Trong nghiên cứu về các mô hình phát triển nhà ở đáp ứng tình trạng gia tăng dân số tại TP HCM, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết: Hiện nay, cấu trúc gia đình - xã hội đang có sự thay đổi rất lớn, do ngày càng có nhiều hộ gia đình hạt nhân chỉ có hai thế hệ (bố mẹ - con cái); hoặc hộ gia đình đơn thân; hoặc chỉ có vợ chồng (không có con; hoặc người cao tuổi có con ra riêng); hoặc hộ gia đình của những người có giới tính khác... làm gia tăng nhu cầu căn hộ vừa và nhỏ (có một đến hai phòng ngủ, giá bán khoảng 2 tỉ đồng trở lại, giá cho thuê trên dưới 5 triệu đồng/tháng).
Chính vì vậy, Hiệp hội nhận định, loại hình căn hộ vừa và nhỏ là xu thế phát triển nhà ở chủ đạo hiện nay và trong tương lai, nhất là các căn hộ có diện tích từ 30-45 m2 và 58 - 68 m2.
Nhu cầu mua căn hộ vừa và nhỏ liên tục tăng trong những năm qua. (Ảnh minh hoạ: Duy Nguyễn)
Ngoài ra, xu hướng phát triển nhà ở cao cấp, hạng sang cũng là một trong những xu thế phát triển mới của thị trường bất động sản. Theo thống kê, tầng lớp trung lưu đang tăng mạnh trong những năm qua và dự kiến sẽ đạt khoảng 55-60% dân số vào năm 2030. Tầng lớp người giàu cũng tăng lên rõ rệt, đẫn đến nhu cầu nhà ở (biệt thự, căn hộ) cao cấp, hạng sang trong các khu nhà ở cao cấp với đầy đủ dịch vụ, tiện ích, hoặc các khu nhà ở dạng biệt lập (compound), kể cả nhu cầu tạo lập căn nhà thứ hai đang tăng mạnh trong những năm gần đây và trong tương lai.
Đối với những người có thu nhập cao và người có thu nhập khá có khả năng tự giải quyết nhu cầu nhà ở của mình và đặt ra các yêu cầu rất cao đối với sản phẩm nhà ở cao cấp, hạng sang trong các khu nhà ở cao cấp, khu nhà ở biệt lập (compound), hoặc nhà ở trung cao cấp, thân thiện môi trường, có đầy đủ tiện ích, dịch vụ và các doanh nghiệp bất động sản phải nỗ lực để đáp ứng các yêu cầu này.
Tuy nhiên, HoREA kiến nghị cần phải có cơ chế, chính sách điều tiết để đảm bảo sự phát triển hợp lí của các sản phẩm nhà ở cao cấp, kiểm soát tình trạng lệch pha cung cầu vì phân khúc nhà ở cao cấp sử dụng quĩ đất lớn, thu hút nguồn lực tài chính - tín dụng lớn, do giá cao hơn từ vài lần đến vài chục lần giá căn hộ vừa túi tiền.
Trong nghiên cứu của mình, Hiệp hội Bất động sản TP HCM cũng đưa ra một số xu hướng phát triển trong thời gian tới như:
Xu thế phát triển đô thị, nhà ở xanh gắn liền với thân thiện môi trường, sử dụng thiết bị tiết kiệm điện, nước, sử dụng năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Mô hình nhà thụ động (Passive House) đang thu hút sự quan tâm lớn nhằm đáp ứng với tình trạng biến đổi khí hậu, nước biển dâng, mà TP HCM theo dự báo sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.
Phát triển các loại hình đô thị thông minh, toà nhà thông minh, căn hộ thông minh là xu thế tất yếu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet kết nối vạn vật (Internet of things), ứng dụng các công nghệ kĩ thuật mới, mạng 5G (tương lai không xa là 6G), thiết bị đầu cuối thông minh, vật liệu mới.
Xu thế phát triển "đô thị nén" (đô thị thẳng đứng) để sử dụng quĩ đất tiết kiệm và hiệu quả, dành được nhiều không gian công cộng trên mặt đất cho giao thông, cây xanh, tiện ích, dịch vụ và khai thác không gian ngầm đô thị. Phát triển "đô thị nén" cũng là giải pháp hiệu quả để thực hiện chỉnh trang, tái phát triển các khu vực đô thị cũ thuộc các quận nội thành hiện đang sử dụng quĩ đất thiếu hiệu quả, lại có mật độ xây dựng quá cao, "hệ số tầng" thấp, thiếu đường giao thông nội bộ đạt chuẩn, thiếu cây xanh, tiện ích và dịch vụ công cộng.
Theo khảo sát của Sở Xây dựng TP HCM, thành phố có khoảng 476.158 hộ chưa có nhà ở hoặc đang sống chung với cha mẹ, người thân (chiếm tỉ lệ 23,46% tổng số hộ). Trong đó, có khoảng 20.000 hộ gia đình cán bộ, công chức, viên chức nhà nước chưa có nhà ở; Có 300.000 hộ có nhu cầu thuê nhà ở xã hội; Có 143.000 hộ có nhu cầu mua nhà ở xã hội; Có khoảng 21.000 hộ sống trên và ven kênh rạch và khoảng 35.000 hộ đang sống trong các chung cư cũ cần được cải tạo, chỉnh trang hoặc di dời tái định cư.
Theo một khảo sát khác của Viện Nghiên cứu phát triển thành phố, có khoảng 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội giai đoạn 2016-2020. Trong các đối tượng khảo sát thì có đến 65% đến 94% có nhu cầu thuê mua (mua trả góp dài hạn) nhà ở xã hội.
Hàng năm có khoảng 50.000 cặp kết hôn mới. Có hơn 500.000 sinh viên đại học, cao đẳng. Hầu hết đều có nhu cầu nhà ở thương mại vừa túi tiền, nhà ở xã hội, nhà cho thuê giá rẻ, nhất là loại căn hộ một đến hai phòng ngủ, giá bán khoảng trên dưới 2 tỉ đồng/căn và được trả góp tối thiểu 15 năm.