Nghĩ về 'sự vô danh' có ý nghĩa của thầy Văn Như Cương

	Gia đình PGS Văn Như Cương: 'Dùng tiền phúng viếng để xây trường vùng cao'
	Ước nguyện của thầy Văn Như Cương: 'Muốn được qua trường tạm biệt học trò lần cuối'
	TS Lê Thống Nhất tiễn biệt thầy Văn Như Cương: 'Học trò đều ngưỡng mộ thầy với danh hiệu Nhà giáo của Nhân dân'
	Thầy Văn Như Cương mất: 'Chúng em buồn như mất đi 1 người ông trong gia đình'

LTS: PGS, thầy giáo Văn Như Cương - một nhà giáo tận tâm với nghề, chan chứa tình yêu thương với học trò vừa "rời xa cõi tạm" hôm 9/10 ở tuổi 80. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn với người thân, gia đình các đồng nghiệp cùng nhiều thế hệ học trò. Là một giáo viên dạy Ngữ văn gần 20 năm công tác tại Trường Lương Thế Vinh, TS Trịnh Thu Tuyết đã có những dòng cảm xúc để tưởng nhớ tới người thầy đáng kính - PGS Văn Như Cương. Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu tới độc giả:

Thầy Văn Như Cương cùng con gái - cô giáo Văn Thùy Dương chụp ảnh tại trường Lương Thế Vinh. Ảnh: GĐCC.

"Chúng ta hết thảy đều vô danh khi đến và khi đi khỏi cuộc đời này, chỉ khác nhau là có những sự vô danh vô nghĩa và những sự vô danh có ý nghĩa. Thầy Văn Như Cương là trường hợp thứ hai khi sự ra đi của thầy tạo ra một khoảng trống không nhỏ cho cuộc đời, cho giáo dục!

Tôi gặp thầy cách đây 17 năm, khi lần đầu tới dạy ở trường Lương Thế Vinh. Tôi đã thực sự ấn tượng trước cách nói chuyện giản dị, hóm hỉnh, thân tình và nhất là ánh mắt rất tinh sắc của thầy trong lần gặp đầu tiên. Khi tôi tới cùng lời đề nghị được tham gia dạy Ngữ văn ở trường, lời đề nghị ngày ấy thuần tuý vì mưu sinh!

Sau đó tôi vẫn ngạc nhiên vì cách thầy nhận lời không cần bất kì một đơn từ/ bằng cấp/ hồ sơ hay lý lịch... gì hết, cũng không có dự giờ, dạy thử gì cả, chỉ vài câu chuyện bên tách trà, và chỉ có vậy.

Nhiều khi tôi cứ nghĩ có vẻ không khiêm tốn lắm, phải chăng chính ánh mắt tinh sắc của thầy đã nhìn thấy chút gì đó để tin một giáo viên vô danh như tôi. Và chính niềm tin ấy đã giữ cho tôi sự gắn bó thủy chung với trường suốt gần 20 năm qua, khi tới tuổi đã vơi đi rất nhiều sức lực và không còn quá nặng nề về cuộc sống mưu sinh!

Từ kỉ niệm riêng về cách tuyển giáo viên của thầy, tôi hay nghĩ về chữ THẬT trong cuộc sống, trong giáo dục, trong nghề nghiệp!

Hãy nhìn nhận, đánh giá con người với năng lực, tâm hồn hay trí tuệ của họ từ những giá trị thực, cái thực không cần son phấn, tô vẽ, sắp xếp hay tạo dựng... Đó là điều dễ nói mà khó làm trong một thực tế xô bồ thực ảo, một thực tế ngập tràn sự cám dỗ của kim tiền và bằng cấp...

Một điều khiến tôi ngạc nhiên nữa là một PGS hình học lại có những hiểu biết tinh tế và thấu đáo về văn chương!

TS Trịnh Thu Tuyết. Ảnh: NVCC.

Khi ra đề thi thử đại học cho Trường Lương Thế Vinh, nhiều lần, tôi gặp những ý kiến trái chiều, trong đó có những ý kiến khiến tôi ngạc nhiên. Trong cuộc sống chúng ta nhiều khi bối rối vì phải dùng những điều hiển nhiên tới sơ đẳng để phản biện lại những ý kiến biết chắc là không đúng! Khi ấy, thầy lại là người thẩm định cuối cùng với một nhận xét giản dị và ngay lập tức giải tỏa mọi băn khoăn của người hỏi, bối rối của người nghe.

Trong những năm qua, rất nhiều lần tôi được thầy chia sẻ những quan điểm về văn chương, về quan điểm giáo dục, về thế sự, và nhất là về tất cả những vấn đề nóng bỏng nhất của cuộc sống xã hội ngay khi sức khỏe của thầy đã yếu... Tôi luôn ngạc nhiên và cảm phục trước sự thông tuệ và tâm huyết của người thầy có sự nhạy cảm sâu sắc trước mọi thời cuộc!

Những câu nói của thầy đã thành slogan trên bạt ngàn các trang báo; những chủ đề thầy đề cập tới trong các bài diễn văn khai trường đã trở thành cảm hứng cho các đề văn nghị luận xã hội không chỉ giới hạn trong Trường Lương Thế Vinh; những câu chuyện vui của thầy đã được truyền bá thành giai thoại...

Ở thầy, ngoài trí tuệ và tâm huyết, không thể không nhắc tới tấm lòng, điều còn lại khá hiếm hoi của ngày hôm nay! Chắc chắn đó sẽ là điều được nhiều thế hệ giáo viên và học trò chia sẻ!

Riêng tôi, còn nhớ cách đây mấy năm, sau khi phải nghỉ cả năm học vì lý do sức khỏe, tôi trở lại dạy một lớp 12 ở trường, một hôm đang ngồi trong phòng hội đồng, tôi thấy thầy bước vào. Sau khi chào mọi người xong, thầy đi rất nhanh về phía tôi, ngồi xuống và hỏi tôi những câu rất cụ thể, chi tiết về sức khỏe. Tôi cảm nhận được sự ân cần, nhân hậu trong ánh mắt và lời nói giản dị ấy, càng cảm động vì biết lúc ấy thầy cũng đang mang bệnh.

Hoặc có những lần, tôi và gia đình gặp vận hạn, những vận hạn nhiều khi như một thứ phễu lọc ân tình, không ít người vui vẻ lúc thường ngày, khi ấy e dè thiết lập một khoảng cách an toàn! Và lúc ấy, thầy tới ngồi nói chuyện, chia sẻ thân tình và cảm thông khiến tôi tin hơn vào những tiêu chí xác định giá trị đích thực của con người!

Nhớ ánh mắt thầy lấp lánh, hóm hỉnh khi nhắc tới thần chết, tôi nghĩ, thần chết đưa được thầy ra khỏi thế giới này theo luật tử sinh cõi thế, nhưng ông ta không thể lấp đầy được khoảng trống thầy Cương để lại!

Khoảng trống nói với cả thần chết và những người đang sống rằng: Có một 'sự vô danh' đã đi qua cuộc đời này, đã từng tồn tại nơi đây với trọn vẹn ý nghĩa, như một tia lửa đã cháy và sáng tới tận cùng"!

Gia đình PGS Văn Như Cương: 'Dùng tiền phúng viếng để xây trường vùng cao' Một mong muốn của PGS Văn Như Cương lúc sinh thời, đó là tổ chức tang lễ không lãng phí và tiền phúng viếng sẽ ...