Một số qui tắc ứng xử cơ bản trong việc vay và cho vay tiền

Việc vay tiền có thể làm thay đổi bầu không khí và làm căng thẳng các mối quan hệ một cách dễ dàng và mạnh mẽ nhất, bất kể là vì một mục đích tốt. Có thể cho vay hay vay tiền mà vẫn giữ mối quan hệ của bạn được nguyên vẹn? Nắm một số qui tắc ứng xử cơ bản trong việc vay và cho vay tiền sau đây:

Ảnh minh họa. (Nguồn: malesbanget)

Đối với người vay

- Xem xét mục đích vay tiền của bạn

Nếu bạn hỏi sự trợ giúp về tài chính từ một người bạn hoặc người thân, hãy chắc chắn rằng việc vay tiền phục vụ cho một mục đích cần thiết. 

Có một sự khác biệt lớn giữa việc vay tiền cho một chiếc xe để đi làm hoặc cho bộ đồng phục lớp của lũ trẻ, so với việc vay tiền để mua một chiếc xe kiểu dáng thể thao đời mới hoặc một đôi giày sánh điệu. Hai mục đích sau không thuộc danh mục "thiết yếu".

Hãy chỉ vay mượn cho những mục đích cấp bách và thực sự cần thiết. Không nên lạm dụng việc vay nợ, nếu không, các mối quan hệ của bạn sẽ chỉ xoay quanh vấn đề "tiền và tiền". 

- Bạn bè và gia đình là phương án cuối cùng

Nếu bạn cần tiền để khởi nghiệp, hay mua nhà, trước tiên hãy nghĩ tới những kênh truyền thống là tổ chức cho vay uy tín như ngân hàng. Nếu hầu hết các nơi này đã từ chối bạn, hãy chuẩn bị tinh thần để nghe điều tương tự từ bạn bè và gia đình của bạn. 

Hãy nhớ rằng họ không có nghĩa vụ phải cho bạn vay tiền - đó là một ân huệ. Họ có quyền từ chối cho vay món tiền mà họ đã tốn công sức để kiếm ra.

- Thể hiện sự đáng tin cậy của bạn

Trình bày cách bạn dự định trả nợ và thời hạn trả. Nếu bạn có thứ gì đó để có thể làm tài sản thế chấp, đừng ngần ngại cung cấp một món đồ trang sức có giá trị của bạn, hay một tác phẩm nghệ thuật đắt tiền để cam kết thỏa thuận của bạn.

- Thể hiện thỏa thuận vay nợ bằng văn bản

Văn bản này sẽ thể hiện đầy đủ thông tin như ngày cho vay, số tiền cho vay, ngày trả, lãi suất... Bằng cách này, cả hai bên sẽ có một văn bản chính thức về các điều khoản gốc của khoản vay. 

Văn bản này sẽ vô cùng giá trị nếu một trong hai bên bị quên hay có sự nhầm lẫn về khoản vay. Vì vậy hãy chủ động làm việc này dù mối quan hệ có thân thiết tới mức nào, hay người cho vay nói rằng tin tưởng bạn và không cần làm vậy.

- Xem xét các hệ quả

"Tiền có thể thay đổi mọi thứ". Nợ nần với những người thân cận với bạn có thể khiến bạn rơi vào tình thế khó xử. Nếu bạn mua một đôi giày mới sành điệu trong khi đang nợ nần, bạn sẽ phải suy nghĩ "Liệu người cho vay của bạn có nhìn thấy" Hãy tưởng tượng một người bạn nói với bạn: "Chiếc túi của bạn đẹp hơn của tôi và tôi là người đã cho bạn mượn tiền để mua chiếc túi đó".

Đối với người cho vay:

- Sẵn sàng cho trường hợp số tiền không được trả lại

Lời khuyên cho bạn là đừng cho vay trừ khi bạn vẫn ổn trong trường hợp mất toàn bộ số tiền đó. Bất kể người vay hứa hẹn như thế nào, mọi thứ đều có thể xảy ra. 

Nếu họ sử dụng tiền vay để thanh toán các hóa đơn trang trải cuộc sống, có lẽ họ không phải là người quản lí tốt các nguồn tài chính của họ và rất có thể sẽ gặp khó khăn trong việc trả lại tiền cho bạn. 

Còn nếu họ vay để lập nghiệp, không có gì đảm bảo rằng kế hoạch của họ sẽ thành công và ngay cả khi có thể, thì cũng sẽ mất một thời gian dài để bạn nhận lại được số tiền ấy. 

Nếu bạn vẫn muốn giúp đỡ, chỉ cho vay khoản tiền mà bạn có thể mất đi mà không làm bạn lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Nếu khi nào, bạn được trả lại, thì coi như đó là một bất ngờ thú vị. Như vậy bạn sẽ không bị rơi vào thế bị động vì việc phải đòi nợ để giải quyết cho những vấn đề của bạn.

- Xem xét chuyển khoản vay thành một món quà

Nếu bạn đang ở vị trí người giúp đỡ và thực sự muốn làm như vậy, hãy xem xét coi đó là một món quà thay vì một khoản vay. Bằng cách nêu lên trước rằng bạn không mong đợi việc trả lại. Như vậy bạn đã loại bỏ rất nhiều sự lo lắng và nỗi phiền hà đi kèm với một khoản vay. 

Mặc dù có lẽ đó không phải là một quyết định khôn ngoan khi tạo thói quen cho vay tiền một cách hào phóng với gia đình và bạn bè, nhưng có những lúc bạn có tiền, và họ cần tiền một cách hợp lí - thì đó là một niềm vui cho cả hai bên.

- Đưa ra một phương án giúp đỡ thay thế

Bạn có thể không sẵn sàng hoặc không thể cho vay tiền, nhưng bạn có thể hỗ trợ theo những cách khác. 

Nếu thành viên gia đình của bạn đang phải lựa chọn giữa tiền thuê nhà và tiền ăn uống, bạn có thể đề nghị giúp đỡ bằng những việc khác nằm trong khả năng của mình như nấu các bữa ăn trong tuần cho họ hoặc trông những đứa trẻ trong khi họ làm thêm, tăng ca, hoặc đi phỏng vấn xin việc. Tặng những món quà như thẻ giảm giá, khuyến mại có thể giúp trang trải một số chi phí hàng ngày. 

Làm như vậy bạn đang thể hiện được thiện chí mà không ảnh hưởng quá nhiều đến tình hình tài chính của bạn.

- Gạt đi áp lực

Bạn có thể có tiếng là "người họ hàng giàu", với tài khoản ngân hàng béo bở và một công việc tốt đẹp khiến những người thân yêu tin rằng bạn chắc chắn đủ khả năng cho vay một vài đồng. 

Trừ khi bạn thực sự muốn giúp đỡ, hãy gạt bỏ áp lực phải cho vay tiền chỉ vì bạn có nhiều tiền trong tài khoản của mình. Bạn có thể giải thích theo cách "Tôi đang đầu tư tiền để thực hiện một mục tiêu nào đó ngay bây giờ và không có khoản tiền dư". 

Bạn không phải giải thích nhiều, nhưng có thể nói điều gì đó như "Tôi rất tiếc, tôi không có sẵn tiền bổ sung. Tôi chúc bạn may mắn nhất." Bạn không có nghĩa vụ phải cho vay chỉ vì bạn có tiền, bởi để có được số tiền đó là cả một quá trình cần mẫn và nỗ lực của bạn. Trừ khi bạn thực sự muốn giúp đỡ và mục đích là xứng đáng.