Sau khi âm thầm phục vụ những người nghiện cà phê hàng ngày suốt nhiều thập niên, Việt Nam đang chuẩn bị đối đầu trực diện với Nestle và các đối thủ trên khắp châu Á, trong việc giành lấy thị phần.
Thay vì bán hạt cà phê thô cho các công ty nước ngoài để sản xuất thành cà phê hòa tan, nhà cung cấp cà phê lớn nhất của Việt Nam, Tập đoàn Intimex, đang chuẩn bị cho ra lò cà phê hòa tan của riêng mình vào đầu năm nay.
Trang The Edge Market đánh giá sự thay đổi này nhằm mục đích thu được nhiều lợi nhuận hơn từ nhu cầu đang phát triển của châu Á đối với đồ uống này, và là sự phòng bị trước nhiều đợt biến động lớn của giá cả cà phê thô trên thị trường.
Tập đoàn Intimex đang đặt mục đích vượt Nestle, để trở thành nhà cung cấp cà phê hòa tan nguyên chất lớn nhất của Việt Nam trong 5 năm tới, bằng cách mở rộng công suất hàng năm lên gấp 20.000 tấn.
"Chúng tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội nhảy vào thị trường cà phê hòa tan. Cà phê hòa tan mang lại nhiều lợi nhuận hơn và ít rủi ro hơn, vì khi tự sản xuất riêng, điều đó có nghĩa là chúng tôi không phải phụ thuộc vào mức giá do thị trường Luân Đôn đưa ra", ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Tập đoàn Intimex, nơi xuất khẩu hạt cà phê robusta nhiều nhất, cho biết. Đây là hạt cà phê đậm đà của Việt Nam, có vị đắng chủ yếu dùng để pha cà phê hòa tan.
Hợp đồng tương lai cà phê robusta được giao dịch tại Luân Đôn đã giảm 11% trong năm 2019. Đợt hạ giá này diễn ra trong bối cảnh sản lượng cà phê từ Việt Nam, nhà sản xuất và xuất khẩu hàng đầu thế giới, tăng lên. Ngành công nghiệp cà phê Việt Nam coi việc mở rộng sang sản xuất cà phê hòa tan trong nước là một đề xuất tăng trưởng sinh lợi, hơn là chỉ tiếp tục trồng nhiều cây.
Theo Euromonitor International, Ấn Độ sẽ dẫn đầu tăng trưởng trong thị trường bán lẻ cà phê hòa tan ở châu Á, tăng gần 12% mỗi năm lên mức 850 triệu USD vào năm 2024. Các nhà nghiên cứu thị trường dự đoán tăng trưởng mạnh mẽ cũng diễn ra ở Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.
"Châu Á là khu vực tiêu thụ cà phê phát triển nhanh nhất thế giới, nơi nhiều người tiêu dùng vẫn đang bắt đầu hình thành thói quen uống cà phê", ông Jose Sette, người đứng đầu Tổ chức Cà phê Quốc tế tại Luân Đôn cho biết.
Cà phê hòa tan là một cách lí tưởng để giới thiệu đồ uống cho những người tiêu dùng này vì dễ pha chế. Ông nói thêm: "Việt Nam có thể tận dụng vị trí địa lí và chi phí sản xuất thấp để mở rộng thị phần trong khu vực".
Nestle, nhà sản xuất Nescafe, cho biết sẽ cạnh tranh với cả các công ty trong nước và quốc tế bằng cách "tận dụng quy mô, chuyên môn về công nghệ và sản xuất, với hơn 75 năm kinh nghiệm về cà phê, và bằng cách phát triển cùng với nông dân cà phê Việt Nam", ông Ganesan Ampalavanar, Tổng giám đốc Nestle Việt Nam cho biết.
"Có rất nhiều công ty vừa và nhỏ rất tập trung, đang cạnh tranh khốc liệt với những người chơi lớn đang củng cố ngành công nghiệp này", Tổng giám đốc Nestle Việt Nam nói thêm.
Việt Nam đặt mục tiêu tăng gấp đôi giá trị xuất khẩu cà phê hàng năm lên 6 tỉ USD trong 10 năm tới, theo ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, người đứng đầu bộ phận hợp tác quốc tế của Bộ Nông nghiệp.
Kế hoạch này bao gồm tăng khối lượng hạt cà phê được sử dụng trong lĩnh vực chế biến lên 30-40% tổng sản lượng của cả nước, từ con số 10% của hiện tại. Như thế, chỉ một lượng nhỏ hơn dùng để xuất khẩu dưới dạng hạt chưa rang.
Việt Nam đã cung cấp cho thế giới 1,56 triệu tấn cà phê, bao gồm hơn 36.000 tấn cà phê chế biến, trong mùa vụ 2018-2019 kết thúc ngày 30/9 năm rồi, một phân tích của Bloomberg về dữ liệu hải quan cho thấy.
Ông Lê Tiến Hưng, Giám đốc điều hành của nhà xuất khẩu lớn thứ hai Simexco Dak Lak, cho biết các nhà rang xay trong nước và các nhà máy hòa tan dự kiến sử dụng hơn 500.000 tấn hạt hàng năm trong 3 năm tới.
Theo các phân tích dữ liệu của Bloomberg, Việt Nam có khả năng sản xuất 58.500 tấn cà phê hòa tan mỗi năm từ 9 nhà máy trong nước. Các nhà máy được đầu tư bởi Nestle, Olam International Ltd, Tata Group và CCL Products India Ltd chiếm khoảng 70% tổng số. Công suất đã sẵn sàng tăng ít nhất 40.000 tấn trong 5 năm tới, với khoản đầu tư mới và mở rộng theo kế hoạch, từ cả các công ty địa phương và đa quốc gia.
"Những nhà máy này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu tại thị trường địa phương", theo ông Alex Gruber, Chủ tịch của Master Roasters Services Saigon Ltd. Các nhà máy sẽ thu về nguồn thu cao hơn vì giá trị gia tăng mà họ đã tạo ra nhờ tự sản xuất cà phê hoà tan.