Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản gửi các ngân hàng thương mại trong nước, cảnh báo về vấn đề ồ ạt đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.
Theo Ngân hàng Nhà nước, nửa đầu năm nay, hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng thương mại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Một số ngân hàng có số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp chiếm tỉ trọng lớn trong tổng tài sản và tiếp tục tăng nhanh.
Thông qua báo cáo tài chính nửa đầu năm nay của các ngân hàng thì Techcombank, BIDV, VietinBank, SHB, MBBank, VPBank… là nhóm nhà băng đang ôm nhiều trái phiếu doanh nghiệp nhất.
Techcombank là ngân hàng ôm nhiều trái phiếu doanh nghiệp nhất. (Ảnh: TCB).
Đứng đầu trong danh sách này là Techcombank. Tính đến cuối tháng 6/2019, tổng trái phiếu doanh nghiệp mà ngân hàng đang nắm giữ là hơn 59.000 tỉ đồng. Trong đó, số cổ nợ do các tổ chức kinh tế trong nước phát hành sẵn sàng bán cho Techcombank là hơn 45.000 tỉ, phần còn lại là chứng khoán nợ đầu tư giữ đến ngày đáo hạn.
Đáng chú ý, so với cùng kì năm ngoái, số chứng khoán nợ do các tổ chức kinh tế trong nước phát hành sẵn sàng bán cho Techcombank tăng 7.000 tỉ, tương ứng mức tăng 18%. Trong cơ cấu tổng dư nợ tín dụng của Techcombank, trái phiếu doanh nghiệp đang chiếm xấp xỉ 25% về giá trị tuyệt đối.
Không chỉ dẫn đầu về số lượng trái phiếu doanh nghiệp đang sở hữu, thời gian qua, Techcombank cũng là ngân hàng thuộc top đầu về tư vấn phát hành trái phiếu. Báo cáo kết quả kinh doanh 3 tháng đầu năm, lãnh đạo Techcombank cho biết đã hỗ trợ tư vấn phát hành 4,8 nghìn tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp chỉ trong vài tháng.
Techcombank đang giữ vị trí quán quân với với tổng đầu tư trái phiếu lên đến hơn 59.000 tỉ. (Đồ hoạ: Phúc Minh).
Đứng thứ hai trong danh sách những nhà băng đang có nhiều trái phiếu doanh nghiệp sau Techcombank là BIDV. Tính đến ngày 30/6, tổng trái phiếu doanh nghiệp tại BIDV đạt hơn 22.000 tỉ đồng, không nhiều biến động so với cuối năm 2018.
Tiếp đến là VietinBank với hơn 19.000 tỉ đồng, giảm 3.000 tỉ so với cuối năm ngoái. SHB cũng xuất hiện trong nhóm này khi nắm trong tay hơn 17.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp.
Ngân hàng thương mại còn lại trong nhóm sở hữu trái phiếu trên 10.000 tỉ là MBBank, với 15.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp. Đáng chú ý, tuy không dẫn đầu về giá trị trái phiếu nhưng MBBank là ngân hàng có mức tăng trưởng trái phiếu cao nhất nửa đầu năm nay.
Tính đến cuối tháng 6/2019, số dư chứng khoán nợ do các tổ chức kinh tế phát hành ở mục chứng khoán đầu tư của MBBank đạt hơn 15.000 tỉ đồng, tăng 76% so với đầu năm.
Với việc tăng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, gần đây, MBBank cũng "gom" vào nhiều đợt phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản, như Phát Đạt, PQC Convention…
Trong khi đó, nhóm doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu cũng là đối tượng mà Ngân hàng Nhà nước lưu ý các ngân hàng thương mại trong việc đầu tư trái phiếu doanh nghiệp nửa đầu năm nay.
Nhóm các ngân hàng có tổng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp dưới 10.000 tỉ, gồm VPBank hơn 8.000 tỉ đồng, Vietcombank hơn 7.000 tỉ, TPBank 6.300 tỉ và HDBank 5.600 tỉ đồng…
Ngân hàng Nhà nước cho biết hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp ồ ạt của các ngân hàng thương mại đang tiềm ẩn rủi ro, khi một số ngân hàng có số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp chiếm tỉ trọng lớn trong tổng tài sản, và tiếp tục tăng nhanh.
Ngân hàng Nhà nước đặc biệt lưu ý việc đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực xây dựng, bất động sản, bởi hiện thị trường bất động sản chưa phục hồi vững chắc, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn nhiều khó khăn.
NHNN lưu ý các ngân hàng đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực bất động sản. (Ảnh: Phúc Minh).
Tại cuộc họp mới đây, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp có sự phát triển nhanh gần đây, vì các doanh nghiệp có nhu cầu vốn lớn để sản xuất kinh doanh trong khi tăng trưởng tín dụng có xu hướng được quản lí chặt chẽ hơn, nhất là các lĩnh vực còn nhiều rủi ro như bất động sản.
"Lãi suất một số đợt phát hành cao từ 13-14%, cá biệt có doanh nghiệp bất động sản phát hành tới 14-15%, cao hơn lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng khác", Phó Thủ tướng lưu ý.
Trước tình hình này, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các các ngân hàng thương mại phải rà soát các quy định nội bộ, đảm bảo ban hành đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật, các quy định nội bộ liên quan đến hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp để hạn chế rủi ro.
Ngân hàng Nhà nước cũng nêu rõ các ngân hàng thương mại không được mua trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp phát hành.
Bên cạnh đó, ngân hàng phải kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư trái phiếu có mục đích đầu tư vào các chương trình, dự án thuộc lĩnh vực kinh doanh bất động sản, hoặc tăng quy mô vốn của tổ chức phát hành hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, để hạn chế rủi ro.
Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh sẽ xử lí nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật liên quan hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.