Bộ Công Thương: Đa cấp không làm giàu cho tất cả mọi người!

(Ảnh minh hoạ).

Báo cáo gửi đến các vị đại biểu Quốc hội về kết quả triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2017, số lượng doanh nghiệp bán hàng đa cấp tiếp tục giảm thêm 4 doanh nghiệp.

Tính tới hết tháng 9/2017, số lượng doanh nghiệp có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp còn lại 36 doanh nghiệp, giảm 46% so với cuối năm 2015 (trong đó có 1 doanh nghiệp đang tạm ngừng hoạt động).

Theo số liệu báo cáo của 35 doanh nghiệp, tổng số lượng người tham gia bán hàng đa cấp tính đến hết tháng 6/2017 là 361.592 người, giảm 276.045 người (43%) so với cuối năm 2016.

Tổng doanh thu bán hàng đa cấp 6 tháng đầu năm 2017 đạt khoảng 3.067 tỷ đồng, tương đương 39% doanh thu toàn ngành năm 2016. Doanh thu bán hàng đa cấp chủ yếu đến từ thực phẩm chức năng (72%), và mỹ phẩm (25%), từ đồ gia dụng, quần áo thời trang, thiết bị và mặt hàng khác chiếm 3%.

Tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác mà các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp trong 6 tháng đầu năm 2017 đạt khoảng 986 tỷ đồng, chiếm khoảng 32% tổng doanh thu toàn ngành (doanh thu chưa bao gồm VAT). Tổng số thuế đã nộp về ngân sách nhà nước trong 6 tháng đầu năm ước đạt 386 tỷ đồng.

Nhận xét sơ bộ về tình hình kinh doanh bán hàng đa cấp ở Việt Nam, Bộ Công Thương cho biết, ngành bán hàng đa cấp trong 6 tháng đầu năm 2017 tiếp tục giảm về số lượng doanh nghiệp, trong đó có Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy là công ty có quy mô lớn nhất trong ngành thực hiện chấm dứt hoạt động vào tháng 4/2017.

"Việc Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy chấm dứt hoạt động là một trong những nguyên nhân khiến số lượng người tham gia bán hàng đa cấp tiếp tục giảm mạnh so với cuối năm 2016 (giảm 43%). Tuy nhiên doanh thu toàn ngành 6 tháng đầu năm 2017 chỉ giảm khoảng 300 tỷ (khoảng 10%) so với thời điểm cùng kỳ năm 2016", Bộ Công Thương cho biết.

Theo Bộ Công Thương, tổng tiền thuế của toàn ngành đóng góp vào ngân sách Nhà nước 6 tháng đầu năm 2017 ước tính đạt 386 tỷ đồng. Nguồn đóng góp vào ngân sách Nhà nước chủ yếu đến từ thu thuế giá trị gia tăng (39%) và thuế xuất nhập khẩu (30%). Nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân nộp hộ cho người tham gia chỉ chiếm khoảng 10% tổng tiền thuế của toàn ngành.

Trong khi đó, tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp đạt khoảng 986 tỷ đồng, tuy lớn về giá trị tuyệt đối nhưng nếu chia đều cho gần 362 ngàn người tham gia hệ thống thì thu nhập bình quân của người tham gia bán hàng đa cấp là không đáng kể, chỉ khoảng 2,7 triệu đồng/người/năm.

"Điều này cho thấy bán hàng đa cấp chưa thực sự trở thành một kênh phân phối hiệu quả ở Việt Nam, và cũng không phải là một phương thức làm giàu cho tất cả những người tham gia", Bộ Công Thương nhìn nhận.

Ngoài ra, cơ quan quản lý cũng cho rằng, hoạt động bán hàng đa cấp vẫn chủ yếu tập trung vào hai nhóm mặt hàng chính là thực phẩm chức năng và mỹ phẩm. Đây là những mặt hàng rất khó xác định giá trị thật và vì vậy, rất dễ xảy ra tình trạng giá bán hoàn toàn thoát ly giá trị cũng như giá trị sử dụng.

"Tuy các giao dịch đều được thực hiện trên nguyên tắc "thuận mua, vừa bán", Nhà nước không thể can thiệp, nhưng đây là yếu tố đáng chú ý, cần được tuyên truyền rộng rãi để người dân biết và chủ động tìm hiểu mối quan hệ giữa giá cả và giá trị thật của sản phẩm trước khi mua hàng", báo cáo cho biết.