Chủ tịch Nguyễn Thành Phong: Thành phố trên 10 triệu dân cần mức điều tiết ngân sách cao hơn

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong phát biểu trước đại biểu HĐND TP về tình hình ngân sách TP. (Ảnh: TỰ TRUNG)

TP HCM bình quân thu 1.620 tỉ đồng/ngày làm việc

Chủ tịch Nguyễn Thành Phong bày tỏ trăn trở trước tình trạng tỉ lệ điều tiết ngân sách dành cho TP đang rất thấp, khiến TP gặp nhiều khó khăn trong cân đối ngân sách, chi cho đầu tư phát triển. TP cũng là địa phương tự đảm bảo cân đối ngân sách và tỉ lệ số thu nộp về ngân sách trung ương cao nhất trong 63 tỉnh, thành. 

Theo ông Phong, số thu ngân sách nhà nước của TP HCM tăng cao qua các năm và chiếm tỉ trọng hơn 27% tổng thu ngân sách cả nước. Thế nhưng tổng chi ngân sách địa phương mà TP được hưởng theo tỉ lệ điều tiết chỉ chiếm tỉ trọng hơn 4% tổng chi cả nước.

Đánh giá tổng quan nền kinh tế - xã hội TP năm 2019, ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh kinh tế TP đã đạt nhiều kết quả khả quan. Đa số các ngành đều tăng trưởng khá so với năm 2018. Tổng sản phẩm (GRDP) đạt hơn 1,34 triệu tỉ đồng, ước tăng 8,32%.

Từ kết quả kinh tế tăng trưởng chính là cơ sở để hoạt động thu ngân sách TP đạt hiệu quả, ông Phong dẫn chứng: “Năm 2019, thu ngân sách đạt 412.474 tỉ đồng, tăng 3,34% so với chỉ tiêu kế hoạch năm 2019, tăng khoảng 9% so với số thu năm 2018. Bình quân TP HCM thu 1.620 tỉ đồng/ngày làm việc".

Tăng điều tiết ngân sách rất quan trọng để phát triển TP

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thành Phong, số thu ngân sách thực tế mà TP được hưởng ngày càng giảm sút. Nguyên nhân do tỉ lệ điều tiết từ trung ương cho ngân sách TP có xu hướng giảm qua từng thời kì ổn định ngân sách.

Cụ thể, năm 2003 tỉ lệ điều tiết cho TP HCM là 33%. Đến thời kì ổn định ngân sách 2017-2020 thì tỉ lệ điều tiết của TP chỉ còn được hưởng 18%. "Đây là thời kì ổn định ngân sách có tỉ lệ điều tiết giảm mạnh so với các giai đoạn trước" - ông Phong nói.

Theo ông Phong, vì nguyên nhân trên, mặc dù số thu ngân sách nhà nước trên địa bàn TP liên tục tăng cao qua các năm và chiếm tỉ trọng hơn 27% tổng thu ngân sách cả nước, nhưng ngân sách TP được hưởng lại không tăng tương ứng. Tổng chi ngân sách địa phương được hưởng theo tỉ lệ điều tiết chỉ chiếm tỉ trọng hơn 4% tổng chi cả nước.

Trước thực tế đó, Chủ tịch Nguyễn Thành Phong cho biết TP đã có động thái xây dựng đề án đề xuất điều chỉnh tỉ lệ phần trăm (%) các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. “Đây là một đề xuất rất quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của TP” - ông Phong chia sẻ.

Ông Phong thông tin thêm, khảo sát và nghiên cứu về các quốc gia và TP lớn trên thế giới, tỉ lệ ngân sách được giữ lại của các đơn vị hành chính có trên 10 triệu dân (tương tự như TP HCM) ở mức bình quân là 46,43%. Nơi thấp nhất là 33,09% - cao gần gấp đôi tỉ lệ mà TP HCM đang được hưởng.

Ông Phong cho biết trong đề án đề xuất của TP HCM có đề nghị trung ương nghiên cứu tỉ lệ điều tiết hợp lý cho ngân sách địa phương của TP HCM nói riêng cũng như các tỉnh, thành phố khác trong cả nước nói chung. Tiến độ điều chỉnh tỉ lệ điều tiết cũng có lộ trình từng bước trong vòng 10 năm, từ năm 2020 - 2030.

Cụ thể, mức điều tiết ngân sách đề xuất cho TP HCM là từ 18% lên 24% rồi 33% trong vòng 10 năm. Việc này nhằm đảm bảo TP có đủ nguồn lực, điều kiện phát triển bền vững. Đó cũng là cơ sở để TP giữ vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, tiếp tục đóng góp nhiều nhất cho cả nước.