Muốn dạy con có trách nhiệm, hãy giao việc nhà cho con

Khi nhắc đến giao việc nhà cho trẻ, nhiều bố mẹ lắc đầu không đồng tình bởi nhiều lý do. Một là bố mẹ mặc định trẻ còn quá nhỏ, nên tập trung vào việc học, khi nào lớn thì làm việc nhà sau. Lý do khác nữa là bố mẹ sợ trẻ chưa biết làm, sẽ khiến mọi thứ bừa bộn và rối tung lên, bố mẹ mất thời gian giám sát và dọn dẹp. Thế nhưng, dạy việc nhà cho trẻ nên dạy từ khi trẻ còn bé, và đây cũng là cách hiệu quả nhất dạy trẻ ý thức về trách nhiệm. Đối với bố mẹ, việc nhà là công việc, nhưng đối với trẻ, nếu biết cách trẻ sẽ coi đó là một đồ chơi, thú tiêu khiển rất thú vị.

Ngoài bài học về trách nhiệm, khi trẻ làm việc nhà, trẻ sẽ ý thức được bản thân có giá trị với bố mẹ.

Ngoài bài học về trách nhiệm, khi trẻ làm việc nhà, trẻ sẽ ý thức được bản thân có giá trị với bố mẹ. Được khẳng định bản thân giúp trẻ vui hơn, bớt cáu kỉnh và đặc biệt là trẻ sẽ tự tin hơn sau này. Có một số chú ý khi giao việc nhà cho trẻ mà bố mẹ cần phải biết.

- Không mong đợi sự hoàn hảo khi giao việc nhà cho trẻ. Trẻ làm việc nhà tất nhiên không thể bằng người lớn. Vì thế đừng kỳ vọng trẻ sẽ lau dọn nhà sạch bóng, cất dọn mọi thứ gọn gàng, nếu không bố mẹ sẽ chỉ càng mệt mỏi thêm và bản thân đứa trẻ cũng cảm thấy làm việc nhà là công việc nặng nề. Cần lưu ý không tỏ ra khó chịu, cáu kỉnh, quát tháo trẻ khi trẻ không thể làm đúng theo ý của bố mẹ.

- Đừng trì hoãn: Đừng trì hoãn giao việc nhà cho trẻ. Đừng nghĩ rằng con còn quá nhỏ để làm việc nhà. Thực tế có những công việc phù hợp với từng độ tuổi nhất định của trẻ. Trẻ nhỏ thì có thể làm những việc đơn giản như đem quần áo bẩn vào chậu để bố mẹ đi giặt, trẻ lớn làm việc phức tạp hơn lau nhà.

Hào phóng khen ngợi con khi con làm việc nhà.

- Hãy hào phóng khen ngợi con: Khen ngợi ngay lập tức hành động của trẻ. Đây là cách đơn giản để ghi nhận cố gắng cũng như khuyến khích trẻ. Khen ngợi tích cực sẽ giúp con hào hứng và thấy bản thân có ích với bố mẹ.

- Thời gian làm việc nhà: Não trẻ từ 1 - 14 tuổi sẽ không giữ được hứng thú quá 10 phút trong một công việc nhà nào. Do đó, công việc nên bắt đầu và kết thúc trong 10 phút, không ít hơn cũng không nhiều hơn.

- Ra tiêu lệnh rõ ràng: Đừng nói những câu chung chung như “dọn nhà đi con” mà hãy ra tiêu lệnh rõ ràng, cụ thể như “cất đồ chơi vào hộp, cất quần áo vào tủ, lau sạch sàn nhà…”.

- Hướng dẫn trẻ: Bước đầu làm ví dụ cho trẻ trước để trẻ hiểu trẻ cần phải làm gì. Khi trẻ làm thì đi theo hướng dẫn trẻ, lần sau trẻ biết rồi thì không cần phải giám sát mà để trẻ tự làm một mình.

Ra tiêu lệnh rõ ràng, cụ thể khi giao việc nhà cho trẻ.

Việc nhà phù hợp từng độ tuổi

Trẻ 1,5 - 3 tuổi

Độ tuổi này rất thích tham gia vào những công việc của người lớn vì não trẻ đang học hỏi thế giới xung quanh, thích khám phá và tìm niềm vui từ cha mẹ. Tuổi này biểu hiện tính độc lập của bé đang phát triển, nên bé đôi lúc sẽ có biểu hiện ương bướng khó bảo. Công việc phù hợp giúp trẻ học về trách nhiệm từ sớm và cũng hạn chế tính ương bướng khó bảo ở trẻ.

- Bỏ 1-2 món đồ chơi/ sách vào giỏ

Mẹ có thể ra lệnh như sau: “Nào, hai mẹ con mình cùng cất món đồ nhé! Mẹ đếm 1-2-3, đến 3 là bỏ vào giỏ nhé!”.

Mẹ lập lại tiêu lệnh này cho những việc tương tự. Tiêu lệnh đơn giản, như 1 trò chơi sẽ làm trẻ dễ dàng vào công việc. Không nên lạm dụng công sức của bé, bạn nên chia cho bé 1-2 món. Nếu bé muốn làm thêm thì hãy dành tiêu lệnh cho vật khác như quyển sách, nhưng chỉ 1-2 món nữa, và bạn kết thúc tiêu lệnh bằng: "Cảm ơn con, con mẹ giỏi quá, chúng ta đã làm xong”.

- Cầm giỏ rau nhỏ giúp mẹ

Mẹ nên tạo tình huống, tinh ý mang 1 giỏ rau gồm 1-2 cọng rau nhỏ, khi về đến nhà, mẹ nói tiêu lệnh và để bé mang rau dùm mẹ. Việc này cũng làm bé có trách nhiệm hơn trong việc ăn rau, mẹ có thể nhắc lại đều đặn về việc này khi bé ăn rau.

Có thể vừa làm cùng trẻ, vừa nói chuyện và giải thích về công việc nhà.

Trẻ từ 4 - 6 tuổi

Độ tuổi này bé thích tìm hiểu về công việc nhà. Ví dụ, tại sao phải quét nhà, công chúa ngoan thì phải giữ vệ sinh thân thể sạch và nhà của sạch, thích nghe những câu chuyện ngụ ngôn về trách nhiệm và công việc.

- Quét 1 phòng trong nhà

Bố mẹ nên làm cùng trẻ, vừa làm vừa kết hợp kể chuyện tại sao phải quét nhà, nhà sạch thì có lợi ích như thế nào, nhà bẩn thì ra sao. Như vậy trẻ sẽ hào hứng hơn với công việc.

- Xếp quần áo của trẻ và quần áo của bố mẹ

Trẻ thích xếp quần áo nhỏ của mình và so sánh với quần áo của bố mẹ. Bố mẹ có thể giải thích cho bé tại sao quần áo này dài hơn, quần áo kia lại nhỏ hơn.

- Giúp mẹ xếp bát đĩa, thìa, đũa/ giúp đỡ một phần bữa ăn

Trẻ được góp phần trong bữa ăn, trẻ sẽ có trách nhiệm và hứng thú với bữa ăn của trẻ tại bàn ăn. Do đó hãy cho trẻ những cơ hội tiếp xúc với món ăn bé sẽ và sắp ăn.

- Xếp chăn, gối

Trẻ thường không thích làm việc này vào sáng sớm, đặc biệt lúc trẻ thức dậy muộn. Do đó, cha mẹ nên tạo 1 thói quen dậy sớm trước giờ đi học ít nhất 45 phút để bé có khả năng kiểm soát lại nhận thức và làm theo hướng dẫn.