Liên doanh ‘triệu đô' có nguy cơ tan vỡ vì 24 năm chưa được cấp sổ đỏ ở Hải Phòng

Công ty TNHH Thép VSC - POSCO hoạt động trên địa bàn phường Quán Toan (quận Hồng Bàng) và xã An Hồng (huyện An Dương). (Ảnh: Công Phương).

24 năm không thực hiện chỉ đạo của Chính phủ

Từ tháng 5, đại diện Tập đoàn POSCO của Hàn Quốc (POSCO) tại Việt Nam đã làm văn bản gửi Tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Văn phòng Chính phủ để đề nghị tháo gỡ những khó khăn mà doanh nghiệp này đang gặp phải trong hoạt động của Công ty Thép Việt – Hàn đặt tại TP Hải Phòng.

Tại văn bản này, POSCO phản ánh việc UBND TP Hải Phòng chậm trễ trong việc thực hiện quyết định của Chính phủ trong suốt hơn 24 năm qua. Bên cạnh đó, POSCO còn cho rằng, UBND TP Hải Phòng và các đơn vị trực thuộc liên quan đã ban hành một số văn bản trái qui định pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp liên doanh thép Việt – Hàn.

Liên quan đến sự việc này, POSCO cũng đã gửi đề nghị hỗ trợ tới Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KORCHAM). Ngày 27/4, Chủ tịch KORCHAM cũng đã có thư gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với mong muốn được Thủ tướng quan tâm chỉ đạo giải quyết vấn đề khó khăn mà Công ty Thép Việt – Hàn đang gặp phải.

Để tìm hiểu rõ hơn sự việc này, chúng tôi đã phỏng vấn đại diện POSCO. Đại diện doanh nghiệp này cho biết, tới thời điểm này, Công ty Thép Việt – Hàn vẫn gặp khó khăn cần được giải quyết.

Theo POSCO, Công ty thép VSC-POSCO (VPS) hay còn gọi là Thép Việt – Hàn, có trụ sở chính tại Hải Phòng, là liên doanh giữa POSCO với Tổng Công ty thép Việt Nam và Xí nghiệp Cơ khí vật liệu xây dựng Hải Phòng (nay là Công ty CP Thép và Cơ khí vật liệu xây dựng Hải Phòng, gọi tắt là HASCOM).

VPS được thành lập năm 1994 với số vốn đầu tư lên tới hơn 56 triệu USD và là một trong số ít nhà sản xuất thép xây dựng đầu tiên tại Việt Nam.

Vốn pháp định của liên doanh này là 16,836 triệu USD, trong đó, HASCOM góp 2,7 triệu USD, chiếm 16% vốn pháp định bằng quyền sử dụng 6 ha đất trong 25 năm. HASCOM chính là công ty được nhà nước cho thuê đất để góp vốn vào VPS.

Cụ thể, ngày 12/9/1994, thay mặt Thủ tướng, Phó Thủ tướng Trần Đức Lương đã ký Quyết định số 488/TTg về việc cho HASCOM thuê đất để góp vốn liên doanh với nước ngoài tại Hải Phòng.

Theo văn bản này, Chính phủ đã quyết định cho HASCOM thuê 60.093m2 đất tại địa phận xã An Hồng, huyện An Hải và phường Quán Toan, quận Hồng Bàng để góp vốn liên doanh vào VPS. Thời hạn thuê đất là 25 năm.

Một trong những nội dung quan trọng tại Quyết định số 488/TTg đó là, Chính phủ yêu cầu “UBND TP Hải Phòng có trách nhiệm xác định mốc giới khu đất cụ thể trên bản đồ và trên thực địa đăng ký vào sổ địa chính Nhà nước, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Thép VSC – POSCO”.

Quyết định của Chính phủ yêu cầu Hải Phòng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Thép VSC-POSCO.

Đại diện POSCO cho rằng, HASCOM là bên được nhà nước cho thuê đất để góp vốn vào liên doanh. Theo qui định, HASCOM phải có nghĩa vụ tiến hành ký hợp đồng thuê đất và xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho VPS để hoàn tất thủ tục góp vốn vào liên doanh.

“Tuy nhiên, trong một thời gian dài, họ đã không thực hiện các thủ tục cần thiết để hoàn thành thủ tục góp vốn bằng quyền sử dụng đất này,” đại diện POSCO nói.

Cũng theo POSCO, nhiều năm qua, họ đã gửi văn bản tới UBND TP Hải Phòng và các đơn vị liên quan để kiến nghị về việc này. Thế nhưng, sau hơn 24 năm kể từ ngày có quyết định của Chính phủ, VPS vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo đại diện POSCO, ngày 27/3, tại cuộc họp ở Sở Tài Nguyên và Môi Trường (Sở TN&MT) Hải Phòng, đại diện VPS được biết là ngày 5/12/2001, Sở Địa chính khi đó (nay là Sở Tài nguyên và Môi trường) mới ký Hợp đồng thuê đất với HASCOM (7 năm sau khi có quyết định của Chính phủ).

“Sau khi có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngày 20/2/1995, UBND TP Hải Phòng đã có Quyết định 181/QĐ-CĐ chỉ đạo UBND quận Hồng Bàng, huyện An Hải bàn giao chỉ giới cho HASCOM và đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Chúng tôi không hiểu vì lý do gì, HASCOM và Sở Địa chính (nay là Sở TN&MT) lại chậm trễ trong việc xin và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công ty liên doanh nên đến giờ VPS vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc chậm trễ này xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi của VPS.

Càng khó hiểu hơn là, sau khi ký hợp đồng thuê đất, Sở Địa chính đã không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo yêu cầu của UBND thành phố và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, theo hợp đồng thuê đất ký ngày 5/12/2001, HASCOM sẽ trả tiền thuê đất hàng năm chứ không phải trả tiền một lần và điều này trái với cam kết trong Hợp đồng liên doanh, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của VPS. Theo hợp đồng liên doanh, HASCOM cam kết góp vốn bằng quyền sử dụng đất trả trước cho toàn bộ thời gian thuê,” đại diện POSCO cho biết.

Cấp sổ đỏ trái chỉ đạo của Chính phủ?

Ngoài việc chờ đợi suốt 24 năm chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho VPS, đại diện POSCO cho biết, tới khoảng đầu năm 2018, họ đã rất bất ngờ khi phát hiện UBND TP Hải Phòng cùng các đơn vị trực thuộc đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng mảnh đất nói trên cho HASCOM thay vì phải cấp cho VPS theo qui định pháp luật và theo yêu cầu của Chính phủ.

Cụ thể, trong khi hiệu lực liên doanh còn thời hạn tới gần 3 năm (tháng 1/2019) thì ngày 11/7/2016, UBND TP Hải Phòng ký quyết định số 1348/QĐ-UBND cho phép HASCOM gia hạn sử dụng đất. Thời gian thuê là 30 năm, từ 11/7/2016 đến 11/7/2046.

Tại quyết định này, UBND TP Hải Phòng yêu cầu Sở TN&MT “ký hợp đồng thuê đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất” cho HASCOM.

Sau khi UBND TP Hải Phòng ban hành quyết định số 1348, ngày 18/7/2017, Sở TN&MT thành phố này đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CH 866999 cho HASCOM theo chỉ đạo.

Hải Phòng không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho liên doanh VPS theo chỉ đạo của Thủ tướng mà lại cấp cho HASCOM.

“Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho HASCOM là trái với quyết định của Chính phủ yêu cầu cấp cho công ty liên doanh là VPS,” POSCO đại diện cho VPS nhấn mạnh.

Khi phát hiện vấn đề trên, đại diện POSCO đã gửi văn bản khiếu nại tới UBND TP Hải Phòng và các đơn vị liên quan. Ngày 20/4, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Thành đã chủ trì cuộc họp với các đơn vị liên quan, trong đó có các thành viên của VPS để giải quyết khiếu nại việc gia hạn, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho HASCOM.

Tới ngày 26/4, Văn phòng UBND TP Hải Phòng đã phát đi văn bản truyền đạt kết luận của ông Nguyễn Văn Thành tại cuộc họp nói trên. Theo nội dung văn bản này, Phó Chủ tịch TP Hải Phòng kết luận: “UBND TP Hải Phòng cho phép HASCOM gia hạn sử dụng đất tại xã An Hồng, huyện An Dương và phường Quán Toan, quận Hồng Bàng là đúng quy định;

Giao Sở TN&MT Hải Phòng quản lý chặt chẽ hồ sơ đất đai, đảm bảo không để HASCOM dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để mua bán, thế chấp hoặc hợp tác với doanh nghiệp khác ngoài liên doanh VPS, hướng dẫn VPS thực hiện các thủ tục đăng ký biến động quyền sử dụng đất theo quy định.”

Kết luận nói trên cũng được UBND TP Hải Phòng đưa vào nội dung báo cáo về việc giải quyết kiến nghị của VPS gửi Văn phòng Chính phủ vào đầu tháng 6 vừa qua sau khi nhận được văn bản yêu cầu báo cáo của Văn phòng Chính phủ.

Một số nội dung UBND TP Hải Phòng báo cáo Chính phủ về việc giải quyết kiến nghị của VPS. Trong khi đó, VPS cho biết, họ không đồng ý với nội dung giải quyết sự việc của TP Hải Phòng.

Tuy nhiên, POSCO khẳng định, đơn vị này không đồng ý với kết luận của UBND TP Hải Phòng.

“Ngay tại cuộc họp, các luật sư đi cùng để bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư chúng tôi đã không được tham dự và cuộc họp chỉ được diễn ra bằng tiếng Việt, không có thời gian để thông dịch sang tiếng Hàn Quốc.

Ngay sau cuộc họp chúng tôi cũng đã gửi công văn đến Văn phòng Chính phủ nêu rõ quan điểm không đồng ý với kết luận và cách xử lý vụ việc của UBND TP Hải Phòng. Đồng thời, VPS cũng đã gửi công văn với nội dung tương tự tới UBND TP Hải Phòng.

Trong các cuộc họp với UBND TP Hải Phòng và các sở ban ngành liên quan, chúng tôi đã nhiều lần đề nghị hủy quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho HASCOM, đồng thời phải cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho VPS,” đại diện POSCO cho hay.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, gần đây, các cơ quan chức năng TP Hải Phòng đang tổ chức một số cuộc họp để giải quyết đề nghị của VPS. Tuy nhiên, các cuộc họp vẫn không có kết quả mới.

Điển hình, ngày 11/10/2018, tại trụ sở Sở TN&MT Hải Phòng, đơn vị này đã chủ trì cuộc họp với VPS và HASCOM.

Tại cuộc họp, đại diện Sở TN&MT khuyên VPS xác nhận đăng ký biến động đất đai trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà Sở này đã cấp cho HASCOM do “thời hạn góp vốn còn lại ngắn” (liên doanh có hiệu lực đến ngày 18/1/2019).

Nguyên văn ý kiến của Sở TN&MT Hải Phòng tại biên bản cuộc họp như sau: “Do thời hạn góp vốn còn lại ngắn nên đề nghi Công ty TNHH Thép VSC-POSCO nghiên cứu, xem xét, có ý kiến thống nhất đề nghị thực hiện việc xác nhận đăng ký biến động đất đai trên Giấy chứng nhận số CH 866999 cấp ngày 18/7/2017.”

POSCO đề nghị TP Hải Phòng hủy bỏ quyết định cấp giẩy chứng nhận quyền sử dụng đất cho HASCOM, đồng thời cấp sổ đỏ cho liên doanh VPS theo đúng yêu cầu của Chính phủ và qui định pháp luật. (Ảnh: Công Phương).

Tuy nhiên, Công ty VPS không đồng ý và có nhu cầu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới trong thời hạn góp vốn theo Quyết định số 488/TTg năm 1994 của Thủ tướng Chính phủ và theo qui định của pháp luật đất đai.

“Trước nguy cơ một dự án liên doanh tiêu biểu cho hợp tác giữa 2 quốc gia từ thời kỳ đầu hội nhập bị xoá sổ, gần 300 lao động lâu năm mất công ăn việc làm, chúng tôi mong muốn UBND TP Hải Phòng nhanh chóng có chỉ đạo cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo đúng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ trong thời hạn liên doanh vẫn còn hiệu lực, cho dù thời hạn đó còn lại 1 tuần hay chỉ 1 ngày,” đại diện POSCO bày tỏ nguyện vọng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho HASCOM, UBND TP Hải Phòng đã có những quyết định có dấu hiệu khiến dự án chồng dự án, thậm chí trái với qui hoạch của chính thành phố này.

Không thu phí cao tốc Hải Phòng-Hạ Long nhưng lại mất phí qua cầu Từ ngày 1/9, tuyến đường cao tốc Hải Phòng-Hạ Long và cầu Bạch Đằng chính thức thông xe và đi vào hoạt động. Các phương ...