Lãnh tụ Fidel Castro và 638 cuộc ám sát bất thành

Ông Fidel Castro (lúc đang trong cương vị thủ tướng Cuba) hút xì-gà khi trả lời phỏng vấn báo chí trong chuyến thăm của thượng nghị sĩ Mỹ Charles McGovern tới Havana tháng 5-1975 - Ảnh: Reuters

Trong bài viết ngày 3-8-2006 với tựa đề “638 cách để giết Castro”, The Guardian mô tả CIA đã dùng rất nhiều phương pháp ám sát lạ lùng nhằm vào cựu lãnh đạo Cuba trong gần nửa thế kỷ, nhưng kết quả “khiến cả những tiểu thuyết về điệp viên 007 cũng phải xấu hổ”.

Phần lớn những tình tiết của các vụ ám sát này được ông Fabian Escalante tiết lộ. Ông Escalante là người từng đứng đầu Cơ quan tình báo Cuba và giữ nhiệm vụ bảo vệ ông Fidel Castro.

Theo đó, CIA đã có những nỗ lực với tần suất dày đặc và phong cách kỳ lạ để ám sát lãnh đạo Cuba, bao gồm đặt chất nổ vào xác động vật thân mềm, tẩm độc vào rượu, xì gà...

Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất liên quan tới Marita Lorenz. Một lần Lorenz được Mỹ phái đến ám sát ông bằng cách bỏ thuốc độc vào đồ uống.

Daily Mail ngày 26-11 dẫn lại câu chuyện kể rằng ông Fidel Castro đã phát hiện kế hoạch trên, nhưng giải quyết bằng cách... đưa súng cho bà Lorenz và đề nghị bắn mình.

“Tôi nghĩ ông ấy sẽ bắn tôi, nhưng ông ấy lại đưa cho tôi khẩu súng và nói “Có phải cô đến để giết tôi không?”. Sau đó ông ấy hút một hơi xì gà rồi nhắm mắt lại. Ông ấy khiến tôi cảm giác về sự tổn thương bởi vì ông ấy hiểu rõ tôi không thể làm thế...” - bà Lorenz hồi tưởng.

Hãng tin Reuters năm 2007 cũng phỏng vấn ông Escalante về những báo cáo ám sát từ CIA. Đó là thời điểm CIA lần đầu tiên thừa nhận lên kế hoạch ám sát ông Fidel Castro vào những năm đầu 1960, và nói rằng kế hoạch này được chính phủ của tổng thống Mỹ John F. Kennedy phê duyệt.

Đó cũng được cho là lần ám sát tiến gần nhất đến khả năng thành công của CIA, khi họ sử dụng tới chất cực độc botulinum.

Trong những năm qua, CIA đã công bố gần 700 trang tài liệu mật ghi lại chi tiết một số hoạt động ám sát phi pháp của họ thực hiện ở nước ngoài trong 25 năm, cũng như đánh cắp thông tin trong nước.

Theo đó, chi tiết từ chiến dịch có tên “Family Jewels” nói rằng CIA đã thuyết phục hai tội phạm khét tiếng là Salvatore Giancana và Santos Trafficant - những trùm mafia ở Cuba - ám sát ông Castro.

Sau khi Giancana đề xuất phương án dùng độc, một nhân vật tên Juan Orta nhận sáu viên thuốc cực độc để thực hiện nhiệm vụ. Juan Orta được xác định là một quan chức Cuba, có quyền tiếp cận ông Fidel Castro, tuy nhiên đã không thể thực hiện thành công cuộc ám sát, theo Reuters.