Nhóm bạn trẻ với đam mê tái hiện nét đẹp văn hóa cổ Việt Nam

Được thành lập từ tháng 5/2014, cái tên "Đại Việt Cổ Phong" do một nhóm bạn trẻ có chung ý tưởng hiếu cổ và niềm đam mê nghiên cứu văn hóa nhen nhóm đang dần được nhiều người Việt trẻ quan tâm và chú ý bởi những dự án mới lạ và mang ý nghĩa thiết thực.

Nhắc đến trang phục truyền thống của Việt Nam, bạn bè thế giới và ngay cả người Việt thường liên tưởng đến hình ảnh chiếc áo dài tân thời với vai raglan, thân áo ôm sát người, chịu nhiều ảnh hưởng từ lối may mặc Tây phương. Ít ai biết rằng lối ăn mặc này chỉ xuất hiện từ vài thập niên gần đây. Trong những thế kỷ trước, lối ăn mặc của người Việt Nam hoàn toàn khác và cũng khá đa dạng. Ảnh: NVCC.

Giải thích về ý nghĩa của tên gọi "Đại Việt Cổ Phong", họa sĩ Cù Minh Khôi, chi hội trưởng của nhóm tại miền Bắc cho biết: "Đại Việt là quốc hiệu Việt Nam tồn tại trong 2 giai đoạn từ năm 1054 đến năm 1400 và từ năm 1428 đến năm 1804, cũng là cái tên để chỉ nước Việt Nam to lớn, ở đây là chỉ nền văn hiến. Cổ là cổ xưa, Phong là những phong tục tập quán". Từ đó, mục đích của nhóm muốn hướng đến là tái hiện lại vẻ đẹp, văn phong của người Việt xưa một cách xác thực nhất và mang nét đẹp này đến gần hơn với lớp người Việt trẻ cũng như để quảng bá trên thế giới.

Theo anh Khôi chia sẻ, khi mới thành lập nhóm hoạt động chủ yếu thông qua mạng xã hội bởi những thành viên chủ chốt của nhóm sinh sống ở nhiều khu vực lãnh thổ khác nhau kể cả trong và ngoài nước. "Đến khi các dự án phỏng dựng, phục dựng được thiết lập thì chúng tôi đã ngồi lại với nhau để thống nhất ý tưởng và cách làm". Họa sĩ Minh Khôi nói.

Anh Cù Minh Khôi, chi hội trưởng chi hội phía Bắc và là một thành viên chính của nhóm Đại Việt Cổ Phong.Ảnh: NVCC.

Những dự án mà nhóm "Đại Việt Cổ Phong" thực hiện bao gồm viết bài phân tích và phỏng dựng kiến trúc sơ khảo các thời kỳ lịch sử từ cung đình, tôn giáo, đến dân qua tranh vẽ hoặc 3D; Dự án "Hoa Văn Đại Việt" dự án số hóa hoa văn truyền thống của Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử; dự án phục dựng và phỏng dựng các loại trang phục tiêu biểu của người Việt xưa như áo Giao Lĩnh, áo thụ lĩnh,… dư án vẽ thi vẽ tranh đề tài cổ phong cho các bạn trẻ (vẽ bối cảnh, trang phục và phong tục xưa của người Việt); giới thiệu các phong tục tập quán của người Việt từ cách ăn trầu, têm trầu, đến búi tóc. vấn khăn, đóng khố, chào hỏi, tục đi lại, ăn uống … vv Mới đây nhất, Đại Việt Cổ Phong vừa giới thiệu đến công chúng các sản phẩm hàm chứa giá trị văn hóa, nhằm tôn giá trị tinh thần, tự hào về những di sản văn hóa của tiền nhân thông qua các sản phẩm mỹ thuật ứng dụng đương đại tại triển lãm mỹ thuật “Di sản Việt Nam – Góc Nhìn Mới”.

Đặc biệt, tất cả các dự án, những sản phẩm mà nhóm tạo ra đều phục vụ miễn phí trên tinh thần tự nguyện và không giữ bản quyền chia sẻ, nhằm có thể phổ biến rộng rãi nét đẹp trong văn hóa của Việt Nam xưa. Bên cạnh đó, một số thành viên trong nhóm sẵn sàng chia sẻ tài nguyên của các dự án cho các doanh nghiệp, hỗ trợ nhiều dự án khác về khôi phục văn hóa truyền thống, thủ công mỹ nghệ, phim ảnh…

Hình ảnh phục dựng áo tấc, một lọai áo tiện phục của quan lại kiêm cả lễ phục trong dân gian thời Nguyễn. Ảnh: NVCC.

Anh Minh Khôi cho biết thêm: "Về nguồn tư liệu, chúng tôi dựa vào những ghi chép từ tư liệu lịch sử, văn học, tư liệu trên bia ký, các nguồn tư liệu từ sắc phong, thần phả và dân gian, ngoài ra nhóm còn tham chiếu tư liệu từ tranh vẽ, sử liệu từ nước ngoài viết và về Việt Nam cũng như ảnh và phim về Việt Nam đầu thế kỷ XX của phương Tây… để phỏng dựng lại văn hóa của người Việt xưa".

Họa sĩ Minh Khôi cũng bày tỏ quan điểm về việc những tác phẩm văn hóa của nhóm với sự đáp ứng xu hướng hiện đại: "Theo tôi, cộng đồng họ thích những nét vẽ truyền thống hay không chỉ quyết định một phần, nhưng người thiết kế, người làm nghệ thuật phải định hướng được thẩm mĩ trong cộng đồng, đó mới là người làm có mục đích, bên cạnh đó chúng ta cũng phải nắm được tâm lý của công chúng để đưa những cái đẹp và cách làm hiện đại vào văn hóa truyền thống".

Đôi hài của một phi tần không rõ tên của vua Thiệu Trị. Ảnh: NVCC

Một ví dụ chứng minh là đôi hài của một phi tần thời vua Thiệu Trị với phần đế hài cao 6 cm màu đỏ son và trang trí bằng cành lá mạ vàng. Thân giày thêu hình rồng, phía trong lót nhung đỏ và tím. Gót giày để hở khoe gót chân của người mang. Đây là hiện vật sớm nhất còn lại về giày cao gót của Việt Nam. Như vậy, những đồ dùng của người Việt xưa vô cùng tinh xảo nhưng lại ít được giới trẻ hiện nay biết đến.

Sản phẩm phục dựng áo giao lĩnh thời Lê Trung Hưng. Ảnh: NVCC

Anh Minh Khôi cũng cho rằng, trong điều kiện mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, với nhiều trò tiêu khiển được ra đời thu hút không ít giới trẻ, đồng thời những kiến thức về lịch sử trong giáo trình ở trường học lại trở nên khô khan thì việc làm mà nhóm vẫn luôn muốn hướng tới đó là truyền tải lịch sử thông qua những hình ảnh về văn hóa cổ xưa.

"Không phải những người Việt trẻ không muốn quan tâm hay không hứng thú với văn hóa Việt Nam mà họ chưa nhìn thấy được cái đẹp của nền văn hóa dân tộc. Thực tế rất nhiều bạn trẻ hiện nay không thể “yêu” được môn lịch sử nước nhà, tuy nhiên một số bạn trẻ trong quá trình tham gia nhóm đã có được một góc nhìn khác về lịch sử", anh Khôi chia sẻ.

Một trong những nghi thức của tết Trùng Dương hội ẩm (9/9 năm Bính Thân) mà nhóm "Đại Việt Cổ Phong" phục dựng lại. Ảnh:NVCC

“Chiếc áo dài mà chúng ta hay gọi là truyền thống, liệu nó có đúng với hai từ “truyền thống” thực sự hay không? Hay chỉ là chiếc áo dài mang tính cách tân? Thậm chí, nhiều bạn trẻ nói rằng văn hóa Việt Nam mình không thể bằng văn hóa Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc và nó chỉ là văn hóa lúa nước tiểu nông? Đến khi chúng tôi giới thiệu sản phẩm và những hình ảnh về văn vật cũng như tư liệu về văn hóa xưa của người Việt, giải thích cho họ hiểu những phong tục, nét đẹp vốn có của văn hóa Việt Nam thì họ mới vỡ ra một điều văn hóa nước mình không hề thua kém thậm chí còn nhiều điểm đặc trưng hơn các nước bạn rất nhiều…” - anh Khôi nói.

Hình ảnh demo cuốn sách Hoa Văn Đại Việt và sách Nam Binh Họa Kỷ của dự án Nam Binh Thần Khí trưng bày trong triển lãm. Ảnh: NVCC

"Khoảng cuối tháng 12/2016 và đầu tháng 1 năm 2017, chúng tôi cho sẽ ra mắt dự án Hoa Văn Đại Việt kèm triển lãm và hội thảo về Hoa Văn Đại Việt ứng dựng trong sản phẩm mỹ thuật đương đại, đây là dự án chúng tôi đầu tư khá nhiều thời gian và công sức (khoảng hơn một năm). Đó là triển lãm về mỹ thuật ứng dụng của hoa văn truyền thống trong sản phẩm nghệ thuật đương đại gồm nhiều lĩnh vực như thời trang, phim ảnh, tranh truyện, ấn phẩm quà tặng, giải trí…

Bên cạnh đó, tương lai sau khi hoàn thành phỏng dựng các trang phục xưa theo từng thời kỳ chúng tôi sẽ có những mini show trình diễn các trang phục cung đình cho đến dân gian trước mắt là thời Nguyễn như: áo Nhật Bình của Hoàng hậu, công chúa, các loại áo mũ của vua, hoàng tử quan lại, quý tộc hay áo tấc, áo năm thân, tứ thân của cả quý tộc và bình dân…

Ngoài ra, chúng tôi cũng có nhiều dự định cho các dự án dài hạn và dự án ngắn hạn khác nhau, có dự án dài hạn được định hướng lên tới 10 năm". Anh Minh Khôi tiết lộ.

Với những giá trị mà nhóm trẻ trong “Đại Việt Cổ Phong” đã và đang thực hiện không chỉ thu hút được sự quan tâm của rất nhiều người, mà còn khiến cho nhiều người nhất là lớp người Việt trẻ hiểu rõ cội nguồn và tự hào về một nền văn hóa cổ xưa của dân tộc.