Iran thiệt hại nặng nếu Mỹ giáng thêm đòn kinh tế

Giới quan sát cho rằng sau việc Iran phóng tên lửa vào các căn cứ quân sự Mỹ tại Iraq, Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể đáp trả bằng các biện pháp kinh tế. Lựa chọn hữu hiệu nhất có thể là tăng cường các lệnh trừng phạt.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox, trung tướng Mỹ William Boykin cho biết đây có thể là bước đi đầu tiên. "Tôi cho rằng tổng thống thể hiện rất rõ ràng rằng ông ấy sẽ nâng các lệnh trừng phạt lên một nấc mới. Nó sẽ khiến Iran tê liệt".

Theo Tehran Times, tính đến tháng 8/2019, lạm phát tại nước này đã là 41,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Nội tệ mất giá đã làm gián đoạn thương mại của Iran và đẩy lạm phát lên cao. 

Tháng 10/2019, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo GDP Iran giảm tới 9,5% năm đó, trong bối cảnh Mỹ thắt chặt các lệnh trừng phạt. Tỉ lệ thất nghiệp, đặc biệt trong giới trẻ, cũng đang ở mức đỉnh 10,6%, theo Trading Economics.

Peter Brookes của Heritage Foundation thì cho rằng Mỹ cũng có thể tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran để tăng thiệt hại cho nền kinh tế này. "Chúng ta có thể khiến ngành công nghiệp dầu mỏ của họ phải đóng cửa", ông nói.

Trump rút khỏi hiệp ước hạt nhân với Iran vào tháng 5/2018. Đến tháng 11, ông tái áp đặt toàn bộ lệnh trừng phạt từng được gỡ bỏ theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015 lên Iran và các nước có giao dịch với nước này. Nhà Trắng cho biết đây là lệnh trừng phạt "khắc nghiệt chưa từng có", nhằm vào xuất khẩu dầu mỏ, ngân hàng và vận tải biển - các lĩnh vực chủ chốt của Iran.

Kể từ đó, Mỹ đã nhiều lần tăng trừng phạt áp lên nước này. Các lệnh trừng phạt đến nay vẫn tập trung vào ngành dầu mỏ - được coi là huyết mạch của kinh tế Iran.

Chúng cũng khiến nhiều công ty nước ngoài rời khỏi đây, xuất khẩu dầu thô giảm tới 80% trong gần 2 năm và Iran bị cô lập khỏi hệ thống tài chính toàn cầu. Iran thậm chí đã phải sử dụng hệ thống hàng đổi hàng để né các lệnh trừng phạt có quy mô ngày một lớn.

Dù vậy, các lệnh trừng phạt này đến nay vẫn chưa khiến lãnh đạo Iran ngồi vào bàn đàm phán. Hôm qua, Iran phóng hơn 10 tên lửa vào các căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq. Vụ tấn công này được cho là để trả đũa vụ không kích của quân đội Mỹ cuối tuần trước, khiến tướng Iran Qassem Soleimani thiệt mạng.