Tổng thống Trump vẫn còn nhiều lời hứa dang dở với nước Mỹ

Ông Trump đã phá vỡ lời hứa không bao giờ đi nghỉ mát hay đánh golf để giải trí. Kế hoạch nâng cấp cơ sở hạ tầng đã trở thành lời nói suông. Ông cũng bỏ qua lời đe dọa sẽ ném trung sĩ đào ngũ Bowe Bergdahl ra khỏi một chiếc máy bay mà không có dù.

Có thể nói rằng hỗn loạn và om sòm là đặc trưng của nhiệm kì ông Trump. Tuy nhiên, ông Trump cũng đã hoàn thành rất nhiều cam kết đưa ra trong chiến dịch tranh cử 2016.

Chủ đề này sẽ đóng vai trò quan trọng trong đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa sắp tới. Ông Trump sẽ phải cố gắng thuyết phục các cử tri rằng ông xứng đáng một nhiệm kì thứ hai giữa lúc hàng triệu người Mỹ nhiễm Covid-19, nền kinh tế suy sụp và bất ổn xã hội sục sôi.

Trong sự kiện vận động tranh cử ngày 18/8/2020 tại bang Arizona, ông Trump tuyên bố: "Tôi là ứng viên duy nhất mang lại cho các bạn nhiều hơn những gì đã hứa trong chiến dịch tranh cử. Tôi là người duy nhất từ trước đến nay, và có lẽ là cả từ nay về sau nữa"

Năm 2016, ông Trump bị chỉ trích vì không đưa ra được những kế hoạch chính sách chi tiết như bà Hillary Clinton. Nhưng ông đã  gạt đi các chuẩn mực của Đảng Dân chủ, vạch ra một tầm nhìn mới được thúc đẩy bởi chủ nghĩa dân tộc. 

Từ đó đến nay, ông Trump đã hành động dựa trên tầm nhìn của mình, thực hiện các cam kết chống dân nhập cư trái phép, xé toạc các qui định quản lí doanh nghiệp, chuyển đổi vai trò của Mỹ trên thế giới bằng cách từ bỏ các thỏa thuận đa phương và làm đảo lộn các liên minh lâu đời.

Nhưng liệu những điều trên có quan trọng hay không khi hơn 175.000 người Mỹ đã chết và hơn 5,5 triệu người bị nhiễm Covid-19, biến nước Mỹ thành ổ dịch Covid lớn nhất thế giới?

Ông Douglas Brinkley, nhà sử học về các tổng thống tại Đại học Rice cho biết: "Tôi nghĩ lợi thế trong nỗ lực tái tranh cử của ông Trump sẽ là những lời hứa mà ông đã thực hiện được, ví dụ như đưa nước Mỹ tránh xa các cuộc chiến tranh nước ngoài như Afghanistan và Iraq".

Theo AP, tác động lớn nhất của ông Trump là về việc giải quyết tình trạng nhập cư trái phép. Dù Mexico không trả tiền cho "bức tường to lớn và đẹp đẽ" mà ông Trump cam kết xây dựng dọc 2.000 dặm biên giới phía nam, nhưng dự án xây tường biên giới vẫn đang được tiến hành.

Ông Trump đã thành công trong việc biến đổi hệ thống nhập cư của Mỹ một cách căn bản, dù nỗ lực này gần như không nhận được sự hợp tác của Quốc hội và bị tòa án phản đối mạnh mẽ.

Trong những lĩnh vực khác, ông Trump đạt được thành tích tốt xấu lẫn lộn.

Về kinh tế, ông Trump và các nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã thúc đẩy thành công chính sách cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp như đã hứa. Ông thất bại trong việc giảm khung thuế thu nhập cá nhân từ 7 khung xuống còn ba để đơn giản hóa bộ luật thuế. Các nỗ lực gia tăng việc làm sản xuất của ông bị đình trệ bắt đầu từ năm thứ ba trong nhiệm kì.

Ông Trump từng hứa sẽ thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình lên mức 3,5% mỗi năm. Tuy nhiên, nước Mỹ chưa bao giờ vượt quá mức tăng trưởng 3% trong ba năm trở lại đây. Thành tựu việc làm của ông Trump bị xóa sạch bởi đại dịch Covid-19, tỉ lệ thất nghiệp tăng vọt trong cuộc suy thoái tồi tệ nhất sau Đại Khủng hoảng 1929.

Một số lời hứa gây tranh cãi của ông Trump đã thất bại, ví dụ như cam kết cho người dân Mỹ được quyền mang vũ khí bất chấp hạn chế của các địa phương. Ông Trump cũng để mặc cho chi phí giáo dục tăng vọt và bỏ đi những kế hoạch ông từng đề xuất để giúp các khoản vay nợ sinh viên trở nên hợp lí hơn.

Nhưng ông Trump đã giữ được các lời hứa khác. Sau khi nhậm chức, ông nhanh chóng thu hẹp bộ máy cơ quan liên bang, cắt giảm ngân sách, tinh giản biên chế. Tuy nhiên, chủ trương này lại phản tác dụng: thiếu hụt nhân lực là một phần nguyên nhân khiến Mỹ chậm trễ trong việc đối phó với đại dịch trong giai đoạn đầu. 

Cam kết của ông Trump nhằm triển khai kế hoạch khổng lồ 1.000 tỉ USD để xây dựng lại cơ sở hạ tầng của đất nước, bao gồm sân bay, đường xá, cầu cống ... nay đã trở thành lời hứa hão. 

Ông Trump từng tuyên bố sẽ không bao giờ đánh golf với bạn bè mà chỉ chơi golf với những người có thể giúp ông quản lí đất nước. Trên thực tế, kể từ khi thành tổng thống, ông đã đến các câu lạc bộ chơi golf hơn 270 lần, AP dẫn số liệu một website chuyên theo dõi các chuyến đi của ông. Nhiều bức ảnh cho thấy ông thường chơi cùng các tay golf chuyên nghiệp. 

Ông Trump cũng phát động chiến dịch để vô hiệu hóa các biện pháp bảo vệ môi trường được chính quyền ông Obama thông qua. Cùng lúc đó, ông Trump lại ưu tiên khai thác trữ lượng dầu đá phiến, khí đốt tự nhiên và than của đất nước.

Tuy nhiên, tòa án Mỹ đang đảo ngược rất nhiều chính sách môi trường của ông Trump, tuyên bố chúng bất hợp pháp và không có lí do hợp lí.

Về thương mại, ông Trump đã đàm phán lại Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông Trump khơi mào chiến tranh thương mại Mỹ-Trung nhưng vẫn thất bại trong việc giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc.  

Trên phương diện quốc tế, ảnh hưởng của ông Trump tới chính sách ngoại giao của Mỹ là rất lớn. Vị thế của nước Mỹ được xác định lại hoàn toàn sau khi chính sách "Nước Mỹ là số một" được đưa vào thực tiễn.

Ông Trump đã tăng cường ngân sách cho quân đội, tham gia vào cuộc chạy đua vũ trang lên vũ trụ, đe dọa sẽ chấm dứt tư cách thành viên của Mỹ trong các liên minh mang tính bước ngoặt của thế kỉ 20, bao gồm cả NATO.

Tại các hội nghị thượng đỉnh, ông Trump tìm cách kết thân với Nga nhưng lại gây hấn với các đồng minh lâu năm như Anh và Canada.

Theo AP, dấu hiệu cho thấy ông Trump đã đi quá xa khỏi cộng đồng quốc tế là việc cắt đứt tài trợ cho WHO dù cả Mỹ lẫn thế giới vẫn đang phải vật lộn với đại dịch COVID-19.

Ông Jeremy Shapiro, thành viên cấp cao tại Viện Brookings nói rằng ông Trump đã thay đổi chính sách ngoại giao Mỹ quá nhiều, vượt quá cả những dự định ông vạch ra trước khi vào Nhà Trắng.

Ông Shapiro nói: "Trump không hề chuẩn bị tâm lí cho mọi người về mức độ của những cải cách ông ta muốn thực hiện. Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông ta không nói: "Tôi không quan tâm đến nhân quyền", "Tôi không quan tâm đến dân chủ", "Tôi không quan tâm về đồng minh"".  

Ông Trump phàn nàn rằng nước Mỹ phải chịu thiệt thòi trong rất nhiều thỏa thuận ở các lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, ông Shapiro lập luận rằng ông Trump đã không thể đàm phán được những điều kiện tốt hơn, ngoại trừ có lẽ là hiệp định NAFTA mới.  

"Phá vỡ một thỏa thuận là việc rất dễ. Tạo ra một thỏa thuận tốt hơn khó hơn nhiều. Và ông Trump cũng không làm được điều này".