'Đề thi THPT quốc gia chưa công bằng vì độ khó dễ giữa các năm chênh nhau quá lớn'

	Đề xuất phương án cải tiến thi THPT 2019: 'Nếu là chấm chéo cũng phải cân nhắc thận trọng'
	Có nên cân nhắc bỏ thi trắc nghiệm THPT để tránh gian lận thi cử?
	Sai phạm điểm thi ở nhiều tỉnh: Có những người 'bưng cả niêu' chứ không 'gắp 1-2 miếng'
	'Sai phạm điểm thi ở Hòa Bình rất nghiêm trọng, thậm chí tinh vi hơn cả Sơn La và Hà Giang'

Đề thi vẫn cần hoàn thiện thêm

Đề thi đóng vai trò hết sức quan trọng, đặc biệt với kì thi THPT ở qui mô toàn quốc và kết quả Kỳ thi phục vụ đồng thời hai mục tiêu là xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học cao đẳng.

Thí sinh hoàn thành bài thi THPT quốc gia 2018 và ra về. Ảnh: Nhật Cường.

Về ưu điểm: Việc xây dựng đề thi đã được Bộ GD&ĐT đặc biệt đầu tư; đề thi qua từng năm được Bộ bám sát lộ trình và mục tiêu, phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông. Bộ GD&ĐT đã sớm công bố đề thi tham khảo, để có tính chất định hướng cho giáo viên và học sinh trong dạy học và ôn tập.

Phổ điểm chung năm 2018 cho thấy tính phân hóa rõ rệt, tạo thuận lợi cho xét tuyển đại học. Bộ GD&ĐT và các địa phương đã chú trọng công tác bảo mật đề thi và các tài liệu liên quan đến kỳ thi theo quy định đối với tài liệu thuộc danh mục bí mật nhà nước.

Theo đánh giá chung, các khâu tiếp nhận, bảo quản đề thi gốc, in sao đề thi và vận chuyển đề thi tới các điểm thi được nhiều địa phương giám sát chặt chẽ, cơ bản bảo đảm an toàn và bí mật. Kết quả thi là một kênh thông tin về chất lượng giáo dục phổ thông ở các vùng miền, thậm chí ở từng cơ sở giáo dục.

Về hạn chế: Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, đề thi dựa trên cơ sở ngân hàng đề thi được xây dựng “theo hướng chuẩn hóa”, mô phỏng quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hoá của các nước tiên tiến trên thế giới.

Tuy nhiên, trên thực tế, cách thức xây dựng ngân hàng câu hỏi đề thi của Bộ chưa đảm bảo các tiêu chí về chuẩn hóa (quy trình triển khai thực tế chưa được thẩm định, giám sát và đánh giá độc lập về tính khách quan, khoa học khi đây là những yêu cầu với việc ra đề thi cấp quốc gia).

Phần lớn ngân hàng câu hỏi dựa trên nguồn là mẫu đề thi của các trường THPT trên cả nước, vì vậy, khó đáp ứng yêu cầu đặt ra vì đây chưa phải là ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa.

Mặt khác, hình thức thi trắc nghiệm khá mới ở một số môn, kinh nghiệm làm đề thi trắc nghiệm của đội ngũ giáo viên các trường chưa nhiều. Chất lượng đề thi ở một số môn còn bất cập:

Mức độ khó/dễ của từng đề trong mỗi môn thi, độ chênh nhau quá lớn giữa năm sau với năm trước nên kết quả thi chưa phản ánh chính xác, công bằng về năng lực của một bộ phận học sinh. Điều đó cho thấy sự chuẩn hoá của ngân hàng đề thi chưa bảo đảm; quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chưa đủ minh bạch đối với xã hội.

Chất lượng đề thi trắc nghiệm khách quan ở một số môn thi chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Trong đề thi có nhiều câu hỏi không yêu cầu học sinh phải tư duy, suy luận hay sáng tạo mà chủ yếu đòi hỏi nhớ hoặc vận dụng ở cấp độ thấp.

Đặc biệt, đối với môn Toán, việc chuyển hoàn toàn sang hình thức thi trắc nghiệm đã tạo phản ứng khá gay gắt của nhiều nhà khoa học và người dân, khi cho rằng việc thay đổi về cách thi sẽ dẫn đến cách học lệch lạc, dần dần làm thay đổi trình độ Toán học, khả năng tư duy và tư duy phản biện của học sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển việc học Toán ở cấp học phổ thông của các lớp học sinh (cả hiện tại và tương lai).

Đối với môn Sinh học, nhiều câu hỏi khó là do được toán học hóa, mà không phải do tư duy vận dụng, sáng tạo dựa trên các kiến thức đặc trưng của môn học. Đối với các môn tổ hợp, thực tế chỉ là thi 3 môn trong một buổi. Nội dung bài thi không thể hiện tổ hợp kiến thức mà chỉ là sự lắp ghép cơ học của 3 môn học khác nhau. Điều này vừa tạo áp lực với các thí sinh, một buổi thi 3 môn, mỗi môn 50 phút và chỉ nghỉ 10 phút giữa hai môn.

Hai mục tiêu đặt chung trong 1 đề thi là bất cập?

Thí sinh tham dự kì thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: Nhật Cường.

Yêu cầu sử dụng đồng thời kết quả kỳ thi THPT quốc gia để xét tốt nghiệp THPT và để xét tuyển sinh vào CĐ, ĐH gây nhiều khó khăn cho việc xây dựng đề thi. Hai mục tiêu này đặt chung trong một đề thi tạo ra những bất cập rất khó khắc phục. Nếu phù hợp mục tiêu này thì quá khó hoặc quá dễ với mục tiêu kia. Kết quả đã thể hiện trong hai kì thi năm 2017 và 2018.

Mặt khác, để có thể đánh giá đề thi các môn đảm bảo “tính phân hóa rõ rệt...”, đòi hỏi Bộ GD&ĐT phải công bố phổ điểm theo từng mã đề. Trên cơ sở đó mới có thể phân tích được sự hợp lý của kết quả kỳ thi và có căn cứ để khẳng định kỳ thi là chính xác, đảm bảo công bằng giữa các mã đề. Hiện nay Bộ chỉ công bố phổ điểm chung của từng môn, kết quả này có rất ít giá trị thông tin vì không phát hiện được các bất thường giữa các mã đề.

Theo kết quả tổng hợp của Bộ GD&ĐT, điểm thi năm nay thấp hơn năm ngoái, không nhiều điểm 10, số lượng bị điểm liệt cũng giảm; số lượng thí sinh có điểm trên trung bình của hầu hết các bài thi, môn thi đều chiếm tỉ lệ khoảng từ 50 - 70% - ngoại trừ môn Lịch sử và Tiếng Anh.

Bên cạnh đó, bộ đề thi minh họa do Bộ GD&ĐT ban hành muộn hơn so với các năm trước nên phần nào ảnh hưởng đến công tác tổ chức ôn thi và thi thử của các trường (nội dung đề thi được mở rộng bao gồm cả kiến thức của lớp 11, 12), làm ảnh hưởng phần nào đến đến chất lượng, kết quả điểm thi.

Mặt khác, cấu trúc đề thi được thiết kế với 60% kiến thức cơ bản và 40% kiến thức nâng cao, đã tạo áp lực lớn đối với thí sinh chỉ có một mục tiêu thi tốt nghiệp THPT mà không có nguyện vọng tuyển sinh vào các trường CĐ, ĐH. Nhóm thí sinh này khó có thể đạt điểm thi THPT cao, kết quả không phản ánh trung thực mức độ hoàn thành chương trình của học sinh nói chung.

Đề xuất phương án cải tiến thi THPT 2019: 'Nếu là chấm chéo cũng phải cân nhắc thận trọng' Theo lãnh đạo Cục Quản lý chất lượng - Bộ GD&ĐT, phương án cải tiến về coi thi, chấm thi THPT quốc gia các năm ...

Có nên cân nhắc bỏ thi trắc nghiệm THPT để tránh gian lận thi cử? Theo GS Ngô Việt Trung, Bộ GD&ĐT nên cân nhắc bỏ hình thức thi trắc nghiệm THPT quốc gia để có thể tránh gian lận ...

Sai phạm điểm thi ở nhiều tỉnh: Có những người 'bưng cả niêu' chứ không 'gắp 1-2 miếng' Theo TS. Quách Tuấn Ngọc, việc phát hiện nhiều vụ gian lận điểm thi ở một số tỉnh là vì có những người 'bưng cả ...

Giám đốc Sở GD&ĐT Hòa Bình từng khẳng định kì thi không sai phạm vì 'tin tưởng anh em' Ông Bùi Trọng Đắc - Giám đốc Sở GD&ĐT Hòa Bình đã giải thích lý do tại sao khi ông từng khẳng định điểm thi ...