Nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình, Tràng An từng được UNESCO công nhận là di sản thế giới kép từ năm 2014. Trung tâm bến thuyền Tràng An nằm cách thành phố Tam Điệp khoảng 16km theo hướng Bắc qua Tam Cốc, cách thành phố Ninh Bình 7km theo hướng Tây nếu đi dọc đại lộ Tràng An.
Nếu xuất phát từ Hà Nội, du khách chỉ mất khoảng 1h30 đến 2h đồng hồ (tương đương 96km) để di chuyển tới danh thắng nổi tiếng này. Tràng An cách cố đô Hoa Lư khoảng 3km về hướng Nam, nơi đây cũng rất gần những địa điểm thu hút khách du lịch khác như hang Múa, đầm Vân Long, Tam Cốc - Bích Động…
Với diện tích hơn 6.100ha, vùng lõi di sản Tràng An - Tam Cốc là khu vực bảo vệ đặc biệt của danh thắng. Quần thể này bao gồm 3 địa điểm chính, trong đó, khu du lịch sinh thái Tràng An nằm ở vị trí trung tâm, cố đô Hoa Lư nằm chếch ở mạn phía Bắc, còn khu du lịch Tam Cốc - Bích Động ở phía Nam.
Không chỉ sở hữu những vô số hang động lừng danh, tại Tràng An, du khách còn có cơ hội khám phá một kho tàng văn hoá - lịch sử độc đáo, ghé thăm vùng đất cố đô vào mùa sen nở hay trải nghiệm lênh đênh trên dòng Sào Khê khi lúa chín trổ bông.
Là vùng non nước nổi tiếng của tỉnh Ninh Bình, Tràng An sở hữu tới 31 hồ, đầm nước được nối thông bởi 48 hang động tuyệt đẹp. Trong đó, có những hang xuyên thuỷ dài tới 2km như hang Địa Linh, hang Mây, hang Sinh Dược…
Dựa vào những nét đặc trưng khác biệt mà người ta đặt cho hang động ở đây rất nhiều cái tên độc đáo, có phần kì lạ như hang Tối sở hữu lòng hang quanh co, uốn khúc nên một số nơi ánh sáng không chiếu tới, trong khi hang Sáng mang vẻ đẹp lộng lẫy do có vô số nhũ đá óng ánh, long lanh.
Truyền thuyết kể rằng trước đây có ông khổng lồ chuyên nấu rượu và mang cơm ra núi ngồi ăn, từ đó có tên là hang Nấu Rượu và hang Cơm như hiện nay.
Bên cạnh đó, tại quần thể danh thắng Tràng An, rất nhiều hang động vốn là di tích khảo cổ học, đang được các nhà khoa học Anh tiến hành nghiên cứu, khám phá như di tích hang Trống, hang Bói, Mái đá Thung Bình, cụm di tích hang Mo - hang Cò - hang Trâu - hang Hũ Ngoài - hang Hũ Trong...
Địa danh Tràng An gắn liền với những giá trị văn hoá, lịch sử của vùng cố đô Hoa Lư nổi tiếng trước kia cũng như nhà Trần sau này. Trên chặng đường hành hương tại Tràng An, du khách sẽ bắt gặp rất nhiều di tích lịch sử nổi tiếng ẩn hiện sau tán cây rừng, tiêu biểu là các ngôi đền Trình, đền Tứ Trụ, đền Trần, phủ Khống, đền Cao Sơn, đền Suối Tiên hay hành cung Vũ Lâm...
Tràng An những ngày từ tháng 7 đến tháng 9 ngập tràn trong sắc lúa vàng tươi đầu mùa. Chèo thuyền trên dòng Sào Khê, du khách sẽ có cảm giác như đang lạc giữa biển thiên nhiên nhuộm vàng tuyệt đẹp.
Những cánh đồng lúa lọt thỏm giữa mây trời hùng vĩ, tô điểm nét thơ mộng, trữ tình cho miền non nước nổi tiếng nơi đây. Nếu yêu thích những thước phim mang vẻ đẹp bình dị, cuốn hút, chắc hẳn bạn sẽ không nên bỏ lỡ mùa lúa chín rộn ràng tại Tràng An.
Tháng 6 chính là thời điểm lý tưởng cho những du khách muốn thưởng ngoạn “tiên cảnh” sen nở rộ bông tại Tràng An. Lúc này tuy đã vào hè nhưng thời tiết tại Ninh Bình không quá nóng, buổi sáng và tối trời khá mát mẻ, thích hợp để các đoàn du khách tổ chức leo núi, ngắm cảnh sen nở lúc vào hạ.
Thời điểm thích hợp nhất để ngắm sen là từ 5h đến khoảng 7h sáng. Khi ấy, hoa sen thường nở to và toả sắc rạng rỡ nhất. Hoa sẽ tàn dần vào lúc chiều tà. Đến khoảng 1 - 2 tuần sau là kết thúc mùa.