Thương lục không phải là nhân sâm như nhiều người lầm tưởng

Tất cả các bộ phận của cây thương lục đều có độc. (Ảnh: vicuocsong.net)

Cây thương lục có tên khoa học là Phytolacca acinosa Roxb. Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam, thương lục là cây thảo sống nhiều năm, cao tới 1,5m. Rễ củ mập. Thân hình trụ nhẵn, màu xanh lục, ít phân nhánh. Thương lục được trồng nhiều làm cảnh và làm thuốc. Trồng bằng mầm rễ và bằng hạt. Có thể thu hoạch rễ vào mùa thu hay mùa đông.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, tất cả các bộ phận của cây thương lục đều mang độc. Lượng phytolaccatoxin ở mức cao có mặt ở tất cả các bộ phận từ rễ, thân, củ của cây thương lục. Nếu người sử dụng ăn phải lượng chất này ở mức cao có thể gây nguy hiểm tính mạng. Một số bộ phận khác như lá chứa chất glucoside (cũng là độc chất), trong rễ còn có steroid saponin (chất này được cho là có tác dụng diệt tinh trùng).

Rễ của cây thương lục. (Ảnh: vicuocsong.net)

Trong đông y từ lâu đời sử dụng cây thương lục như một vị thuốc chữa bệnh nhưng được xếp vào loại "hạ phẩm" vì là thuốc có độc, hầu hết trong các sách y học đều lưu ý khi sử dụng cây này.

Thương lục là một vị thuốc công hạ (tẩy xổ) mãnh liệt, có thể gây sảy thai, nên không dùng cho phụ nữ có thai và người già, người tỳ vị hư nhược. Ngay cả người trai trẻ khỏe mạnh mà dùng nhiều và dùng lâu dài thì cũng tổn thương gân cốt và hại thận.

Thương lục không phải là nhân sâm

Rễ cây thương lục rất giống nhân sâm.

Củ (rễ) của cây thương lục lớn rất nhanh, trong thời gian 6-8 tháng đã cho củ khá to, trông rất giống sâm thật. Tuy nhiên, trong rễ của cây thương lục có chất độc đắng gọi là phytolaccatoxin, rất nhiều muối kali nitrat, axit oxymyristinic.

Chính vì dễ trồng, mau lớn, có hình dạng bên ngoài và mùi vị sau khi ngâm rượu rất giống mùi nhân sâm nên nhiều người đã đào rễ, cắt lát, phơi khô hoặc để cả củ dùng ngâm rượu để uống mà hoàn toàn không hay biết là mình đang đưa các chất độc vào cơ thể, dùng nhiều có thể gây tử vong.

Một số công dụng của thương lục

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, thương lục có tác dụng long đàm nhưng không giảm ho suyễn, ức chế với mức độ khác nhau đối với một số trực khuẩn và một số nấm gây bệnh ngoài da; chống viêm, nâng cao tính miễn dịch của cơ thể..

Ngoài ra các nghiên cứu còn chứng minh trong rễ thương lục có chất steroid saponin, chất này có tác dụng diệt tinh trùng, nhiều muối kali nitrat, acid oxymyristinic,…

Bài thuốc chữa bệnh có thương lục

- Chữa viêm thận cấp và mạn: Thương lục 10g, thịt lợn 60g, cho nước vào nấu chín, chia làm 3 lần ăn trong ngày.

- Chữa cổ trướng: Thương lục 6g, vỏ quả bí đao, đậu đỏ mỗi thứ 30g, trạch tả 12g, phục linh bì 20g. Sắc nước uống.

- Chữa chứng đau cổ họng: Dùng rễ thương lục hơ nóng bọc vải chườm vào cổ.

- Bệnh mủ da, mụn nhọt, đầu đinh: Thương lục 15g, bồ công anh 60g, nấu nước rửa.

Những dấu hiệu ngộ độc thương lục

Thương lục có độc nên nếu dùng quá liều trên người gây ngộ độc sau 20 phút đến 3 giờ. Ngộ độc nhẹ thì thân nhiệt tăng, tim đập nhanh, thở mạnh, nôn mửa, đau bụng, tinh thần hoảng hốt, nói lảm nhảm. Ngộ độc nặng có thể gây liệt thần kinh, hôn mê, thở khó, huyết áp tụ, tim ngừng đập gây tử vong.

Trong dân gian có kinh nghiệm dùng cam thảo sống, đậu xanh giã dập nấu nước uống giải độc thương lục, nhưng tốt nhất nên đưa ngay người bệnh cấp cứu ở cơ sở y tế hiện đại.

Đọc thêm bài viết: Uống rượu ngâm củ thương lục, 13 người bị ngộ độc

http://plo.vn/xa-hoi/khoe-360/uong-ruou-ngam-cu-thuong-luc-13-nguoi-bi-ngo-doc-716598.html