Xẻ thịt nghiến 'cụ' giữa khu bảo tồn: Cần khởi tố vụ án

KBTTN Phong Quang có tổng diện tích 8.563,05ha (diện tích sau điều chỉnh năm 2013) nằm trên địa bàn 4 xã của huyện Vị Xuyên là Phong Quang, Thuận Hòa, Minh Tân, Thanh Thủy và phường Quang Trung của TP Hà Giang. Từ đầu năm 2016, số vụ chặt phá và khai thác gỗ trái phép tại khu bảo tồn này diễn biến phức tạp, nghiêm trọng.

Tận diệt nghiến “cụ” ở Tiểu khu 117E

Theo điều tra của PV Việt Nam Mới, tính từ đầu năm 2016 đến nay, lực lượng kiểm lâm tỉnh Hà Giang tiến hành kiểm tra và phát hiện gần chục trường hợp cây nghiến trong KBTTN Phong Quang bị lâm tặc chặt phá, khai thác trái phép. Tổng khối lượng lâm sản lên tới hơn 157m3, toàn bộ là gỗ nghiến.

Một cây nghiến bi lâm tặc chặt hạ và xẻ lấy gỗ ngay trong rừng

Cụ thể: Ngày 14/6, Đoàn công tác liên ngành của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Giang, Ban Quản lý Rừng đặc dụng (BQLRĐD) Phong Quang và Ban Nội chính Tỉnh ủy Hà Giang kiểm tra và phát hiện 2 cây nghiến bị đốn hạ và khai thác tại Khoảnh 21, Tiểu khu 117E.

Trong đó một cây có khối lượng 37,65m3, bị chặt hạ trước thời điểm kiểm tra khoảng 3 tháng. Cây còn lại có khối lượng 28,57m3, bị chặt hạ khoảng 5 năm trước nhưng lâm tặc đã lén vào khai thác gỗ. Cả hai cây đều bị lâm tặc lấy đi một phần gỗ.

Cây nghiến mới chị đốn hạ, lá vẫn còn tươi và xanh

Tiếp đó, ngày 16/6, cán bộ Kiểm lâm của BQLRĐD Phong Quang kiểm tra và phát hiện 3 cây nghiến cổ thụ cũng nằm trong Tiểu khu 117E (Khoảng 20 và 21) bị đốn hạ và khai thác trái phép. Hai trong số ba cây này đã bị lâm tặc mang đi một phần gỗ.

Kết quả kiểm tra cho thấy, ngoài một cây nghiến có khối lượng 12,25m3 gỗ bị chặt hạ từ khoảng 5 năm trước, hai cây còn lại được xác định đều bị chặt hạ trong năm 2016. Trong đó một cây có khối lượng 20,62m3 bị đốn hạ khoảng 6 tháng trước thời điểm kiểm tra. Cây còn lại có khối lượng lên tới 34,82m3 được xác định mới bị cưa đổ khoảng 30 ngày trước.

Khúc nghiến này bị xẻ ra từ một thân cây bị đốn hạ nhiều năm trước

Gần đây nhất, ngày 13/9, lực lượng tuần tra của BQLRĐD Phong Quang tiếp tục ghi nhận thêm 3 cây nghiến khác mới bị lâm tặc đốn hạ cũng ngay tại Tiểu khu 117E (Khoảng 20 và 21). Trong số này, cây có khối lượng gỗ lớn nhất là 18,056m3, hai cây còn lại lần lượt là 3,538m3 và 1,963m3.

Phần lớn những "cụ" nghiến bi chặt hạ trong Tiểu khu 117E đều có kích thước rất lớn

Như vậy, chỉ tính riêng từ đầu năm 2016 đến nay đã có 8 cây nghiến cổ thụ trong KBTTN Phong Khoang bị đốn hạ và khai thác trái phép với tổng khối lượng gỗ thiệt hai lên tới 157,467m3. Nếu tính riêng những cây nghiến bị đốn hạ trong năm 2016, tổng khối lượng gỗ thiệt hại đã vượt ngưỡng 116m3. Điều đáng nói là tất cả những trường hợp phá rừng phát hiện được đều diễn ra trong cùng Tiểu khu 117E của khu bảo tồn.

Vụ việc nghiêm trọng, cần phải khởi tố

Trao đổi với PV Việt Nam Mới, ông Bùi Văn Đông, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Giang xác nhận việc có 8 cây nghiến bị lâm tặc chặt hạ và khai thác trong KBTTN Phong Quang. Riêng 5 cây nghiến phát hiện trong hai đợt kiểm tra hồi tháng 6/2016, đích thân ông Đông cũng tham gia đoàn.

Ông Đông nhận định vụ phá rừng ở KBTTN Phong Quang là nghiêm trọng và cần phải khởi tố

“Tình trạng phá rừng ở KBTTN Phong Quang diễn ra rầm rộ nhất vào năm 2012 – 2013. Đến 2014 thì tạm lắng xuống. Đợt này lại đang có dấu hiệu “nóng” trở lại. Gần đây cũng có một cây nghiến bị chặt hạ, đổ gần trường Tiểu học thôn Tân Sơn. Khối lượng cũng phải hơn 10m3”, ông Đông cho biết.

Những "cụ" nghiến khổng lồ ở Tiều khu 117E bị tận diệt không thương tiếc

Đánh giá về tình trạng phá rừng ở KBTTN Phong Quang với những trường hợp đã phát hiện từ đầu năm 2016 đến nay, ông Đông khẳng định, với tổng khối lượng gỗ thiệt hại lên tới hàng trăm mét khối mà lại là gỗ thuộc nhóm IIA thì đây là sự việc nghiêm trọng và lực lượng chức năng cần phải khởi tố vụ án để điều tra, xử lý.

Cây nghiến cổ thụ này vẫn còn kém xa kích thước nhiều "cụ" nghiến khác cũng bị lâm tặc đốn hạ

“Theo quy định thì phá rừng mà khối lượng gỗ thiệt hại từ 6m3 trở lên là có thể khởi tố rồi. Nếu bắt được đối tượng phá rừng thì khởi tố vụ án và khởi tố bị can luôn. Còn những trường hợp này chắc là BQLRĐD Phong Quang đang trong thời gian điều tra, theo dõi để bắt quả tang thủ phạm phá rừng. Theo quan điểm của tôi đúng ra là phải khởi tố vụ án”, ông Đông nhận định.

Lâm tặc thản nhiên lập trai, xẻ thớt nghiến ngay trong rừng

Vẫn theo ông Đông, để xảy ra những vụ phá rừng như trên, trách nhiệm trước hết thuộc về chủ rừng mà cụ thể là BQLRĐD Phong Quang: “Luật đã quy định rõ chủ rừng phải chịu trách nhiệm đầu tiên nếu để xảy ra phá rừng. Nhưng cũng cần xác minh kĩ xem khu vực rừng bị chặt phá đó chủ rừng có giao cho ai khác quản lý không? Nếu có giao thì người được giao phải chịu trách nhiệm đầu tiên”.

Để xảy ra tình trạng phá rừng, chủ rừng sẽ phải chịu trách nhiệm đầu tiên

Trong khi đó, ông Nguyễn Việt Hưng, Giám đốc BQLRĐD Phong Quang cũng thừa nhận với tổng khối lượng gỗ thiệt hại lớn như vậy, lực lượng chức năng hoàn toàn có thể đề nghị khởi tố vụ án. Tuy nhiên, ông Hưng cho biết, để tìm ra được thủ phạm của những vụ phá rừng ở KBTTN Phong Khoang là vô cùng khó khăn. Lịch sử địa phương ghi nhận không ít trường hợp khởi tố vụ án xong lại phải đình chỉ điều tra vì bế tắc trong quá trình tìm ra bị can.

Nơi phát hiện ra những cây nghiến bị lâm tặc đốn hạ rất gần với đường mòn tuần tra của lực lượng kiểm lâm

“Năm 2012 cũng đã khởi tố một vụ nhưng cuối cùng không bắt được thủ phạm. Nếu cứ khởi tố rồi không điều tra được như thế thì mang tính chất tràn lan quá, thiếu tính răn đe. Tính tuyên truyền, giáo dục vì thế cũng bị hạn chế nên chúng tôi phải cân nhắc”, ông Hưng nói.

Còn nữa