Cú lừa 310 triệu USD của 'Starbucks Trung Quốc' làm giới đầu tư ngã ngửa

Giá cổ phiếu của Luckin Coffee trên Sàn chứng khoán Nasdaq (Mỹ) lao dốc 81%, giá trị vốn hóa thị trường bay hơi 5 tỷ USD vào hôm 2/4. Trước đó, công ty Trung Quốc thừa nhận Giám đốc điều hành Jian Liu cấu kết với một số nhân viên, để giả số liệu về phần lớn doanh thu năm 2019.

Cùng thời điểm đó, tại thị trường chứng khoán Hong Kong, giá cổ phiếu của CAR Inc - công ty kinh doanh xe cũ ở Trung Quốc, có chung chủ tịch với Luckin Coffee - lao dốc đến 72%.

Trên thực tế, mối nghi ngờ về sức khỏe tài chính của Luckin Coffee đã bùng lên, trước khi công ty này phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) trên Sàn giao dịch Nasdaq vào tháng 5/2019.

Đốt tiền để thành công

Từ tháng 12/2018, Bloomberg đã nhận định rằng Luckin phải đốt rất nhiều tiền của các nhà đầu tư để mở rộng quy mô, và thu hút khách hàng bằng các đợt khuyến mãi hào phóng. Luckin chi 152 NDT (hơn 21 USD) cho mỗi 100 NDT (khoảng 14 USD) cà phê được bán ra.

Tháng 2/2020, Công ty đầu tư Muddy Waters Capital cho biết họ nhận được một báo cáo ẩn danh dài 89 trang, với nội dung khẳng định rằng Luckin Coffee đã bịa đặt các số liệu tài chính.

Luckin Coffee thu hút được rất nhiều nhà đầu tư danh tiếng trên khắp thế giới, bởi tốc độ phát triển thần tốc của chuỗi cà phê này.

Bắt đầu với quán cà phê đầu tiên tại Bắc Kinh từ năm 2017, Luckin Coffee giờ đây sở hữu khoảng 4.500 điểm bán hàng nội địa, lớn hơn đáng kể so với con số 4.300 của đối thủ Mỹ Starbucks ở thị trường Trung Quốc.

Trong hồ sơ IPO, Luckin Coffee tự mô tả hãng là một mạng lưới cà phê công nghệ cao, và tự hào với việc không sử dụng thu ngân ở các cửa hàng. Bloomberg so sánh điều này với "cú lừa" WeWork, một startup mang danh công nghệ cũng thất bại thảm hại hồi năm ngoái.

Đừng tin vào tốc độ tăng trưởng thần kì

Luckin Coffee thông báo đã đình chỉ COO Jian Liu và các nhân viên có liên quan. Hãng cũng khẳng định những người này sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Vị giám đốc điều hành này đã cấu kết với một số nhân viên để giả số liệu về doanh thu năm 2019, với mức chênh lệnh lên đến 2,2 tỉ NDT, tương đương 310 triệu USD. Đầu 2020, Luckin Coffee thông báo doanh thu trong 9 tháng đầu năm 2019 đạt mức 413 triệu USD.

Theo Bloomberg, Luckin Coffee là một lời cảnh tỉnh nghiêm khắc với giới đầu tư Mỹ và quốc tế đang muốn rót tiền vào các công ty khởi nghiệp Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng chóng mặt.

Trường hợp tương tự đã xảy đến với Ofo, startup chia sẻ xe đạp hàng của Trung Quốc. Ra đời năm 2014, Ofo từng phát triển bùng nổ để trở thành startup kì lân, nhưng lại nhanh chóng phá sản vào năm 2019. Tuy nhiên, giới đầu tư toàn cầu lúc đó dường như không rút ra được bài học sau trường hợp của Ofo.

Bloomberg đánh giá Luckin Coffee sẽ cần rất nhiều thời gian để lấy lại niềm tin từ các nhà đầu tư. Thậm chí việc IPO tại Mỹ của các công ty Trung Quốc chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Luckin Coffee ít nhất có thể cảm thấy may mắn vì hãng đã huy động được 778 triệu USD nhờ bán cổ phiếu và trái phiếu chuyển đổi vào đầu năm nay. Điều đó giúp công ty Trung Quốc có thêm thời gian để vượt qua bê bối này.

"Đối với giới đầu tư, đây là một thông điệp muôn thuở. Nếu một công ty tăng trưởng với tốc độ quá khó tin, thì có thể công ty đó không đáng tin", Bloomberg nhấn mạnh.