Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây, Bộ Xây dựng cho biết, về tổng thể, đại dịch COVID-19 không ảnh hướng lớn đến thị trường BĐS mà chỉ có tác động đến một vài yếu tố riêng lẻ (nguồn cung, giao dịch) của thị trường cũng như hoạt động của các doanh nghiệp BĐS vừa và nhỏ, có tiềm lực yếu về tài chính.
Do đó, nếu kịch bản Việt Nam kiểm soát hiệu quả dịch bệnh và bắt đầu trạng thái bình thường vào quí 3/2020 thì có 5 yếu tố cơ bản có khả năng ảnh hưởng lớn đến thị trường BĐS.
Cụ thể là kinh tế vĩ mô; các thị trường đầu tư khác; nguồn cung các loại sản phẩm bất động sản so với nhu cầu; chính sách tài chính, tín dụng; sự can thiệp của nhà nước vào thị trường.
Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, thị trường BĐS chưa ở trạng thái trầm lắng, đóng băng toàn diện mà chỉ giảm phát ở một số phân khúc như nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá thấp, văn phòng cho thuê hoặc có thể xảy ra tình trạng tăng giá đất nền cục bộ tại một số dự án của chủ đầu tư uy tín và tại một số khu vực.
Do đó, nếu xét trong giai đoạn ngắn hạn, cần thực hiện ngay một số giải pháp để khắc phục một số khó khăn cho thị trường BĐS và hỗ trợ một số doanh nghiệp bị ảnh hưởng, nhất là đối với các sản phẩm đang thiếu mà nhu cầu cao.
Xét trong dài hạn, để thị trường phát triển ổn định trở lại, cần có các giải pháp đồng bộ cả về cơ chế, chính sách, về nguồn vốn đầu tư, qui trình thực hiện, đặc biệt cần có chính sách ưu tiên, vượt trội để thúc đầy phát triển mạnh mẽ đối với nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá thấp.
Để tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS nói chung và các doanh nghiệp BĐS nói riêng, Bộ Xây dựng đã đề ra một số giải pháp cấp bách trước mắt.
Cụ thể, đề nghị 4 ngân hàng thương mại đã được Chính phủ cấp bổ sung 2.000 tỉ đồng để cấp bù lãi suất cho vay nhà ở xã hội triển khai ngay việc cho vay đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và cho người nhà ở xã hội vay.
Bộ Xây dựng sẽ xác định cụ thể danh mục các dự án nhà ở xã hội đang triển khai dở dang có thể đầu tư ngay trong năm 2020 để thực hiện cho vay nhằm tăng nguồn cung cho thị trường.
Bên cạnh đó, kiến nghị bố trí cấp bù lãi suất khoảng 500 tỉ đồng trong tổng số 1.000 tỉ đồng vừa được Chính phủ cấp thêm cho Ngân hàng chính sách xã hội để cho vay đối với các dự án xây dựng nhà ở xã hội phục vụ công nhân khu công nghiệp nhằm tăng nguồn cung.
Bộ sẽ xác định danh mục các dự án được cấp vốn để thực hiện cho vay theo đúng mục tiêu nêu trên.
Bộ Xây dựng cũng cho biết sẽ đề nghị Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm lãi suất cho vay nhà ở xã hội từ 4,8% xuống bằng 50% lãi suất bình quân mà các ngân hàng thương mại đang cho vay (vào khoảng 4%) do các ngân hàng này đã giảm lãi suất cho vay vừa qua trước ảnh hưởng của dịch bệnh.
Ngoài ra, cơ quan này còn đề xuất sửa đổi, bổ sung qui trình rút gọn một số nội dung của Nghị định 100/2015/NĐ-CP về phát triển nhà ở xã hội như cơ chế dành quĩ đất 20%; xác định lợi nhuận định mức; hoàn trả nghĩa vụ tài chính; tăng cường sự quản lí Nhà nước đối với hoạt động xây dựng nhà ở xã hội...
Cho phép chậm nộp, giãn nộp tiền sử dụng đất đến hết năm 2020 đối với các chủ đầu tư có dự án BĐS đang triển khai nhưng gặp khó khăn về tài chính. "Hiện nay, Chính phủ mới cho phép giãn nộp tiền thuê đất, chưa cho phép giãn, chậm nộp tiền sử dụng đất", Bộ Xây dựng cho biết.
Bộ này cũng đề xuất giảm 50% thuế VAT cho các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại giá thấp, có diện tích căn hộ dưới 70 m2, có giá bán không quá 1,5 tỉ đồng/căn, thực hiện miễn lệ phí trước bạ cho tất cả các giao dịch BĐS được thực hiện trong năm 2020.
Đồng thời khoanh nợ, giãn nợ đối với các khoản nợ vay đến hạn phải trả của các doanh nghiệp kinh doanh BĐS đến hết năm 2020, đối với người vay mua nhà ở thương mại thì cho phép giãn tiến độ trả nợ vay, trả nợ gốc đến hết năm 2020.
Đặc biệt, Bộ Xây dựng đề nghị thực hiện miễn giấy phép xây dựng cho các trường hợp thuộc diện phải xin cấp phép xây dựng để triển khai dự án trong năm 2020,...
Song song với đó, yêu cầu các địa phương khẩn trương hoàn thành việc rà soát thủ tục pháp lí các dự án BĐS đang thực hiện nhưng bị tạm dừng và xử lí dứt điểm ngay trong quí 4/2020 để sớm triển khai thực hiện lại dự án, bảo đảm kịp thời có nguồn cung hàng hóa cho thị trường.