'Cha đẻ' của ngành vắc xin Việt qua đời

Giáo sư Hoàng Thuỷ Nguyên

Thanh toán bại liệt

Trong những năm 1959 -1960 bại liệt đã bùng phát thành dịch lớn tại các tỉnh phía Bắc với khoảng 17.000 cháu mắc bệnh và hơn 500 cháu bị tử vong. Mỗi năm có hàng chục ngàn trẻ em bị di chứng liệt suốt đời. Tỷ lệ mắc lên tới 126,44/100.000 dân.

Nhờ sự quan tâm và can thiệp kịp thời của chính phủ Việt Nam và sự giúp đỡ về vắc xin của chính phủ Liên Xô cũ, năm 1961 tỷ lệ mắc giảm còn 3,09/100.000 dân. Để phòng chống bệnh bại liệt, Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch đã chỉ đạo Việt Nam phải nghiên cứu sản xuất được vắc xin phòng bệnh...

Dưới sự chỉ đạo của GS. Hoàng Thuỷ Nguyên, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã sản xuất thành công vắc xin Sabin phòng bệnh bại liệt ở Việt Nam vào năm 1962 của thế kỷ 20. Nhờ có lượng vắc xin sản xuất trong nước, bệnh bại liệt đã không bùng phát thành những vụ dịch lớn trong suốt thập kỷ 60 và 70 của thế kỷ 20, tỷ lệ mắc bại liệt dao động khoảng 3/100.000 dân và giảm rõ rệt khi chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) được triển khai.

Cùng với việc sản xuất vắc xin, Giáo sư Nguyên đã trực tiếp chỉ đạo triển khai công tác Tiêm chung mở rộng để đạt Mục tiêu Thanh toán bệnh Bại liệt

Từ năm 1985, vắc xin bại liệt uống do Việt Nam sản xuất đã được đưa vào Chương trình TCMR để triển khai cho trẻ em dưới 1 tuổi trên cả nước. Từ năm 1990, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được uống đủ 3 liều vắc xin bại liệt trong tiêm chủng thường xuyên ở Việt Nam liên tục đạt trên 90%. Việc duy trì tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi uống đủ 3 liều vắc xin bại liệt trên 90% trong suốt thời kỳ 1993 -2000 là cơ sở vững chắc để Việt Nam đạt được mục tiêu Thanh toán Bại liệt và duy trì thành quả một cách bền vững.

Sau 2 năm làm thí điểm những ngày tiêm chủng bổ sung tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, ông đã chỉ đạo hệ thống y tế dự phòng trên cả nước tổ chức Chiến dịch Những ngày tiêm chủng toàn quốc (NIDs) cho trẻ em < 5 tuổi trong cả nước uống 2 liều vắc xin bại liệt từ năm 1993. Các chiến dịch này đã được triển khai bền bỉ trong suốt 8 năm liên tục, đã góp phần quan trọng để Việt nam đạt được mục tiêu Thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn và nhiều quốc gia khác chưa đạt được mục tiêu quan trọng này.

Với uy tín lớn của mình, Giáo sư đã vận động thành công các tổ chức quốc tế tài trợ cho các chiến dịch 1993-1997, đó là WHO, UNICEF, Rotary, JICA, Chính phủ Nhật Bản, Anh, Chính phủ Thụy Điển, Hà Lan, Ý... Đây là nguồn lực vô cùng quan trọng giúp cho triển khai thành công các hoạt động Thanh toán bệnh bại liệt trong điều kiện nước ta còn nghèo. Từ năm 2000 đến nay, Giáo sư là Chủ tịch Ủy ban quốc gia xác nhận thanh toán bại liệt của Việt Nam. Giáo sư đã luôn chỉ đạo sát sao công tác bảo vệ Thành quả Thanh toán bệnh bại liệt trên cả nước.

Đặt nền móng cho vắc xin Việt

Sau năm 1954, quán triệt quan điểm y học dự phòng tích cực của Nhà nước, được sự quan tâm, đầu tư của Bộ Y tế, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương do Giáo sư là Viện trưởng, đã nỗ lực phát triển ngành sản xuất vắc xin để chủ động phòng chống một số bệnh truyền nhiễm. Trong giai đoạn này, Việt Nam đã sản xuất đuợc nhiều loại vắc xin như đậu mùa, tả, thương hàn, ho gà, giải độc tố bạch hầu, BCG, vắc xin phòng dại v.v... đặc biệt năm 1962 Việt Nam đã sản xuất thành công vắc xin phòng bệnh bại liệt.

Với sự chỉ đạo của Giáo sư, Việt Nam đã hình thành màng lưới các cơ sở sản xuất vắc xin: - Công ty vắc xin và sinh phẩm số 1: sản xuất vắc xin viêm gan B, viêm não Nhật Bản, Tả, vắc xin Dại v.v - Viện sản xuất vắc xin Nha Trang: sản xuất vắc xin DPT, BCG, AT, Thương hàn v.v. - Trung tâm Khoa học sản xuất vắc xin Sa bin: Sản xuất vắc xin bại liệt và đang xây dựng cơ sở sản xuất vắc xin sởi. - Công ty vắc xin và sinh phẩm số 1: sản xuất vắc xin viêm gan B, viêm não Nhật Bản, Tả, vắc xin Dại v.v

Các vắc xin này đã được cung ứng cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 1985 đến nay. Hiện nay có 11 trong số 12 loại vắc xin được sử dụng rộng trong Tiêm chủng mở rộng và phòng chống dịch là các vắc xin sản xuất trong nước.

Các nhà khoa học lạc quan một cách thận trọng về vắc-xin HIV mới Một tia hy vọng mới trong cuộc chiến bảo vệ con người khỏi HIV-1, loại virus phổ biến nhất và là một trong những nguyên ...

Những nhận định sai về vắc-xin Từ năm 1997 người ta bắt đầu băn khoăn về vắc-xin gây ra dị ứng. Một nghiên cứu trên 2.100 trẻ em ở độ tuổi ...

Triệu chứng mắc cúm A và cách phòng tránh cúm A ở trẻ nhỏ Trước tình hình diễn biến cúm A khó lường như vậy, bố mẹ cần làm gì để phòng bệnh cúm A cho con.