'TP HCM phải trả 26.300 tỉ, dân Thủ Thiêm có được nhận đền bù?'

Chiều mai (14/8), UBND TP HCM tổ chức buổi họp báo công bố ranh 4,3 ha nằm ngoài quy hoạch, kế hoạch của UBND TP thực hiện những nội dung kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Qua những lần tiếp xúc lãnh đạo, hầu hết người dân Thủ Thiêm bày tỏ sự bức xúc, yêu cầu thành phố đảm bảo quyền lợi cho họ. Hơn 20 năm kể từ ngày quy hoạch Khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm được Thủ tướng phê duyệt, chính quyền TP HCM nhiều thời kỳ vẫn chưa tìm ra cách giải quyết dứt điểm những điểm nghẽn còn tồn tại trong dự án này.

Khó hoàn trả 26.300 tỉ

Ngày 10/8, UBND TP HCM đã báo cáo Thủ tướng về một số khó khăn trong việc hoàn trả 26.300 tỉ đồng, số tiền đã tạm ứng không đúng quy định từ ngân sách Nhà nước để đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm.

Để thu hồi khoản tạm ứng này, thành phố cần thực hiện các thủ tục để quyết toán vào Dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Thế nhưng, việc quyết toán chưa thể hoàn thành do vẫn còn nhiều hộ dân khiếu nại.

Ranh quy hoạch khu 4,3 ha ngoài Khu đô thị mới Thủ Thiêm sẽ được UBND TP công bố. (Ảnh: Lê Quân).

Là người đọc kết luận của Thanh tra Chính phủ ngay khi vừa công bố, đến bây giờ ông Lê Văn Lung vẫn thắc mắc kết luận chỉ nhắc đến phần quản lý các dự án BT, xây dựng hạ tầng, sai phạm liên quan đến xây dựng KĐTMTT. Trong khi đó, nội dung khiếu kiện của bà con thì chưa được nhắc đến.

"Thành phố phải hoàn trả 26.300 tỉ, vậy người dân chúng tôi có được nhận lại tiền đền bù hay không, thì không thấy đề cập trong kết luận", ông Lung thắc mắc.

Ngày 26/6, Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận chỉ ra hàng loạt sai phạm gây lãng phí, nguy cơ gây thất thoát tiền của Nhà nước với giá trị lớn. Những sai phạm này thuộc trách nhiệm của Ban Quản lý KĐTMTT, Sở Giao thông Vận tải, Tài Chính, Tài nguyên và Môi trường, Quy hoạch - Kiến trúc, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Viện Nghiên cứu phát triển nhà thành phố...

UBND TP đã không lập các dự án theo thứ tự ưu tiên để trình duyệt theo quy định; giao đất, cho thuê đất trước khi đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật chính KĐTMTT, chỉ định nhà đầu tư không đúng quy định…

Về giá đất, các cơ quan chức năng đã đề xuất và được thành phố phê duyệt chi phí đầu tư bình quân cho 1 m2 đất thương mại - dịch vụ - nhà ở là 26 triệu đồng/m2, chênh lệch giảm khoảng 50% so với đơn giá đề xuất ban đầu. Việc này giúp các nhà đầu tư được hưởng lợi do chênh lệch giá đất lớn do được đầu tư hạ tầng kỹ thuật chính theo hình thức hợp đồng BT.

Bên cạnh đó, quỹ đất trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là 221,68 ha được tạo ra bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, nhưng TP HCM đã sử dụng chủ yếu để thanh toán đối ứng cho các dự án BT được chỉ định nhà đầu tư mà không thông qua đấu thầu, giao đất không qua đấu giá là vi phạm các quy định về đấu thầu và quản lý sử dụng đất đai.

Một dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm được khởi công từ năm 2013 đến nay vẫn còn dang dở. (Ảnh: Lê Quân).

Từ những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu TP HCM phải thu hồi và hoàn trả ngay 26.300 tỉ đồng đã tạm ứng không đúng quy định từ ngân sách Nhà nước để đầu tư cho khu đô thị này tính đến ngày 30/9/2018.

Ông Nguyễn Biểu (hộ dân ở phường Bình An) cho rằng việc thu hồi 26.300 tỉ theo hướng giảm cho nhà đầu tư, trong khi đó quyền lợi của người dân sẽ được đền bù thế nào thì vẫn đang là câu hỏi chờ giải đáp.

“Trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế, gây thiệt hại tài sản Nhà nước trước ngày 31/12 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật”, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.

Xác định lại ranh khu 4,3 ha

"Phần người dân chúng tôi khiếu kiện sau khi có kết luận 1483 ngày 4/9/2018 là phải làm rõ 5 khu phố thuộc 3 phường (Bình An, Bình Khánh, An Khánh) ngoài ranh quy hoạch. Bà con chờ đợi câu trả lời từ chính quyền”, ông Lung nói.

Theo kết quả kiểm tra một số nội dung liên quan khiếu nại của công dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thanh tra Chính phủ đã kết luận việc UBND TP HCM thu hồi 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 là không có căn cứ.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc người dân thắc mắc về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha là có cơ sở, UBND TP HCM cần rà soát lại, sớm có phương án bồi thường, hỗ trợ thích hợp để chấm dứt tình trạng khiếu nại.

Những người dân như ông Nguyễn Văn Thạch (phường Bình An) vẫn khẳng định mình là một trong số ít người có đầy đủ cơ sở pháp lý để xác định ranh khu 4,3 ha.

"Tôi đấu tranh đã 16 năm nay, có người khổ quá đã qua đời. Chúng tôi chỉ muốn giành lại những gì thuộc về mình thôi", ông Thạch bày tỏ.

Thanh tra Chính phủ cho rằng người dân khiếu nại về ranh 4,3 ha là có căn cứ. (Ảnh: Tùng Tin).

Tại buổi họp về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2019 tổ chức đầu tháng 4, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong cho biết Chính phủ đã đồng ý cho UBND TP HCM xác định lại ranh giới cụ thể của khu đất 4,3 ha, dựa vào đó để làm cơ sở xem xét tái bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư cho người dân theo đúng quy định.

Thường trực UBND TP HCM đang lấy ý kiến của các sở liên quan, các bộ, ngành Trung ương để sớm đi đến thống nhất, tìm giải pháp tốt nhất cho những khiếu nại kéo dài của người dân ở Thủ Thiêm.

Tại buổi tiếp xúc cử tri quận Bình Thạnh ngày 19/6, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cho biết TP đang tập trung giải quyết những vấn đề còn tồn tại của KĐTM Thủ Thiêm.

"Qua thanh tra đã phát hiện 1 phần đất đã thu hồi không nằm trong ranh quy hoạch ban đầu được duyệt. Phần đất đã có hạ tầng giao thông và các công trình khác nên không thể yêu cầu doanh nghiệp trả lại mặt bằng như cũ, TP sẽ điều chỉnh chính sách phù hợp cho người dân", Bí thư Nhân thông tin.

Theo quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt năm 1996, KĐTM Thủ Thiêm tọa lạc bên bờ đông sông Sài Gòn có tổng diện tích 930 ha, bao gồm khu đô thị mới rộng 770 ha và khu tái định cư 160 ha.

Năm 1998, Kiến trúc sư trưởng TP phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2.000 KĐTM Thủ Thiêm, trong đó bổ sung vào quy hoạch khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An. Việc phê duyệt này được cho là trái thẩm quyền, khi chưa được Thủ tướng chấp thuận điều chỉnh tăng, giảm diện tích.

Ngày 7/9/2018, bản kết luận của Thanh tra Chính phủ đã nêu rõ việc tăng 4,3 ha của ranh quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm về phía bắc thuộc khu phố 1, phường Bình An là vi phạm Nghị định số 91 của Chính phủ về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch 1/2000 đối với Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Liên quan đến các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng trong phần diện tích 4,3 ha, UBND TP cho biết đang xây dựng chính sách bồi thường, hỗ trợ cho người dân và lập dự toán chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bổ sung cho người dân.