Chàng trai Tây Nguyên với khát vọng đi tìm nguồn gốc 'Niê'

Niê là họ, không phải tên

Sở hữu làn da nâu đặc trưng của người con xứ sở Tây Nguyên, Võ Tuấn Tiến Niê khiến những người đã từng tiếp xúc đều có ấn tượng khó quên bởi sự hiền hậu và hòa nhã. Đặc biệt, giải thích về cái tên "vừa lạ, vừa quen" của mình, anh bạn cho biết: "Võ là họ của ba người Kinh và Niê là họ của mẹ người Ê-đê. Sở dĩ chữ “Niê” được đặt ở cuối là bởi trong văn hóa của người Ê-đê, họ được đặt ở cuối cùng”.

Cũng vì tên thú vị nên thỉnh thoảng, chàng trai Ê - đê vẫn gặp phải những tình huống dở khóc dở cười. Tuấn kể: “Chuyện viết sai tên vẫn hay xảy ra. Chắc mọi người nghĩ chẳng có ai lại tên là “Niê” nên mình hay được sửa tên thành…Võ Tiến Tuấn Niên. Tương tự, phải đến 80% những người mới gặp gọi mình là Niê thay vì Tuấn; nhiều đến nỗi đôi khi mình cũng quên luôn tên thật của mình”.

Võ Tuấn Tiến Niê sở hữu làn da nâu đặc trưng của xứ sở Tây Nguyên. Ảnh: NVCC

Sinh ra và lớn lên ở Thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk nên việc tiếp xúc với văn hóa của người Ê Đê với Tuấn khá hạn chế, đa phần anh bạn chỉ giao tiếp và sinh hoạt với gia đình nhà ngoại. Chính vì vậy, Tuấn vẫn luôn cảm thấy có lỗi vì chưa hiểu hết về quê hương lẫn nguồn gốc của bản thân.

Sinh ra và lớn lên ở Buôn Ma Thuột nên việc tìm hiểu về bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Ê-đê là khao khát lớn nhất của Tuấn. Ảnh: NVCC

Văn hóa Ê- Đê trong Tuấn ấn tượng sâu sắc nhất chính là chế độ mẫu hệ. Bạn kể: "Đối với người Ê-Đê, phụ nữ là người có quyền lực hơn cả. Vì vậy, đối với người Ê-đê, con cái sinh ra sẽ mang họ mẹ; hôn nhân là do nhà gái chủ động; rồi tài sản và quyền hành trong nhà đều truyền theo dòng nữ. Khi người con gái lấy chồng, thay vì phải làm dâu thì người chồng sẽ theo vợ về nhà vợ sinh sống, tất cả những phong tục này của người Ê-Đê đều khiến mình thật sự thích thú và mong muốn được tìm hiểu nhiều hơn".

Hành trình đi tìm nguồn gốc "Niê"

Nam sinh Ê - Đê sở hữu một thành tích học tập và tham gia hoạt động phong trào đầy ấn tượng: Giải Vàng toàn đoàn Liên hoan tiếng hát Sinh viên trường ĐH KHXH&NV 2016, Giải Đồng, Giải triển vọng – Liên hoan Giai điệu Lạc Hồng 2016 , Đại biểu tham dự chương trình World Village Conference 2016 tại Indonesia, Đại biểu tham dự chương trình Diễn đàn Tuổi trẻ Tây Nguyên 2016, Đại biểu tham dự chương trình World Tolerance Conference 2017 tại Indonesia, Đại biểu Thanh niên Chương trình Tàu Thanh Niên Đông Nam Á – Nhật Bản 2017...

Tuấn khi tham dự chương trình World Village Conference 2016 tại Indonesia. Ảnh: NVCC

Cũng nhờ "chinh chiến" ở những hoạt động trên, Tuấn mới nhận ra việc tìm hiểu về con người và bản sắc quê hương chính là những gì anh bạn khao khát và mong mỏi nhất.

Chàng trai chia sẻ: " Năm 2016, mình có dịp tham gia chương trình giao lưu quốc tế World Village Conference tại Indonesia và được tiếp xúc với rất nhiều nền văn hóa khác nhau. Thực sự mình đã cảm thấy vô cùng bất ngờ khi tìm thấy những nét tương đồng giữa người Indonesia và người Ê-đê. Đứng trước những bạn bè quốc tế say sưa giới thiệu về văn hóa và đất nước của họ, tự nhiên mình có khao khát muốn tìm hiểu nhiều hơn về cội nguồn và truyền bá những nét độc đáo của văn hóa Ê-đê nói riêng cũng như Việt Nam mình nói chung đến nhiều người hơn, đặc biệt là bạn bè quốc tế”.

Chàng trai trẻ có thành tích hoạt động ngoại khóa xuất sắc. Ảnh: NVCC

Nói là làm, dự án Finding Niê ra đời như cuốn nhật ký hành trình của chàng trai trẻ đi tìm lại bản sắc văn hóa của mình.

Suốt gần 3 tháng trời ròng rã, Tuấn bắt đầu tìm hiểu về chính nguồn gốc của mình thông qua các tài liệu sưu tầm và mượn được, trò chuyện với người thân, những người Ê -Đê lớn tuổi để có cái nhìn sâu và rộng hơn. Bên cạnh đó, nhờ thực tập tại Sở văn hóa Thể Thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk nên Tuấn có nhiều dịp hơn đến với các buôn làng. Tuấn kể: "Trong chuyến đi này, mình may mắn có dịp tới thăm các buôn làng, trực tiếp xem cảnh sinh hoạt, được gặp các cô chú nghệ nhân dệt vải, và học cả nhạc cụ truyền thống của người Ê-Đê là kèn đinh tặc tà làm từ quả bầu. Nhờ vậy mình đã hiểu rõ hơn những gì sách vở đã đề cập".

Tuấn trò chuyện và giao lưu với người dân Ê-đê để hiểu rõ hơn về bản sắc văn hóa dân tộc mình. Ảnh: NVCC

Khó khăn lớn nhất của Tuấn khi triển khai dự án đó là không có nhiều nguồn tài liệu tham khảo, thời gian tiếp xúc với người dân cũng chưa đủ dài, do đó Tuấn nhìn nhận bản thân hiểu về dân tộc mình vẫn chỉ ở bề nổi. Tuy nhiên, những điều đó cũng đã đủ để chàng trai trẻ nhận ra nền Văn hoá mình đẹp như thế nào, cũng như các thực trạng mà nó đang gặp phải. Và điều này thôi thúc anh bạn hơn trong chuyện, suy nghĩ làm như thế nào để bảo tồn Văn hoá Tây Nguyên, Văn hoá Êđê.

May mắn trở thành đại biểu của Tàu Thanh Niên Đông Nam Á - Nhật Bản 2017 là bước ngoặt lớn lao trong cuộc đời chàng trai trẻ, bởi đây chính là dịp tốt nhất để bạn quảng bá hình ảnh người con Ê- đê không chỉ ở Việt Nam mà còn ở cả Đông Nam Á và Nhật Bản.

“Lần này khi chính thức được lên tàu, mình sẽ khiến văn hóa Ê-đê lan tỏa một cách mạnh mẽ nhất. Với hơn 300 con người đến từ 11 quốc gia, chắc chắn đó sẽ là một nơi thích hợp để phô diễn các nét đẹp văn hóa dân tộc, do đó mình sẽ mang bộ đồ truyền thống của người Ê-đê lên tàu và mặc nó nhiều nhất có thể để giới thiệu cho bạn bè quốc tế biết về cộng đồng dân tộc mình cũng như sự đa dạng văn hóa của đất nước Việt Nam” - Tuấn hào hứng kể.