Đề xuất sở hữu chung cư theo thời hạn sử dụng công trình: Chuyên gia nói gì?

Khắc phục bất cập trong quản lý sử dụng chung cư cũ 

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đối với dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Với thời hạn sở hữu nhà chung cư, cơ quan này đưa ra hai phương án: Bổ sung mới quy định về thời hạn sở hữu nhà xác định theo thời hạn sử dụng của công trình, hoặc giữ nguyên thời hạn sử dụng lâu dài theo quy định hiện nay.

Ở phương án thứ nhất, Bộ Xây dựng vẫn giữ quan điểm về thời hạn sử dụng chung cư từ 50 - 70 năm theo thời hạn sử dụng của công trình, nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc thu hồi cải tạo chung cư cũ, góp phần bảo đảm chỉnh trang diện mạo đô thị.

Tại bản dự thảo lần hai Luật Nhà ở (sửa đổi), bổ sung điểm mới về "thời hạn sở hữu nhà chung cư" trong phương án thứ nhất, Bộ Xây dựng đề xuất, thời hạn sở hữu nhà chung cư áp dụng với chung cư thương mại, chung cư xã hội, tái định cư, chung cư công vụ.

Phân tích về đề xuất của Bộ Xây dựng, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, trước hết phải thấy đề xuất của Bộ Xây dựng có khác biệt gì so với thông lệ quốc tế?

Từ thực tế trong khu vực và trên thế giới, ông Nguyễn Văn Đính cho biết, hầu hết các quốc gia, nhất là các quốc gia phát triển, đều có quy định về thời hạn sử dụng và sở hữu nhà chung cư.

Tại Việt Nam, các quy định pháp luật chưa tính đến vấn đề này. Vì những bất cập của việc thu hồi, cải tạo chung cư cũ đã xuống cấp nghiêm trọng gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của người dân, nên Bộ Xây dựng phải có cơ sở pháp lý và giải pháp để giải quyết những vướng mắc.

"Đề xuất này của Bộ Xây dựng dựa trên cơ sở tham khảo và học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia trong khu vực và trên thế giới để phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam", ông Nguyễn Văn Đính nhận định.

Cần hài hòa giữa lợi ích và trách nhiệm của chủ sở hữu chung cư

Theo phân tích của ông Nguyễn Văn Đính, hiện có sự "chấp chới" giữa quy định trước đây về thời hạn sử dụng và sở hữu chung cư không có thời hạn và đề xuất của Bộ Xây dựng về sở hữu nhà theo thời hạn sử dụng công trình.

Bày tỏ sự đồng tình ủng hộ với đề xuất mới của Bộ Xây dựng trong dự thảo lần 2 Luật Đất đai (sửa đổi) quy định sở hữu nhà chung cư theo thời hạn sử dụng công trình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, vấn đề đặt ra là làm thế nào để giải quyết hài hòa giữa lợi ích, trách nhiệm và nghĩa vụ của các chủ sở hữu chung cư theo quy định trước đây và đề xuất mới của Bộ Xây dựng về sở hữu và sử dụng nhà chung cư theo thời hạn công trình.

Dẫn ra ví dụ cụ thể, ông Đính cho biết, theo quy định trước đây, mua chung cư được sở hữu lâu dài gắn với quyền sử dụng đất, nhưng nếu theo đề xuất mới của Bộ Xây dựng thì quyền sở hữu nhà chung cư và quyền sử dụng đất gắn với chung cư chỉ có thời hạn nhất định.

Từ thực tế này, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhận định, rõ ràng lợi ích của chủ sở hữu chung cư theo quy định cũ khác xa với đề xuất mới của Bộ Xây dựng về thời hạn sở hữu, nên trách nhiệm và nghĩa vụ của các chủ sở hữu này cũng cần phải phân định rạch ròi tương ứng.