nhiều phúc khí cho gia đình.
Dưa hấu đỏ là biểu tượng của ngày Tết và là loại trái cây không thể thiếu trong mỗi gia đình. Cùng với sắc đỏ, những "hạt cát" trong quả dưa hấu đồng âm vời từ “cát” trong tiếng Hán cũng biểu trưng cho sự cát tường dịp đầu năm. Do đó, khi chọn dưa, nhiều khách hàng luôn nhờ người bán chọn quả to, nhiều “cát”.
Người Việt ta luôn tin rằng một quả dưa hấu tròn trịa viên mãn với sắc đỏ tài lộc, nhiều cát sẽ đem lại nhiều may mắn cho gia đình.