Nguy cơ thủng thực quản, dạ dày do dị vật đường tiêu hóa

	Đi trồng răng, một phụ nữ nuốt phải mũi khoan vào bụng
	Nhập viện cấp cứu vì nuốt phải răng giả

Suýt chết vì uống thuốc cả vỏ

Các bác sĩ gắp viên thuốc còn nguyên vỏ ra an toàn cho bệnh nhân D. Ảnh Mai Phương

Mới đây, khoa Nội soi Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) vừa tiếp nhận người bệnh Phạm Thị D. (55t, quê ở Tây Ninh), nhập viện trong tình trạng đau tức sau xương ức. Chị D. kể lại cách thời điểm nhập viện 4 giờ, chị uống cùng lúc 5 loại thuốc điều trị đau đầu và tăng huyết áp. Sau khi uống thuốc, chị cảm thấy đau vùng họng và sau xương ức, cơn đau mỗi lúc một tăng dần.

Chị nhớ lại và phát hiện có uống một viên thuốc chưa bóc vỏ. Người bệnh được chỉ định nội soi thực quản để chẩn đoán. Kết quả cho thấy cách cung răng 30cm (thực quản 1/3 giữa) có dị vật là vỏ thuốc có góc sắc nhọn, đâm xuyên niêm mạc thực quản gây chảy máu nhẹ. Người bệnh đã được các y bác sĩ khoa nội soi gắp dị vật an toàn và thành công qua, xuất viện ngay trong ngày.

Ths.BS Phạm Công Khánh, Phó trưởng khoa Nội soi (BV ĐHYD) nhận định người bệnh rất may mắn do nhập viện sớm khi dị vật chưa gây biến chứng loét và thủng thực quản. Việc gắp dị vật thành công và an toàn qua nội soi mà không cần phải can thiệp phẫu thuật lớn.

Bác sĩ Khánh cho biết thêm dị vật đường tiêu hóa là tình trạng tương đối phổ biến. Tuy nhiên, hầu hết 80% các trường hợp dị vật sẽ đi ra ngoài qua ngả hậu môn mà không gây biến chứng. Dị vật đường tiêu hóa thường gặp ở trẻ em, nhất là từ 6 tháng đến 6 tuổi.

Ở người lớn, dị vật thường xảy ra ở người bệnh rối loạn tâm thần, chậm phát triển tâm thần, say rượu, hay những tù nhân cố ý nuốt dị vật. Những người bệnh không có răng hay sử dụng răng giả cũng thường bị dị vật đường tiêu hóa.

Dị vật bị kẹt, gây tắc nghẽn hay thủng thường xảy ra tại những vị trí đường tiêu hóa bị hẹp hoặc gập góc. Do đó, những người bệnh đã từng phẫu thuật đường tiêu hóa hay có bất thường bẩm sinh ở đường tiêu hóa sẽ có nguy cơ cao bị dị vật. Những dị vật sắc nhọn như xương cá, xương động vật khác (gà, vịt, heo…), vỉ thuốc thường gây thủng đường tiêu hóa.

Biểu hiện và cách phòng dị vật đường tiêu hóa

Bác sĩ Phạm Công Khánh đang nội soi cho người bệnh. Ảnh BVCC

Những biểu hiện sau khi nuốt dị vật như nghẹn, bỏ ăn, nôn, chảy nước bọt, khò khè, nước bọt có máu và khó thở. Nếu dị vật gây thủng thực quản trên hay vùng hầu họng sẽ gây phù nề vùng cổ, đỏ da, tràn khí dưới da. Dị vật gây thủng dạ dày hay ruột non sẽ gây tình trạng viêm phúc mạc (nhiễm trùng ổ bụng) với các biểu hiện đau bụng nhiều, sốt…

Dị vật vùng hầu họng có thể gây rách và chảy máu, khó thở, thủng và tạo áp xe vùng hầu họng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như thủng thực quản, hẹp thực quản, viêm trung thất. Một số biến chứng nặng và có thể tử vong như tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất, viêm quanh tim và chèn ép tim, rò khí quản – thực quản, rò thực quản – động mạch chủ là biến chứng có thể gây tử vong rất nhanh và rất khó điều trị kịp thời.

Riêng dị vật ở dạ dày và ruột non có thể gây thủng, tạo áp xe trong ổ bụng hay viêm phúc mạc. Đây cũng là những biến chứng nặng, cần can thiệp sớm bằng phẫu thuật.

"Để phòng tránh dị vật đường tiêu hóa, đối với người lớn tuổi và thường sử dụng nhiều thuốc để điều trị nhiều bệnh cùng lúc cần thận trọng bóc vỏ bao thuốc trước khi uống. Người lớn cần hạn chế và thận trọng khi ăn thức ăn có nhiều xương như cá, gà, vịt…

Đối với người có tiền căn phẫu thuật thực quản, dạ dày cần nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt. Đối với người có răng giả cần thận trọng khi ăn uống, thường xuyên kiểm tra độ vững chắc của răng giả. Đối với trẻ em, cha mẹ cần để xa tầm tay trẻ những vật dụng hay đồ chơi nhỏ mà trẻ có thể cho vào miệng, BS Khánh khuyến cáo.