Bảng giá đất và kế hoạch sử dụng đất nhiều địa phương được cung cấp chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ

Nhiều UBND cấp tỉnh và cấp huyện đã thực hiện đăng tải công khai bảng giá đất cấp tỉnh và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện để đã cung cấp thông tin cho công dân. Tuy nhiên, có thực trạng là thông tin được cung cấp chưa đầy đủ và thiếu đồng bộ. Đồng thời tỷ lệ các tổ chức thực hiện tốt các quy định vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

Kết quả nghiên cứu đối với 63 tỉnh, thành phố và 704 quận, huyện, thị xã trên toàn quốc trong một năm cho thấy, chỉ có 27/63 UBND cấp tỉnh, thành phố đã đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh giai đoạn 2020 - 2024, tức 42,9%. Với kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2021, có 47,9%, tức 337/704 UBND cấp huyện đã đăng tải. 

Việc đăng tải thông tin cũng thiếu đồng bộ. Theo ghi nhận, người dân gặp khó khăn trong tìm kiếm thông tin một cách đầy đủ do các tài liệu đính kèm thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thường được đăng rải rác ở một số chuyên mục khác nhau trên các cổng/trang thông tin điện tử.

Kết quả tìm kiếm cũng cho thấy, chỉ có 17% cơ quan đăng tải đầy đủ kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đáp ứng yêu cầu đăng tải cả 4 loại tài liệu (thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất, quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, báo cáo thuyết minh và bản đồ kế hoạch sử dụng đất) hoặc đăng tải ba loại tài liệu quan trọng nhất ngoại trừ thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất.

Trong quá trình thực hiện nghiên cứu, nhóm tác giả  đã thực hiện việc gửi thư đến 561 văn phòng UBND cấp huyện để yêu cầu cung cấp thông tin đất đai.

Đáng chú ý, chỉ có 98 cơ quan cung cấp thông tin (chiếm 17,5%), 15 cơ quan từ chối cung cấp thông tin (chiếm 2,7%), 46 cơ quan có phản hồi nghiên cứu viên nhưng không cung cấp thông tin (chiếm 8,2%). Và có tới 402 cơ quan không phản hồi (chiếm 71,7%). 

Nhóm nghiên cứu đánh giá, có 12 tỉnh, thành phố, tương đương 19% đã thực hiện tốt nhất việc đăng tải thông tin kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử cấp huyện. Bao gồm Bắc Kạn, Sơn La, Nam Định, Đà Nẵng, Phú Yên, Gia Lai, Tiền Giang, Trà Vinh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Sóc Trăng và Cà Mau. Trong đó, ba tỉnh Gia Lai, Tiền Giang, và Trà Vinh có tất cả các huyện thực hiện tốt việc công khai thông tin.

"Thiếu công khai thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng và thu hồi đất đai, kết hợp với định giá đất đai ở mức thấp và hành vi trục lợi của một bộ phận công chức địa chính có thể là những nguyên nhân dẫn tới mâu thuẫn đất đai ở Việt Nam, đặc biệt ở những khu vực ngoại vi các thành phố lớn.

Khi thông tin liên quan đến đất đai được chia sẻ công khai và người dân có cơ hội đóng góp ý kiến cho dự thảo kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất, nguy cơ tham nhũng và mâu thuẫn trong lĩnh vực đất đai sẽ giảm đi, niềm tin của người dân vào chính quyền địa phương sẽ tăng lên", bà Diana Torres, Trưởng phòng Quản trị và Thúc đẩy sự tham gia của người dân, UNDP chia sẻ.