Đường sắt Nhổn – ga Hà Nội: Nhà thầu chậm trình hồ sơ, thiếu hợp tác, đẩy chi phí phát sinh lên cao

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về tình hình triển khai thực hiện các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn TP Hà Nội và TP HCM, trong đó có tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội

Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội được UBND thành phố phê duyệt vào tháng 4/2009, phê duyệt điều chỉnh vào tháng 6/2013.

Tổng chiều dài tuyến chính 12,5 km, trong đó đoạn đi trên cao dài 8,5 km, đoạn đi ngầm khoảng 4 km, đường sắt khổ 1.435 mm, 8 ga trên cao, 4 ga ngầm.

Điểm đầu tại Nhổn - theo quốc lộ 32 - Cầu Diễn - Mai Dịch - Nút giao với đường vành đai 3 - Cầu Giấy (nút giao với đường vành đai 2) - Kim Mã - Giảng Võ - Cát Linh - Quốc Tử Giám - điểm cuối Ga Hà Nội (trên đường Trần Hưng Đạo, trước ga Hà Nội).

Tổng mức đầu tư dự án là 783 triệu euro, tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 1.176 triệu euro, nguồn vốn từ vốn vay ODA của 4 nhà tài trợ và vốn đối ứng ngân sách TP Hà Nội.

Hoàn thành giải phóng mặt bằng ga gầm chậm nhất vào quý IV/2021

Theo tiến độ được phê duyệt ban đầu với thời gian hoàn thành dự án là năm 2018. Tuy nhiên, do việc triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm nổi toàn tuyến bị chậm so với kế hoạch ban đầu, Hà Nội đã phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án từ năm 2009-2022. Trong đó, đưa vào khai thác, vận hành đoạn trên cao vào tháng 4/2021; đưa vào khai thác, vận hành toàn tuyến vào tháng 12/2022.

Báo cáo của UBND TP Hà Nội cho biết, dự án có 10 gói thầu chính, gồm 9 gói thầu về xây lắp, thiết bị 2 (5 gói thầu xây lắp, 4 gói thầu thiết bị) và một gói tư vấn chung.

Đến nay, đã hoàn thành công tác ký hợp đồng và triển khai thi công 9/9 gói thầu chính về xây lắp và thiết bị (trong đó gói thầu CP01 và CP04 đã thi công xong, hiện đang hoàn thiện hồ sơ hoàn công).

Tiến độ chung dự án đạt khoảng 74%, tiến độ tổng thể đoạn trên cao đạt 89,41%, do nhiều khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện nên chưa đưa vào khai thác đoạn trên cao theo kế hoạch và dự kiến sẽ phải điều chỉnh tiến độ hoàn thành đoạn ngầm và toàn tuyến.

Về giải phóng mặt bằng, đến nay đã hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng cho nhà đầu tư thi công từ năm 2014.

Đối với các ga ngầm, trong tổng số 186.522 m2 (gồm 185.879 m2 và 643 m2 theo thu hồi đất bổ sung), đã thu hồi 186.464 m2 (chiếm 99.97%). Phần diện tích còn lại chưa được thu hồi là 57,62 m2 tại các ga S9 và S11.

Hiện nay, Hà Nội đang tiếp tục chỉ đạo UBND các quận đề xuất tháo gỡ khó khăn vướng mắc và hoàn thành giải phóng mặt bằng các ga ngầm chậm nhất vào quý IV năm 2021.

Về tình hình giải ngân, tính đến 15/8/2021, lũy kế giải ngân là 15.611,2 tỷ đồng (đạt 47,4% so với tổng mức đầu tư), trong đó, vốn ODA 12.843,1 tỷ đồng, vốn đối ứng: 2.768,1 tỷ đồng.

Nhà thầu chậm trình hồ sơ, thiếu hợp tác, đẩy chi phí phát sinh lên cao

Theo báo cáo của Chính phủ, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án. Đối với các gói thầu xây lắp khó khăn trong việc huy động nhân công, vật tư từ nước ngoài.

Ngoài ra, dự án đang bước vào giai đoạn lắp đặt và thử nghiệm thiết bị và hệ thống, cần số lượng lớn chuyên gia của nhà thầu và tư vấn từ nước ngoài tới Việt Nam để thực hiện công việc nhưng không thể huy động được.

Dự án chậm trễ bàn giao mặt bằng trong thời gian dài do vướng mắc về thủ tục và sự chấp hành của các hộ dân, đến nay vẫn còn tồn tại vướng mắc mặt bằng, chủ yếu là nhà số 23 Quốc Tử Giám (ảnh hưởng thi công ga S11).

Nhà tài trợ ADB yêu cầu phải phê duyệt chính sách bồi thường, hỗ trợ và quy trình thực hiện bồi thường cho các hộ dân có nhà bị ảnh hưởng khi thi công tuyến hầm trước khi đào tuyến ngầm, đây là việc chưa có tiền lệ và chưa được hướng dẫn theo các quy định pháp luật hiện hành.

UBND TP Hà Nội hiện đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn nghiên cứu đề xuất chính sách theo yêu cầu của nhà tài trợ và tiếp tục chỉ đạo quyết liệt để giải quyết các vướng mắc nêu trên để bàn giao mặt bằng cho nhà thầu trong quý IV/2021.

Báo cáo cũng nêu rõ một số nhà thầu chậm trình hồ sơ, đẩy chi phí lên cao bất hợp lý, thiếu hợp tác với Ban Quản lý dự án và tư vấn trong việc giải trình và làm rõ các đề xuất và đưa vấn đề tranh chấp ra trọng tài quốc tế, ảnh hưởng đến tiến độ công việc chính.

Ngoài ra, Tư vấn Systra chưa tích cực trong việc đàm phán với các nhà thầu cũng như báo cáo chủ đầu tư về việc cập nhật lại kế hoạch vận hành đoạn trên cao trong trong tình hình hiện nay với lý do chưa được thanh toán các hóa đơn còn lại của hợp đồng trọn gói (theo đề nghị của Thanh tra Chính phủ).