NS Dương Thụ: 'Nâng cao trình độ văn hóa từ thế hệ mẫu giáo thì những loại nhạc 'bèo bọt' đừng hòng lọt vào tai khán giả'

Âm nhạc Việt đã trải qua một năm với khá nhiều thăng trầm lẫn biến động. Liên tiếp các ca khúc bị tố 'đạo nhái', tranh cãi nảy lửa về việc đặt tít phản cảm, hay những vụ kiện tụng liên quan đến vấn đề bản quyền âm nhạc... đã khiến làng nhạc Việt biến động không ngừng.

Trước thềm xuân Kỷ Hợi, nhạc sĩ Dương Thụ đã có chia sẻ khá thẳng thắn với báo Pháp luật và Xã hội về những vấn đề bất cập của âm nhạc Việt năm vừa qua.

Nhạc sĩ Dương Thụ

- Nhìn lại những hoạt động trong năm qua, ông nhận định ra sao về sự chuyển biến của thị trường âm nhạc Việt Nam?

Tôi nhận thấy thị trường âm nhạc có sự phát triển rõ rệt. Khu vực mà các bạn gọi là nhạc thị trường, giải trí và bolero tăng trưởng khá là mạnh. Nhưng sự phát triển đó có tốt cho thị trường âm nhạc nói chung hay không thì lại là một chuyện khác. Nếu nhạc thị trường lấn át nhiều quá so với nhạc nghiêm túc thì sẽ có vấn đề trong việc phát triển chung của âm nhạc.

Theo tôi thấy, hiện nay nhạc thị trường hơi lấn át nhạc chính thống. Dù trong năm qua, khu vực nhạc nghiêm túc cũng chuyển biến tích cực. Bằng chứng là những nhạc sĩ, ca sĩ xuất phát từ nhạc viện, có học qua bài bản thì khả năng kiếm tiền dễ hơn. Đặc biệt là các bạn theo đuổi dòng nhạc Underground, họ sáng tác và thể hiện ca khúc trên mạng với nhiều nét mới mẻ khá thú vị. Những nghệ sĩ trẻ cũng bắt đầu bán được sản phẩm và được công chúng đón nhận.

Trước đây, dòng nhạc Underground rất khó phát triển ở Việt Nam nhưng thời điểm hiện tại, nó đang "bùng nổ" khá mạnh. Công bằng mà nói, ở cả 2 khu vực âm nhạc giải trí và chính thống đều phát triển nhưng thiếu sự cân bằng. Tựu trung lại khiến công chúng nghĩ rằng âm nhạc nước mình chưa tốt. Họ chê bai dòng nhạc thị trường nói riêng và âm nhạc Việt nói chung, nhưng chê như thế là không đúng.

- Với sự trăn trở như vậy, ông mong muốn thị trường âm nhạc Việt sẽ chuyển dịch ra sao trong tương lai?

Ngày nay, khán giả có nhiều lựa chọn về dòng nhạc để thưởng thức, họ thích nghe thể loại nào thì nghe, điều này là nhân bản và có cái tốt của nó. Nhưng với một người làm âm nhạc chuyên môn như tôi, ước mơ lớn nhất vẫn là dù cho đó là nhạc thị trường hay chính thống thì làm sao giữ được chất nghệ thuật thuần túy, văn minh cao. Có lẽ đến một ngày nào đó khi giới trẻ được học hành tốt hơn, có văn hóa nền tảng kiến thức tốt hơn thì cục diện thị trường sẽ thay đổi.

Còn bây giờ mình chửi rủa, chê bai thì cũng có thay đổi được đâu? Bởi vì người nghe quyết định hết. Bạn không thể bắt khán giả nghe nhạc cổ điển hay nhạc "ông Thụ" được nếu họ không muốn. Nếu đưa nhạc của tôi cho một số người thưởng thức, sẽ có người thích hoặc không và điều đó là hợp lí bởi họ không hiểu mình thì nhạc của mình cũng sẽ khó nghe với họ, còn thể loại khác lại dễ hơn. Tại sao lại bắt mọi người phải nghe nhạc của mình?

Tôi nhìn cuộc sống rất tích cực nên không thấy buồn hay bi quan. Tôi chỉ mong rằng văn hóa Việt Nam và thị trường âm nhạc mỗi ngày một văn minh hơn trong khu vực đại chúng lẫn khu vực có học thuật. Như thế thì tỉ lệ cân bằng sẽ tốt hơn, dẫu biết số lượng người làm nghệ thuật bao giờ cũng ít hơn nhưng ít quá thì không được. Ở nước ngoài, âm nhạc giải trí có tính nghệ thuật rất cao và tôi hi vọng trong tương lai, âm nhạc Việt cũng sẽ được như thế.

- Trong năm qua, nhiều ca khúc dù không được giới chuyên môn đánh giá cao về chất lượng nhưng vẫn xuất hiện và đạt được những giải thưởng âm nhạc lớn. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Mỗi giải thưởng có ban giám khảo và mục đích riêng, do vậy kết quả sẽ phụ thuộc vào trình độ của ban giám khảo. Họ thích thì họ đưa vào thôi và mình không nên coi trọng chuyện đó. Họ không phải là chuẩn mực của văn hóa Việt.

Kể cả đó là ý kiến từ Hội nhạc sĩ thì đó cũng là đánh giá riêng của họ, tại sao mình phản đối được? Và từ đây lại phát sinh một điều hay là kết quả đó sẽ phản ánh trình độ thưởng ngoạn âm nhạc của ban giám khảo, Hội đồng chuyên môn...

Giải thưởng âm nhạc ở nước ta hiện nay vẫn còn phụ thuộc ít nhiều vào lượng người nghe trực tuyến, còn tại nước ngoài, nếu sản phẩm thiếu tính nghệ thuật thì khán giả sẽ không mua để nghe đâu. Trình độ sàng lọc của công chúng Việt không cao, ca sĩ lại có cách làm cho lượt nghe nhiều lên nên nhiều người sở hữu "triệu view" nhưng thật ra không phải thế đâu. Nếu trình độ âm nhạc của giới trẻ tăng lên thì những con số ảo đó chẳng có giá trị gì.

Hiện nay, lượt nghe đóng vai trò quan trọng nhưng tôi nghĩ nó sẽ không tồn tại lâu, khi dân trí tăng lên thì mọi chuyện sẽ khác. Nhưng thay đổi không thể trong một sớm một chiều, hay chỉ vài năm mà khác được, phải đổi thay từ thế hệ mẫu giáo, các cháu nghe nhạc và có hiểu biết thì những loại nhạc "bèo bọt" đừng hòng lọt vào tai khán giả.

Còn bây giờ, chúng ta đừng chê trách nữa mà hãy làm thay đổi cho tốt hơn. Giờ tôi có nói nữa thì lại càng bị "ném đá" và mất uy tín, từ đó sẽ ít người chịu nghe ý kiến của mình. Để rồi khi muốn chia sẻ điều tốt đẹp thì không ai nghe, ai tin mình.

- Năm qua cũng chứng kiến khá nhiều ca khúc Việt vi phạm bản quyền âm nhạc cũng như các vụ kiện tụng liên quan đến câu chuyện bản quyền xảy ra, đây là vấn đề nhức nhối và đã tồn tại rất lâu như một "căn bệnh trầm kha". Ông nghĩ sao về thực trạng này?

Với cá nhân tôi, việc được bảo hộ bản quyền âm nhạc là khá tốt. Nếu không có Trung tâm bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thì tôi cũng không có xu nào.

Ở Việt Nam, mọi người đừng nghĩ như nước ngoài, vấn đề bản quyền ở phương Tây nó khác. Mình mới làm thì sẽ có thiếu sót, còn khán giả hay đứng trên phương diện văn minh nhất để chê thực tế kém văn minh, đó là điều không đúng.

Cho nên, hãy chấp nhận những gì chưa hay, cần thời gian thay đổi và nó chỉ thay đổi nếu chúng ta có thái độ tích cực. Tôi ủng hộ việc các nhạc sĩ lên tiếng đòi quyền lợi tác phẩm từ các trang mạng khai thác âm nhạc của họ, đó là điều nên làm.

- Cảm ơn ông về những chia sẻ trên!

Nhạc sĩ Hàn Châu: 'Dương Thụ không viết được bolero nên đả phá' Không đồng tình trước những phát ngôn mới đây của Dương Thụ về bolero, hai nhạc sĩ gạo cội của dòng nhạc này là Hàn ...

Nhạc sĩ Dương Thụ đính chính về phát ngôn chê Hồng Nhung, Thanh Lam NS Dương Thụ đang gây tranh cãi vì phát ngôn được cho là “chê Thanh Lam, Hồng Nhung, chỉ trích Bolero”. Mới đây, ông đã ...

Nhạc sĩ Dương Thụ: Sự thụt lùi của âm nhạc không ở hoạt động giải trí Người từng đảm nhận vai trò Tổng đạo diễn chương trình “Nửa thế kỷ Bài hát Việt Nam” tại Nhà hát Lớn Hà Nội cách ...