Đề xuất bỏ ga ngầm gần hồ Hoàn Kiếm trên tuyến metro Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo

UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến các bộ, ngành về ba phương án hướng tuyến ga ngầm C9 (thuộc dự án đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo); trong đó có tính đến phương án bỏ ga ngầm C9 gần hồ Hoàn Kiếm, theo Báo Tin tức.

Thành phố đã xác định ba phương án quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9. Trong số này có phương án số 3 là bỏ ga ngầm C9 hoặc có thể xem xét xây dựng trong tương lai.

Nội dung của phương án này nêu rõ đoạn tuyến từ C8 đến C10 dài khoảng 2,6 km. Để đảm bảo an toàn khi vận hành, khai thác, trong trường hợp bỏ ga ngầm C9 hoặc xem xét xây dựng trong tương lai đều bắt buộc phải có tháp thông gió và lối thoát hiểm cho hành khách khi xảy ra trường hợp khẩn cấp giữa hai ga; các hạng mục này sẽ được xây dựng sau khi hoàn thành thi công tuyến ngầm.

Riêng trường hợp xây dựng ga C9 sau khi tuyến đã đi vào vận hành có thể gặp khó khăn, dự kiến kinh phí khoảng 1.200 tỷ đồng và thời gian thi công kéo dài.

Ban Quản lý dự án Đường sắt Đô thị Hà Nội (MRB) cho rằng, việc bỏ ga C9 là tiết kiệm nhất. Tổng mức kinh phí xây đoạn hầm từ C8 đến C10 chỉ còn hơn 3.320 tỷ đồng. Diện tích đất cần giải phóng ít nhất, tuyến giữ nguyên được hướng tuyến như quy hoạch trước đó và không xâm phạm đến vùng bảo vệ di tích hồ Hoàn Kiếm.

Tuy nhiên, theo MRB, việc bỏ ga ngầm C9 sẽ không giải quyết được vấn đề ùn tắc quanh di tích hồ Hoàn Kiếm, giảm hành khách, dẫn đến ảnh hưởng hiệu quả mạng lưới đường sắt đô thị. Không có ga ngầm C9 cũng làm giảm sự thuận tiện của người dân khi di chuyển trong khu vực hồ Hoàn Kiếm, ảnh hưởng đến lộ trình hạn chế xe cá nhân.

Đối với phương án 1, ga C9 được kéo ra ngoài vùng bảo vệ II của di tích hồ Hoàn Kiếm, nằm dưới đường Đinh Tiên Hoàng, phía trước trụ sở Tổng công ty Điện lực Hà Nội và trụ sở HĐND - UBND TP Hà Nội. Ga C9 dài 202,4 m, rộng 15 m, sâu 31 m và có hai cửa lên xuống. Kết cấu ga cách tòa nhà gần nhất khoảng 3 m.

Với phương án 2 (phương án ban đầu), ga C9 được đặt trước trụ sở Tổng công ty Điện lực Hà Nội, dưới vườn hoa bờ hồ Hoàn Kiếm. Ga dài 150 m; rộng 21,4 m và sâu 20 m; đỉnh ga cách mặt đất khoảng 2,5 m. Nhà ga có 4 cửa lên xuống, xây theo mô hình 3 tầng song song đồng mức. Tầng trên cùng là sảnh, ở giữa là khu vực kỹ thuật và dưới cùng là nơi đón trả khách. Dự kiến tổng chi phí xây dựng đoạn từ ga C8 đến C10 là 3.870 tỷ đồng.

Với phương án 1, MRB đã tham mưu cho TP Hà Nội là sẽ tăng diện tích giải phóng mặt bằng, đội chi phí. Ước tính tổng chi phí xây dựng đoạn hầm ngầm từ ga C8 đến C10 là hơn 4.310 tỷ đồng, cao hơn phương án 2 hơn 440 tỷ đồng. Ga xếp chồng 4 tầng có thể gây lún nền, rủi ro xây dựng do đất phủ mỏng.

MRB nhận định ưu điểm của phương án 2 là hướng tuyến ngầm và quy hoạch tổng mặt bằng ga C9 phù hợp với quy hoạch được duyệt. Việc này giúp tránh được rắc rối, khiếu kiện pháp lý khi đổi hướng tuyến, diện tích giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, phương án này đang bị phản đối do phần lớn nhà ga và một cửa lên xuống nằm trong vùng bảo vệ II của khu di tích hồ Hoàn Kiếm. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và một số chuyên gia cho rằng vị trí này vi phạm Luật Di sản.

Tuyến đường sắt Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo có chiều dài 11,5 km, trong đó đoạn trên cao 2,6 km, đoạn ngầm gần 9 km. Tổng đầu tư của dự án hơn 34.670 tỷ đồng, sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng từ ngân sách Nhà nước.

Sau hơn 10 năm được phê duyệt, dự án vẫn chưa thể thi công do có nhiều tranh cãi, ý kiến trái chiều, thậm chí phản đối từ dư luận và cơ quan nhà nước về phương án thiết kế ga ngầm C9. 

Vào tháng 3/2021, lãnh đạo TP Hà Nội đã chỉ đạo MRB và các đơn vị liên quan nghiên cứu 3 phương án quy hoạch ga C9 và đề xuất báo cáo UBND TP xem xét trong tháng 3/2021, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định.