Ngăn chặn ấn phẩm 'bẩn' lưu hành

Mới đây, nhiều bạn đọc bày tỏ bức xúc khi phát hiện cuốn sách Những chuyện có thật về nhân quả và Phật pháp nhiệm màu (Tập 1) của tác giả Hoàng Anh Sướng do Nhà Xuất bản (NXB) Hội Nhà văn ấn hành, bìa Phật pháp nhưng trong ruột có quá nhiều từ ngữ thô tục. Vụ việc đang được NXB Hội Nhà văn làm rõ.

Trước đó, tập thơ Thành phố dịu dàng của nhà thơ Trần Nhuận Minh cũng do NXB Hội Nhà văn xuất bản năm 2015, có 2 bài thơ Lúc ấy... và Những điều ấy... có cách viết mang tính chủ quan, không hợp lý bị dư luận phản đối, buộc Cục Xuất bản, in và Phát hành yêu cầu thu hồi. Mới tháng trước, dư luận xôn xao bởi sai phạm nghiêm trọng của NXB Dân trí về nội dung cuốn Miếng ngon Hà Nội của Vũ Bằng.

Sai sót nghiêm trọng do thiếu kiểm soát

Về cuốn Miếng ngon Hà Nội của Vũ Bằng, hồ sơ xuất bản còn lưu lại chi tiết cho thấy cuốn sách do NXB Dân trí cấp phép cho Công ty Văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng thực hiện. Trong bản thảo Nhà sách Minh Thắng đưa đến NXB Dân trí, trang 213 nguyên văn là: "Tôi ao ước một ngày đất nước thanh bình và thống nhất; toàn dân sát cánh với nhau ăn mừng Đại Nhật bằng một bữa tiệc vĩ đại có đủ những miếng ngon Hà Nội".

"Chúng tôi làm đủ hồ sơ biên tập và lưu bản thảo do Công ty Văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng đem đến. Nhưng đến khi sách ra, đơn vị này đã tự sửa thành nội dung phản động..." - công văn của NXB Dân trí do Tổng Biên tập Nguyễn Phan Hách ký nêu rõ.

Bìa cuốn sách "Những chuyện có thật về nhân quả và Phật pháp nhiệm màu"; Bìa cuốn "Miếng ngon Hà Nội" của Vũ Bằng bị thu hồi;

Để xảy ra sai phạm này, Công ty Văn hóa Minh Tân - Nhà sách Minh Thắng bị phạt tới 240 triệu đồng. Mức phạt khá nặng do lỗi có tính chất lặp lại, trước đó, công ty này đã vi phạm lỗi tương tự với NXB Văn học. NXB Dân trí và Công ty In Hải Phát bị phạt thêm 30 triệu đồng, nâng tổng mức phạt lên mức kỷ lục của ngành xuất bản - 270 triệu đồng cho sai phạm của một cuốn sách. Nhưng điều đáng nói là những sai sót tày đình này hoàn toàn có thể xảy ra từ việc thiếu kiểm soát chặt chẽ của NXB.

Cuốn sách Những chuyện có thật về nhân quả và Phật pháp nhiệm màu (Tập 1) của tác giả Hoàng Anh Sướng được phát hành trong thời kỳ NXB Hội Nhà văn gần như không có vị trí giám đốc nên cũng gần như không ai chịu trách nhiệm. Cuốn sách bìa Phật pháp, mục lục bàn chuyện nhân quả nhưng nội dung thì chứa nhiều chuyện dâm ô, thô tục này được ông Trần Quang Quý - người đứng tên chịu trách nhiệm bản thảo đồng thời chịu trách nhiệm xuất bản, phân trần: "Hồi tháng 3-2017, tôi đứng tên chịu trách nhiệm xuất bản nhưng thực sự thì lãnh đạo NXB không còn ai. Để biên tập từng bản thảo còn có biên tập viên chịu trách nhiệm và đó là người phải đọc chính, đọc kỹ chứ người quản lý làm sao có thể đọc hết từng trang của hàng ngàn cuốn sách xuất bản mỗi năm. Tôi cũng đã nghỉ và bàn giao công việc lại cho NXB Hội Nhà văn từ đầu tháng 5-2017 rồi".

Làm không được thì dẹp

Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của đối tác liên kết xuất bản đã làm thay đổi bộ mặt hoạt động xuất bản những năm gần đây. Nhưng tình trạng quản lý lỏng lẻo của không ít NXB đã để cho một số đối tác liên kết tự tung tự tác trong quá trình thực hiện xuất bản phẩm của mình.

"Vai trò của các NXB là rất quan trọng. Luật đã quy định hết rồi. NXB buộc phải kiểm soát được quy trình xuất bản. Biên tập viên của NXB đều đã được đào tạo hằng năm, được cấp chứng chỉ của ngành, họ phải có đủ năng lực để làm việc. Còn nếu NXB đã làm đúng, mà đối tác liên kết cố tình làm sai, cố tình vi phạm thì cứ phạt thật nặng để răn đe. Có như thế, luật pháp mới nghiêm minh, mới có thể làm trong sạch được ngành xuất bản. Trong bối cảnh "thực phẩm bẩn" lên ngôi, không thể để những "ấn phẩm bẩn" ảnh hưởng đến hoạt động xuất bản" - ông Chu Văn Hòa, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, tuyên bố.

Theo ông Hòa: "Phạt đến vài trăm triệu đồng chỉ là biện pháp ban đầu. Số tiền phạt đó thực ra vẫn chưa lớn. Đi kèm với nó còn phải tạm dừng hoạt động trong vòng 6 tháng. Nếu sau 6 tháng đó, đơn vị liên kết tiếp tục tái phạm lỗi cũ, có thể bị thu hồi giấy phép, cấm hoạt động hoàn toàn để thanh lọc ngành xuất bản".

"Cho dù xuất bản dưới dạng ấn bản giấy hay điện tử cũng quan trọng như nhau. Để bảo đảm quyền lợi của người đọc, nếu NXB không hoàn thành chức năng, làm ăn luộm thuộm, thiếu năng lực, tốt nhất là nên dẹp luôn" - ông Chu Văn Hòa khẳng định.

Thu hồi và hủy tập thơ "Thành phố dịu dàng" của Trần Nhuận Minh

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Giám đốc kiêm Tổng Biên tập NXB Hội Nhà văn, đã có quyết định thu hồi và hủy tập thơ Thành phố dịu dàng xuất bản năm 2015.

Đây là tập thơ gồm 48 bài của nhà thơ Trần Nhuận Minh đã được UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định trao giải nhất Giải thưởng Văn nghệ Hạ Long lần thứ 8 nhưng vấp phải ý kiến trái chiều của dư luận. Vì vậy, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã ra văn bản yêu cầu đình chỉ phát hành tập thơ này.

Trong Công văn số 47/NXBHNV gửi Cục Xuất bản, In và Phát hành, ông Nguyễn Quang Thiều nêu rõ:

"NXB Hội Nhà văn đồng ý với nhận định của Cục Xuất bản, In và Phát hành: "Tập thơ là những hồi tưởng về quá khứ, miêu tả cuộc sống, số phận con người với sự đôn hậu, chân thành, xen lẫn day dứt, xót xa của tác giả. Tuy nhiên, 2 bài thơ "Lúc ấy..." và "Những điều ấy.".. có cách viết mang tính chủ quan, không hợp lý".

NXB Hội Nhà văn đã làm việc với biên tập viên và tác giả để rút kinh nghiệm trong công tác biên tập, cuối cùng "đi đến quyết định thu hồi và hủy tập thơ Thành phố dịu dàng xuất bản năm 2015 và xin in lại tập thơ sau khi loại bỏ 2 bài thơ nói trên" - công văn nêu rõ.

Trước đó, ngày 22-5-2017, nhà thơ Trần Nhuận Minh cũng đã có đơn xin rút khỏi Giải thưởng Văn nghệ Hạ Long lần thứ 8. Hội VHNT Quảng Ninh đang hoàn chỉnh văn bản báo cáo, trình UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định không trao giải thưởng cho tập thơ Thành phố dịu dàng.