Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh: Khi nào cần điều trị?

Vàng da là một hiện tượng thường gặp ở nhiều trẻ sơ sinh. Phần lớn đây là hiện tượng sinh lý và có thể tự khỏi trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng cảnh báo phụ huynh cần chú ý, bởi có rất nhiều trường hợp trẻ bị vàng da là do bị nhiễm độc thần kinh.
 
benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri Niêm mạc ruột trẻ sơ sinh cần được ‘tráng ruột’ để làm gì?
benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri Nhỏ sữa mẹ vào mắt trẻ sơ sinh có nguy cơ dẫn tới mù lòa

PHÂN BIỆT VÀNG DA SINH LÝ VÀ VÀNG DA BỆNH LÝ

Vàng da sơ sinh là hiện tượng xảy ra khi cơ thể trẻ bị tăng bilirubin trong máu, chiếm từ 80 – 85% trường hợp ở trẻ sinh thiếu tháng. Cụ thể hơn, bệnh xảy ra do các hồng cầu của thai nhi bị phá hủy để được thay thế bằng hồng cầu trưởng thành. Khi hồng cầu bị vỡ, một lượng lớn bilirubin - một chất có sắc tố màu vàng - được phóng thích vào máu, khiến cho trẻ bị vàng da.

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri
PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội). (Ảnh: NVCC)

PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết: “Bệnh vàng da thường xảy ra trong tháng tuổi đầu tiên nhưng nguy hiểm nhất là ở 2 tuần đầu. Vàng da sơ sinh có thể ở mức độ nhẹ (vàng da sinh lý) nhưng cũng có thể tiến triển nặng (vàng da bệnh lý). Vàng da sinh lý chỉ thoáng qua rồi tự khỏi cho nên không cần phải phơi nắng. Còn vàng da bệnh lý thì dễ khiến trẻ bị bại não hoặc tử vong do nhiễm độc thần kinh. Đồng thời, nếu bị vàng da bệnh lý thì phơi nắng cũng sẽ không mang lại có tác dụng gì”.

Tiến sĩ Dũng cho biết thêm, vàng da bệnh lý chỉ chiếm khoảng 2-5% trên các trẻ bị vàng da sơ sinh và thường bị nhầm là vàng da sinh lý. Để phân biệt 2 tình trạng này, phụ huynh có thể dựa vào các đặc điểm sau:

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri

NÊN ĐƯA TRẺ ĐẾN VIỆN NẾU PHÁT HIỆN VÀNG DA

Nói về nguyên nhân gây nên tình trạng vàng da bệnh lý, Phó giáo sư Dũng cho rằng: Có thể là do sự bất đồng về nhóm máu giữa mẹ và con, hay nhiễm trùng, các bệnh lý di truyền… “Những tình trạng này sẽ làm cho bilirubin tăng quá cao trong máu, ngấm vào mô não, gây tổn thương và rất khó hồi phục. Bệnh nhi có thể thể tử vong trong giai đoạn cấp tính hoặc sống với những di chứng như điếc, rối loạn vận động, rối loạn trương lực cơ suốt đời”, ông cảnh báo.

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri
(Ảnh: Kyna.vn)

Để nhận biết trẻ có vàng da hay không, phụ huynh cần đưa bé ra nơi có ánh sáng trắng đủ sáng, tốt nhất là ánh sáng mặt trời hay trong bóng mát. Sau đó dùng ngón tay ấn lướt trên da mặt của bé, nếu thấy da có màu vàng thì nên đưa bé đi khám ngay. Trẻ sơ sinh bị vàng da cần được đưa ngay đến gặp bác sĩ chuyên khoa nhi để khám và theo dõi, nhằm phát hiện sớm cũng như điều trị kịp thời. Tránh để bệnh diễn biến nặng hơn vì có nguy cơ biến chứng nhiễm độc thần kinh do bilirubin gián tiếp thấm vào não.

“Sai lầm thường thấy nhất là do phụ huynh thường đặt con trong buồng tối nên không nhận biết được trẻ bị vàng da. Ngoài ra, nhiều cha mẹ thấy con bị vàng da nhưng chỉ nghĩ là vàng da thông thường nên không đưa đi khám mà chỉ đưa bé ra phơi nắng, đến khi bé bỏ bú, đờ đẫn mới đưa đi bệnh viện thì đã quá muộn”, tiến sĩ Dũng nhắc nhở.

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri
(Ảnh: Aptamil)

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ VÀNG DA CHO TRẺ SƠ SINH

Phó giáo sư Dũng cho biết, hiện nay tại phần lớn các khoa Sơ sinh, bệnh vàng da của trẻ chủ yếu được điều trị bằng 3 phương pháp, đó là:

- Thứ nhất là cung cấp đầy đủ nước và năng lượng thông qua việc cho trẻ bú hoặc truyền dịch. Có thể là truyền albumine và dùng một số loại thuốc để gia tăng tốc độ chuyển hoá bilirubin gián tiếp.

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri
(Ảnh: Hello Bacsi

- Thứ hai là chiếu đèn, đây là phương pháp điều trị vàng da sơ sinh hiệu quả nhất, an toàn, đơn giản và kinh tế nhất.

- Thứ ba, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn thì cần phải thay máu để trẻ không bị nhiễm độc thần kinh do bilirubin trong máu tăng cao.

CHĂM SÓC TRẺ VÀNG DA TẠI NHÀ

- Cho trẻ tắm nắng mỗi buổi sáng, thời điểm tốt nhất là từ 7 giờ đến 8 giờ.

- Tăng cường cho trẻ bú mẹ.

- Tái khám mỗi ngày cho đến khi trẻ hết vàng da (thường là 1 tuần).

benh vang da o tre so sinh khi nao can dieu tri
(Ảnh: Con là tất cả)

- Theo dõi để phát hiện sớm các dấu hiệu của vàng da nặng như: ngủ gà, bỏ bú, giảm hay tăng trương lực cơ, khóc thét, sốt, co gồng giật…

- Cần cho trẻ đi khám bác sĩ nhi sớm khi trẻ có dấu hiệu vàng da nặng hơn.


Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 (Vietnam Investment Forum 2026)

Ngày 4/11 tại TP HCM, Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (VIF), do Trang TTĐT Tổng hợp VietnamBiz và Việt Nam Mới tổ chức, trở lại với loạt nội dung nóng: “Bức tranh vĩ mô – bất động sản – thị trường tài chính – chứng khoán: Con đường thịnh vượng của Việt Nam”.

Sự kiện quy tụ chuyên gia kinh tế, nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo ngân hàng, các quỹ và hàng trăm nhà đầu tư, cùng phân tích triển vọng vĩ mô, chính sách, bất động sản, ngân hàng, tài sản số và chu kỳ mới của chứng khoán.

Trải qua nhiều mùa tổ chức, VIF đã khẳng định vị thế diễn đàn đầu tư số 1 Việt Nam, nơi kết nối tri thức và vốn đầu tư.

Website: https://vietnaminvestmentforum.vn

Tham gia khảo sát "Dự báo của bạn về năm 2026" để có cơ hội nhận vé mời đặc biệt từ Ban Tổ chức.

chọn
Một tổ hợp giáo dục - thương mại gần 3.500 tỷ sắp hình thành cạnh cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình
Khu tổ hợp giáo dục - đào tạo và dịch vụ thương mại tại phường Lam Hạ do Công ty TNHH Học viện Đào tạo Mặt Trời làm chủ đầu tư dự kiến triển khai xây dựng trong quý I/2026 - quý IV/2032.