Cục Pháp chế, cải cách hành chính, tư pháp (V19, Bộ Công an) cho biết sẽ làm việc với Bộ Tư Pháp về dự án Luật Cư trú sửa đổi, trong đó có nêu đề xuất bỏ sổ hộ khẩu, tạm trú giấy, bãi bỏ các thủ tục hành chính trong đăng ký, quản lý cư trú...
"Tuy nhiên, để các đề xuất trên đi vào thực tiễn, trước tiên phải được các cơ quan thẩm định của Bộ Tư Pháp phê duyệt, sau đó Dự thảo tiếp tục được xin ý kiến rộng rãi và sửa đổi cho đến khi hoàn chỉnh", đại diện V19 nói.
(Những thiệt thòi của người không có hộ khẩu. (Đồ hoạ: Tạ Lư, Phạm Dự). |
Tại Dự thảo Báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong dự án Luật Cư trú (sửa đổi) công bố cuối tháng 10, Bộ Công an đề xuất bỏ hình thức quản lý bằng sổ hộ khẩu giấy.
Đại diện Bộ Công an cho rằng, bỏ hộ khẩu giấy là bỏ cách quản lý cư trú bằng quyển sổ lạc hậu để chuyển sang quản lý bằng phương pháp hiện đại thông qua công nghệ, mã số định danh cập nhật từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Người dân vẫn phải đăng ký, thường trú, tạm trú bình thường, tuy nhiên các công đoạn sẽ nhanh chóng và không còn nhiều thủ tục rườm rà.
Với cách quản lý dân cư thông qua số định danh cá nhân cập nhật từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Bộ Công an cho rằng đây là giải pháp đáp ứng xu thế ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của cơ quan nhà nước, hướng tới Chính phủ điện tử... Nếu thực hiện tốt, việc này góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, giảm chi phí khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú.
Theo Bộ Công an, hiện công dân khi đi giao dịch phải mang theo rất nhiều loại giấy tờ như chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất, bằng lái xe..., thậm chí học sinh phải có giấy khai sinh... Điều đó gây rườm rà, nhũng nhiễu, thậm chí tham nhũng và lãng phí thời gian, tiền bạc của công dân.
Theo tính toán của Bộ, việc ứng dụng công nghệ thông tin (cập nhật thông tin cá nhân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư) vào giải quyết thủ tục hành chính sẽ giúp giảm chi phí ước tính khoảng 1.600 tỉ đồng mỗi năm từ việc công dân không phải khai nhiều lần thông tin cơ bản; không phải thực hiện việc sao, chụp hoặc thực hiện thủ tục hành chính chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ công dân như trước đây.
Cùng đề xuất với việc bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú bằng giấy, Bộ Công an cũng đề xuất bỏ 12 thủ tục hành chính liên quan hai loại sổ này.
Cụ thể, Bộ Công an đề xuất bãi bỏ các thủ tục: tách sổ hộ khẩu; cấp đổi sổ hộ khẩu; cấp lại sổ hộ khẩu; điều chỉnh những thay đổi trong sổ hộ khẩu; xóa đăng ký thường trú; xác nhận việc trước đây đã đăng ký thường trú; hủy bỏ kết quả đăng ký thường trú trái pháp luật; cấp giấy chuyển hộ khẩu; cấp đổi sổ tạm trú; cấp lại sổ tạm trú; điều chỉnh những thay đổi trong sổ tạm trú; gia hạn tạm trú.
Nếu đề xuất này được thông qua, Bộ Công an cho rằng sẽ tiết kiệm chi phí cho người dân khoảng 300 tỉ đồng mỗi năm. Qua đó, nhà nước xoá bỏ cơ bản các thủ tục hành chính mang tính quan liêu, rườm rà, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây phiền hà cho người dân; hoàn thiện các thủ tục hành chính mới theo hướng công khai, đơn giản, tiết kiệm thời gian và thuận tiện cho đối tượng phục vụ.
Bộ sẽ công khai, minh bạch tất cả các thủ tục hành chính bằng các hình thức thiết thực, tạo ra sự chuyển biến căn bản trong quan hệ giải quyết thủ tục hành chính giữa cơ quan nhà nước với người dân...
40 thủ tục hành chính cần đến sổ hộ khẩu. Đồ họa: Tạ Lư-Bá Đô |
Ngoài việcđề xuất bỏ12 thủ tục hành chính khi đăng ký cư trú, Bộ Công an còn đề xuất rút gọn nhất có thể các trình tự đăng ký cư trú cho công dân để bảo đảm tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức cho người dân.
Theo đó, đề xuất đăng ký cư trú còn 4 bước: tiếp nhận hồ sơ đăng ký cư trú, xác minh thông tin cá nhân đề nghị đăng ký cư trú trên cơ sở cập nhật, khai thác thông tin từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; trả kết quả đăng ký cư trú; cập nhật thông tin cá nhân đã được giải quyết đăng ký cư trú vào Cơ sở giữ liệu quốc gia về dân cư.
Sau ba đề xuất trên, để thuận lợi cho người dân và giảm bớt gánh nặng cho công an quận, huyện ở các thành phố trực thuộc trung ương, Bộ Công an tiếp tục đề xuất tăng thêm quyền, cụ thể là giao quyền làm sổ hộ khẩu cho trưởng Công an phường, xã, trị trấn.
Điều 21 Luật Cư trú quy định, người đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương nộp hồ sơ tại công an huyện, quận, thị xã; với tỉnh thì nộp hồ sơ tại công an xã, thị trấn thuộc huyện, công an thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Người có thẩm quyền quyết định là Trưởng các đơn vị này.
Tuy nhiên, tại các thành phố lớn có những khu vực quy mô dân số lên đến hàng vạn nhân khẩu thì việc đăng ký thường trú theo quy định trên "chưa thật sự phù hợp". Vì vậy, Bộ thấy nên "phân cấp thẩm quyền quản lý đăng ký thường trú về cơ sở", bằng việc trao cho trưởng công an cấp xã (gồm xã, phường, thị trấn). Cách làm này được cho là sẽ tăng cường hiệu quả và bảo đảm chặt chẽ trong quản lý cư trú.
Bỏ sổ hộ khẩu, người dân được lợi những gì?
Nếu bỏ sổ hộ khẩu giấy, thay vì phải mang theo rất nhiều giấy tờ trong người hoặc đổ xô đi công chứng, người dân ... |
Bộ Công an đề xuất bỏ nhiều thủ tục để tiết kiệm 300 tỉ mỗi năm
Với việc đơn giản hoá thủ tục cấp đổi, tách sổ hộ khẩu, đăng ký thường trú... Bộ Công an ước tính bớt được hàng ... |