Tại buổi gặp giữa lãnh đạo UBND TP HCM với các doanh nghiệp bất động sản trên địa bàn TP nhằm lắng nghe, trao đổi những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp hiện nay sáng ngày 22/2, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đã đề xuất qui trình thực hiện dự án nhà ở 5 bước (thay vì 6 bước như đang áp dụng).
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, qui trình hiện nay phải trải qua nhiều bước, doanh nghiệp bị chôn vốn, làm tăng chi phí đầu tư xây dựng, tăng giá thành nhà ở mà cuối cùng người mua nhà là người gánh chịu.
Trước đề xuất của HoREA, đại diện một doanh nghiệp đặt vấn đề đối với ông Lê Hòa Bình, Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM: "Theo HoREA và Luật Xây dựng, điều kiện khởi công là giấy tờ hợp lệ, mà giấy tờ hợp lệ là quyết định giao đất. Có nghĩa là có được quyết định giao đất là được cấp giấy phép xây dựng. Như vậy, ở góc độ người quản lí nhà nước về Luật Xây dựng, ông cho ý kiến nếu làm như ông Lê Hoàng Châu đề xuất thì khó khăn, vướng mắc có thể là gì và vì sao không thể áp dụng được?"
Giải đáp vấn đề này, Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cho biết ở đây có hai ý: Thứ nhất, về cấp phép xây dựng theo Nghị định 53 hướng dẫn thủ tục cấp phép xây dựng, giấy tờ hợp lệ là quyết định giao và cho thuê đất, tức đủ điều kiện cấp phép xây dựng.
Điều 107, Luật Xây dựng qui định điều kiện khởi công xây dựng công trình, trong đó không qui định chủ đầu tư dự án phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước thì mới được thi công.
Thứ hai, về điều kiện khởi công theo Điều 107, Luật Xây dựng nêu có giấy tờ hợp lệ về đất đai.
"Khoảng năm 2015, 2016, lúc đó Sở Xây dựng đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng để hỏi hoàn tất nghĩa vụ tài chính về đất đai có phải là một yếu tố của điều kiện khởi công hay không, thì Bộ Xây dựng nói không phải.
Theo chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch UBND TP HCM, chúng tôi cũng rà hết. Bộ Xây dựng có văn bản nhưng văn bản đó không thay thế được hết các qui định khác. Cơ quan điều tra, kiểm toán cho rằng, văn bản của Bộ không phải là một trong những nội dung thực hiện thủ tục hành chính", Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cho biết.
Nói về lí do tại sao phải đóng nghĩa vụ tài chính thì mới làm bước tiếp theo được, ông Bình cho hay vì hiện nay, Sở Kế hoạch và Đầu tư làm xong bước chấp thuận chủ trương theo Luật Đầu tư.
"Dự án có thay đổi mục đích sử dụng đất thì ông Võ Văn Hoan đã chỉ đạo và giải quyết được. Trong khi đó, chủ trương của Luật Đầu tư là nhà đầu tư, cho phép nhà đầu tư trình đồ án qui hoạch 1/500 để phê duyệt.
Và khi phê duyệt 1/500 rồi cũng chưa qua Sở Xây dựng được vì Sở Xây dựng làm theo Nghị định 99 hướng dẫn Luật Nhà ở thì phải có đất ở hợp pháp, chưa nói đến chuyện phải đóng lúc nào.
Nếu không chuyển sang đất ở thì Sở Xây dựng không thể làm bước công nhận chủ đầu tư và bước tiếp theo được", ông Bình khẳng định.
Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cũng cho biết thêm, đối với việc bán nhà ở hình thành trong tương lai hay khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính mới được bán hàng, ở bước hoàn tất phần móng, Sở Xây dựng vẫn kiểm soát được nếu như UBND TP cho phép. Nhưng vẫn không thoát qua được Nghị định 71 và Nghị định 99.
"Sở Xây dựng mới kiến nghị cho phép xác định đất ở hợp pháp là gì? Trước đó trong văn bản năm 2016 Sở đã có kiến nghị rồi, Văn phòng Chính phủ có ra thông báo nhưng hiện nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng", ông Lê Hòa Bình nói.
Theo đó, ông Lê Hòa Bình đề nghị các chủ đầu tư khi có quyết định giao đất thì nên thực hiện đầy đủ các bước. Bởi trong quyết định giao đất, có những phần việc mà chủ đầu tư phải thực hiện đủ theo quyết định mà Chủ tịch UBND TP đã kí.
Thông tin từ Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, Sở Xây dựng cùng Sở Tài nguyên và Môi trường đang thống nhất làm sao đẩy nhanh qui trình để thực hiện chứng thư, xác định nguồn tài chính, kể cả những việc phát sinh nghĩa vụ tài chính. Hai sở sẽ có kế hoạch làm việc, thậm chí hàng tuần để giải quyết các vướng mắc.
HoREA đưa ra kiến nghị qui trình thực hiện nhà ở 5 bước như sau:
(1) Lập thủ tục Quyết định chủ trương đầu tư theo qui định của Luật Đầu tư; giao Sở Kế hoạch Đầu tư phối hợp cùng Tổ chuyên gia.
(2) Lập qui hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 theo qui định của Luật Quy hoạch đô thị; giao Sở Quy hoạch Kiến trúc chủ trì.
(3) Lập thủ tục giao thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo qui định của Luật Đất đai; giao Sở Tài nguyên Môi trường tổ chức thực hiện.
(4) Công nhận chủ đầu tư, chấp thuận đầu tư, thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật, cấp Giấy phép xây dựng và triển khai đầu tư xây dựng, giao Sở Xây dựng tổ chức thực hiện.
(5) Lập thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo qui định; giao Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Tài chính tổ chức thực hiện.
Còn đối với trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hợp pháp, HoREA đề xuất qui trình với 4 bước:
(1) Chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, chấp thuận đầu tư (theo Nghị định 11/2013/NĐ-CP; Nghị định 99/2015/NĐ-CP và Quyết định 03/2019/QĐ-UBND).
(2) Lập thủ tục trình duyệt qui hoạch chi tiết 1/500 hoặc thỏa thuận qui hoạch tổng mặt bằng dự án.
(3) Thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kĩ thuật, cấp Giấy phép xây dựng, triển khai đầu tư xây dựng (theo qui định tại Nghị định 59/2015/NĐ-CP; Nghị định 42/2017/NĐ-CP).
(4) Xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung (nếu có).