Hàng loạt vụ trọng án liên tục xảy ra mà hung thủ chính là những tên "ngáo đá" khiến người dân vô cùng bất an. Theo thống kê, TP HCM có hơn 23.000 người nghiện và sử dụng ma túy có hồ sơ quản lí. Nhưng có đến 80-90% người dương tính với các chất ma túy được cơ quan chức năng phát hiện lại không có trong danh sách quản lí. Và đáng quan ngại hơn khi nhiều chuyên gia đánh giá: "Con số thực phải gấp 10 lần".
Đánh giá về loại tội phạm này, luật sư Hà Ngọc Tuyền (Đoàn Luật sư TP HCM) nhận định: "Mặc dù về nhận thức có thể kẻ phạm tội lúc ấy đang bị hoang tưởng và thực hiện hành vi một cách dã man, bất chấp, thể hiện tính chất côn đồ cao độ. Dù không có bất kì mâu thuẫn hay nguyên nhân nào từ phía nạn nhân, kể cả nạn nhân là người ruột thịt của mình nhưng vẫn ra tay sát hại.
Tuy gây án trong tình trạng hoang tưởng, ảo giác nhưng những đối tượng này vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đã phạm. Bởi người phạm tội đủ lí trí nhưng cố tình sử dụng ma túy, đưa mình vào trạng thái mất lí trí để phạm tội".
"Ngáo đá" gây ra hàng loạt vụ tai nạn nguy hiểm. Ảnh: FB.
Đồng ý kiến, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích thêm, theo Điều 13 Bộ luật Hình sự 2015, người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Cạnh đó, Điều 21 Bộ luật Hình sự 2015 qui định người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình mới không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, việc phạm tội trong trường hợp không phải do mắc bệnh lí mà do tự ý dùng thuốc kích thích mạnh thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Thế nhưng, luật sư Trần Minh Hùng cho biết "ngáo đá" không được xem là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với tội "Giết người", mà chỉ là tình tiết định khung tăng nặng đối với tội "Vi phạm qui định về tham gia giao thông đường bộ".
"Nhưng xét về nhân thân người phạm tội, người nghiện ma túy được xem là nhân thân xấu. Đây là một trong những căn cứ đánh giá khi lượng hình của tòa án", luật sư Hà Ngọc Tuyền nêu.
Nghi phạm Trương Tín - kẻ giết ba người thân gồm mẹ ruột, dì ruột và bà ngoại ở quận Bình Tân, TP HCM trong cơn 'ngáo đá" vì tưởng nạn nhân là robot. (Ảnh: Công an cung cấp).
Các luật sư cho rằng, để hạn chế loại tội phạm này cần có hình thức xử phạt nghiêm và nên xem đây là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Cụ thể, cần tăng tiền, mức phạt hành chính đối với người tham gia giao thông có sử dụng rượu bia, chất kích thích. Cũng như tăng nặng mức xử lí về mặt hình sự và thời gian tước bằng lái xe, hạn chế lái xe trong thời gian dài nhất định.
Đồng thời, việc ngăn chặn hậu quả này không chỉ có trừng trị mà cần đi đôi với sự tác động tích cực từ gia đình, cộng đồng để con em, bạn bè, người thân không sử dụng ma túy đá. Việc làm này nhằm bảo vệ tính mạng của chính bản thân, người xung quanh và cũng là bảo vệ người thân của mình không vướng vào tù tội.
Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo điều 52 Bộ luật Hình sự
a) Phạm tội có tổ chức;
b) Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;
d) Phạm tội có tính chất côn đồ;
đ) Phạm tội vì động cơ đê hèn;
e) Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng;
g) Phạm tội 2 lần trở lên;
h) Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;
i) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai, người đủ 70 tuổi trở lên;
k) Phạm tội đối với người ở trong tình trạng không thể tự vệ được, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, người bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc người lệ thuộc mình về mặt vật chất, tinh thần, công tác hoặc các mặt khác;
l) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội;
m) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác để phạm tội;
n) Dùng thủ đoạn, phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người để phạm tội;
o) Xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội;
p) Có hành động xảo quyệt hoặc hung hãn nhằm trốn tránh hoặc che giấu tội phạm.