Phiên tòa vụ Hà Văn Thắm sáng 29/8: 2.000 tỷ đồng đã đi đâu?

Phiên tòa tạm dừng. Kết thúc phần công bố cáo trạng, chiều chuyển sang phần xét hỏi.

Ở phiên xử sơ thẩm lần 1, cáo trạng xác định trong thời gian được Tập đoàn Dầu khí (PVN) cử sang OceanBank tham gia quản lý với chức danh Tổng Giám đốc, đồng thời là người đại diện phần góp vốn của PVN tại oceanbank, Sơn đã lợi dụng sự phụ thuộc của OceanBank (do PVN có lượng tiền gửi rất lớn), lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao.

Vì mục đích và động cơ cá nhân nên đã bàn bạc và thống nhất với Thắm đề ra chủ trương thu thêm lãi suất vay tín dụng và chênh lệch tỷ giá dưới hình thức thu phí của khách hàng (phí dịch vụ quản lý tài sản, tư vấn, đầu tư, phí mua lại tài sản…) thông qua Cty Cổ phần BSC Việt Nam (Cty BSC, do Thắm thành lập năm 2008) trái quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Số tiền này được dùng để chi “chăm sóc khách hàng” nhưng thực chất là dùng để trả lãi suất ngoài hợp đồng trên số tiền gửi của PVN tại ngân hàng. Việc này đã gây thiệt hại cho oceanbank và khách hàng gần 69 tỷ đồng và Sơn được hưởng lợi hơn 69 tỷ đồng.

Từ chủ trương "thu phí" đã thống nhất với Sơn, Hà Văn Thắm giao cho Nguyễn Văn Hoàn - Phó TGĐ Oceanbank thu phí chênh lệch lãi bằng hình thức: Cty BSC ký các hợp đồng dịch vụ với khách hàng thu phí.

Thực tế, các khách hàng không có nhu cầu cung cấp dịch vụ và Cty BSC cũng không cung cấp cho họ dịch vụ gì. Tuy nhiên, họ vẫn phải ký hợp đồng để được vay vốn hoặc mua ngoại tệ và ngân hàng hợp thức được việc thu phí chênh lệch.

Kết quả điều tra cho thấy, từ ngày 22/5/2009 đến ngày 31/1/2012, BSC đã thu hơn 70 tỷ đồng.

Và sau đó, mỗi khi Sơn có nhu cầu về tiền, Thắm đều chỉ đạo thành viên Ban kiểm soát Oceanbank sử dụng nguồn tiền của BSC "thu phí" được để chi cho Sơn.

Từ tháng 9/2009 đến 11/2010, công ty BSC đã chi cho Sơn hơn 69 tỷ đồng.

Về số tiền nhận được từ công ty BSC, Sơn khai không biết nguồn tiền đã nhận, chỉ biết Thắm phải chi theo thỏa thuận đã thống nhất với Sơn.

Sơn khai, số tiền đó ông ta dùng để chi đối nội, đối ngoại cho Oceanbank và công ty OGC. Đến nay Sơn vẫn không thừa nhận việc bàn bạc, thống nhất với Thắm về chủ trương "thu phí".

Tuy nhiên, theo cơ quan điều tra, với tài liệu đã thu thập được, đủ căn cứ kết luận Sơn đã bàn bạc, thống nhất với Thắm chủ trương "thu phí" của khách hàng vay vốn và khách mua ngoại tệ, thông qua công ty sân sau của Thắm. Sơn là người hưởng lợi từ số tiền "thu phí" này.

Ở phiên tòa trước, Sơn bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Tổng Giám đốc OceanBank) đã phủ nhận việc được Thắm bàn bạc cũng như được hưởng lợi hơn 69 tỷ đồng “chăm sóc khách hàng”. Ngay cả chủ tọa phiên tòa cũng cho rằng: “Trong hơn một năm, bị cáo cầm một lúc gần 69 tỷ, tiền nhiều như lá, bị cáo quá choáng ngợp, không thể nhớ được?".

Theo cáo trạng của TANDTC, cuối năm 2008, sau khi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) ký thỏa thuận với OceanBank để trở thành cổ đông và đối tác chiến lược của OceanBank (chiếm 20% cổ phần) đã cử Nguyễn Xuân Sơn (SN 1962, trú tại Tây Hồ, Hà Nội) sang làm thành viên HĐQT kiêm chức vụ Tổng Giám đốc (TGĐ) của OceanBank. Thời điểm này Sơn đang là TGĐ Công ty tài chính Dầu khí Việt Nam (PVFC).

Sau đó, đến đầu năm 2009, Hà Văn Thắm, Chủ tịch HĐQT và Nguyễn Xuân Sơn, Tổng giám đốc bàn bạc về việc huy động vốn cho Oceanbank.

Sơn đề nghị với Thắm hai vấn đề. Thứ nhất, Oceanbank phải chi cho Sơn ngoài lãi suất tiền gửi quy định trong hợp đồng với mức trên, dưới 1%/năm/tổng số tiền gửi để huy động vốn từ nhóm khách hàng dầu khí. Sơn cho rằng, đây là mức chi phí thấp hơn so với các ngân hàng khác.

Thứ hai, Thắm giao cho Sơn được toàn quyền quyết định việc chi phí mà không cần phải trao đổi chi tiết để Sơn được chủ động giải quyết.

Do OceanBank là Ngân hàng mới được chuyển đổi từ Ngân hàng nông thôn có quy mô nhỏ, khó cạnh tranh trong việc huy động vốn và Thắm tính toán mức chi thêm này sẽ khoảng trên dưới 01%/năm nên đã chấp nhận đề nghị của Sơn để giúp OceanBank thu hút được nguồn tiền gửi của nhóm khách hàng thuộc PVN.

Khi bàn bạc về nguồn tiền chi cho Sơn để huy động vốn, Thắm và Sơn thống nhất sẽ “thu phí” của khách hàng vay vốn và khách hàng mua ngoại tệ, thông qua công ty cổ phần BSC Việt Nam - công ty sân sau mà Thắm nhờ người thân quen đứng tên.

Phiên tòa tiếp tục, ông Nguyễn Xuân Sơn được dẫn giải vào tòa sau ít phút nghỉ. VKS tiếp tục công bố cáo trạng.

Phiên tòa tạm nghỉ

Nợ xấu hơn 14.000 tỷ đồng

Theo cáo trạng của VKSNDTC về vụ việc Hà Văn Thắm xảy ra tại Ngân hàng Đại Dương (OceanBank), ngoài sai phạm đối với các khoản cho công ty Trung Dung vay 500 tỷ đồng, Hà Văn Thắm và các đối tượng tại OceanBank còn có các sai phạm trong việc thẩm định, phê duyệt, giải ngân, kiểm tra sau cho vay đối với nhiều doanh nghiệp, đến nay nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) khoảng 4.935 tỷ đồng và nợ có khó có khả năng thu hồi là hơn 9.048 tỷ đồng, tài sản đảm bảo không đủ điều kiện pháp lý để định giá, công ty hoạt động thua lỗ hoặc không có nguồn thu, OceanBank xác định khó có khả năng thu hồi.

Theo quyết định trưng cầu giám định của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, Cơ quan điều tra phối hợp với Đoàn giám định của NHNN và OceanBank rà soát đánh giá tình trạng toàn bộ các khoản nợ xấu có khả năng mất vốn, xác định hành vi vi phạm và hậu quả hoạt động cấp tín dụng tại ngân hàng này.

Đoàn giám định đã đánh giá và xác định hậu quả đối với các khoản vay của 8 khách hàng gồm công ty TNHH Bất động sản TNN; công ty CP BSC Việt Nam; Công ty CP Đầu tư và tư vấn tài chính Liên Việt; Công ty cổ phần tập đoàn Vina Megastar; Công ty CP Nam Định; Công ty CP Sân Golf Ngôi sao Chí Linh; Công ty CP Đầu tư Toàn Việt và Công ty CP Tư vấn đầu tư xây dựng và kinh doanh nhà với tổng dư nợ nhóm 5 tính đến 31/3/2016 là hơn 2.652 tỷ đồng, trong đó nợ gốc là hơn 1.785 tỷ và nợ lãi, tiền phạt hơn 866 tỷ.

Ngoài ra, cơ quan điều tra đang yêu cầu OceanBank rà soát, đánh giá, làm rõ tình trạng các khoản vay khác và xác định khả năng trả nợ của khách hàng, yêu cầu thu hồi nợ trước hạn và phối hợp với đoàn giám định NHNN xác định hậu quả đối với từng khoản vay không có khả năng thu hồi.

Do thời hạn điều tra đã hết, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ công an quyết định tách hành vi trên, tiếp tục điều tra mở rộng và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật vào giai đoạn II của vụ án.

Các bị cáo được dẫn vào phòng xét xử. VKS tiếp tục công bố cáo trạng.

VKS tiếp tục công bố cáo trạng

Các bị cáo đã có mặt tại tòa

Hà Văn Văn Thắm trong phiên xử ngày 29/8.

Bị cáo Sơn luôn tươi cười khi được phóng viên chụp ảnh.

Ông Phạm Công Danh

Diễn viên Quỳnh Tứ cũng đã có mặt.

Ở ngày đầu xét xử (28/8), chủ toạ phiên toà phải mất khoảng 3 giờ để kiểm tra căn cước các bị cáo. Thẩm phán Trần Nam Hà cho biết, trong phiên xử lần này tòa triệu tập tổng cộng 747 người liên quan, tuy nhiên tòa ghi nhận vắng nhiều. Theo thẩm phán, với những người vắng mặt trong quá trình xét hỏi thấy cần thiết tòa sẽ triệu tập. Nếu những người này cố tình không đến tòa sẽ đề nghị cơ quan công an áp giải theo quy định.

Phòng xử án rộng khoảng 300 m2 với sức chứa 500 người. Do lượng người triệu tập đến quá đông do đó một số được bố trí ngồi ở phòng khác. Khi chủ toà phiên toà gọi đến, những người này sẽ được đưa xuống phòng xét xử.

Số luật sư bào chữa trong vụ án cũng lên đến 50 người, trong đó Hà Văn Thắm có 2 luật sư, Nguyễn Xuân Sơn có 4 luật sư bào chữa.

HĐXX sơ thẩm gồm có 5 người do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa. Mặt khác, do tính chất quan trọng của vụ việc, TAND Hà Nội còn bố trí thêm một thẩm phán dự khuyết và 2 hội thẩm nhân dân dự khuyết.

Những người có liên quan đến vụ án đang làm thủ tục vào phiên xét xử. Trong ngày đầu xét xử, đại diện VKSND Hà Nội vẫn chưa đọc xong bản cáo trạng dài 109 trang. Sáng nay, cơ quan công tố tiếp tục việc này.

Theo ghi nhận của phóng viên, phiên xét xử Hà Văn Thắm có hơn 40 cơ quan báo chí tác nghiệp tại phòng riêng qua màn hình tivi.

Hàng chục cảnh sát cũng được huy động để bảo vệ, áp giải bị cáo, dẫn đường và phân luồng giao thông.

Nhật Anh - Phi Hùng

Theo Đời sống & Pháp lý